Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ στο γραφεί του το 1938, περιστοιχισμένος από αντικείμενα της αρχαιολογικής του συλλογής Αν και αρνιόταν πεισματικά τ...
 |
| Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ στο γραφεί του το 1938, περιστοιχισμένος από αντικείμενα της αρχαιολογικής του συλλογής |
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι μια συλλογή του περιλαμβάνει από γυναικεία ειδώλια της Μέσης Εποχής του Χαλκού (2000 π.Χ.) και βαβυλωνιακούς σφραγιδόλιθους έως κτερίσματα από αιγυπτιακούς τάφους, ειδώλια του Έρωτα και της Αθηνάς, ρωμαϊκά περίαπτα σε σχήμα φαλλού και ανάγλυφους κινεζικούς νεφρίτες ανήκει στον Ζίγκμουντ Φρόιντ;
«Ο ψυχαναλυτής, όπως κι ο αρχαιολόγος, πρέπει να αποκαλύψει στρώση προς στρώση την ψυχή του ασθενούς πριν φτάσει στους ενδόμυχους και πλέον πολύτιμους θησαυρούς», έλεγε ο ίδιος και παραδεχόταν πως είχε διαβάσει περισσότερα πράγματα για την αρχαιολογία, παρά για την ψυχολογία.
Η άγνωστη αυτή πτυχή του συλλέκτη Φρόιντ αποκαλύπτεται σε μια έκθεση αποκλειστικά με τις αρχαιότητές του, η οποία εγκαινιάζεται στην Ιταλία υπό τον τίτλο «Θεϊκή τρέλα. Φρόιντ ο αρχαιολόγος».
Η συλλογή ανατρέπει την εικόνα που έχουμε για τον αυστηρό επιστήμονα και αποκαλύπτει έναν αυθόρμητο συλλέκτη, έναν ενημερωμένο λάτρη του ωραίου, έναν άνθρωπο που δεν διστάζει να εμπλακεί ακόμη και στο παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων και να κάνει σκληρά παζάρια, καθώς δεν ήταν ευκατάστατος για να αγοράζει αρχαία την ώρα που είχε να θρέψει έξι παιδιά.
Η αφορμή για να αγοράσει το πρώτο αντικείμενο της συλλογής του ήταν ο θάνατος του πατέρα του, το 1896, ίσως επειδή, όπως έλεγε, αισθανόταν πλέον χωρίς ρίζες.
 |
| Το αρχαιότερο αντικείμενο της συλλογής είναι αυτό το γυναικείο ειδώλιο από τη Συρία, που χρονολογείται περί το 2000-1750 π.Χ. |
Γι' αυτό άλλωστε και οι αρχαιότητες είχαν ξεχωριστή θέση στο γραφείο του, το οποίο έμοιαζε με μια εξωτική γωνιά, χωρίς να θυμίζει σε τίποτα την αισθητική του υπόλοιπου σπιτιού του, προκαλώντας συχνά έκπληξη στους ασθενείς του που νόμιζαν ότι έμπαιναν σε γραφείο αρχαιολόγου.
Όταν τα πρωτοαγόραζε τα τοποθετούσε μπροστά στο πιάτο του, την ώρα του δείπνου. Πολλά εξ αυτών αργότερα στο γραφείο του έκαναν και χρέη πρες παπιέ, ενώ όταν πήγαινε διακοπές η συλλογή έμπαινε στις αποσκευές του.
Ο ρόλος της έχει ερμηνευτεί από τους ειδικούς με πολλούς τρόπους: ως ενσάρκωση των θεωριών του, ως έρευνα για τους αρχαίους πολιτισμούς, ως άσκηση στην αισθητική ευχαρίστηση, ως κατάλογος των προσωπικών του επιθυμιών ή ακόμη και ως αυτοπροσωπογραφία του.
Αριστερά, το κορινθιακό μελανόμορφο αλάβαστρο του 600 π.Χ. ήταν μία από τις αγορές που έκανε ο Φρόιντ το 1904, κατά το μοναδικό του ταξίδι στην Ελλάδα. Δεξιά, Το χάλκινο ειδώλιο της θεάς Αθηνάς (1ος ή 2ος αι. μ.Χ.) ήταν το αγαπημένο του Φρόιντ. Προσπάθησε δε να το διασώσει όταν φοβήθηκε κάποια στιγμή πως θα έχανε τη συλλογή του από τους Ναζί.
Στη διαμόρφωσή της βεβαίως έπαιξε ρόλο και η εποχή καθώς ήταν η περίοδος των μεγάλων ανασκαφών στην Τροία και την Κνωσό. Ο ίδιος ωστόσο ουδέποτε είχε δώσει εξηγήσεις για τη συλλεκτική του μανία.Ο Φρόιντ κατάφερε να σώσει τις αρχαιότητες από τις λεηλασίες των Ναζί και να τις πάρει μαζί του στο Λονδίνο. Ανάμεσά τους άλλωστε άφησε την τελευταία του πνοή χτυπημένος από τον καρκίνο στο γραφείο του στο Λονδίνο, όπου σήμερα εκτίθενται, καθώς ο χώρος λειτουργεί ως Μουσείο Φρόιντ.
Πηγή: Μ. Αδαμοπούλου, Εφημερίδα "Τα Νέα"
Δεν υπάρχουν σχόλια