Eρυθρόμορφο ωό με σκηνή παιχνιδιού

Το εξαιρετικής λεπτότητας και τέχνης αυγό (?όν) διακοσμείται σε τρεις ζώνες. Το μετάλλιο της βάσης διαμορφώνει τετράκτινος τροχός περιβαλλό...

Το εξαιρετικής λεπτότητας και τέχνης αυγό (?όν) διακοσμείται σε τρεις ζώνες. Το μετάλλιο της βάσης διαμορφώνει τετράκτινος τροχός περιβαλλόμενος από κυκλική ζώνη με αστραγάλους. Στην κορυφή, ενταγμένη επίσης σε μετάλλιο με αστραγάλους στην περιφέρεια, απεικονίζεται γυναικεία προτομή με πέπλο συγκρατούμενο στον ώμο με πόρπες. Τα μαλλιά της είναι μαζεμένα στο πίσω μέρος του κεφαλιού με σφενδόνη και φορεί ακτινοστεφές διάδημα. Σκουλαρίκια (ενώτια) και περιδέραιο με περίαπτο συμπληρώνουν τα κοσμήματα της μορφής, ο τύπος της οποίας είναι πολύ ανάλογος με εκείνο των γυναικών στην κυρία ζώνη.

Αναπαράσταση των απεικονίσεων του αυγού

Η κεντρική σκηνή αναπτύσσεται με ανώτερο και κατώτερο πλαίσιο τις ζώνες με τους αστραγάλους. Αποτελείται από οκτώ πρόσωπα οργανωμένα σε δύο αντιθετικές ομάδες. Η πρώτη, ισταμένη, μορφή από αριστερά φορεί ιωνικό χιτώνα, διάδημα, ενώτια, δύο βραχιόλια (ψέλλια) και περίαπτο. Η διπλανή της είναι ενδεδυμένη με δωρικό πέπλο. Μία μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκα κάθεται στα δεξιά της, σε διακοσμημένο κιβώτιο. Ιμάτιο καλύπτει το κατώτερο μέρος του σώματός της και, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες γυναικείες μορφές, φορεί σανδάλια. Με το αριστερό χέρι της πιάνει την άκρη ράβδου, ενώ υψώνει το δεξί στο ύψος του ώμου και δείχνει τα τρία πρώτα δάκτυλα. Η τέταρτη μορφή έχει στραμμένο τον κορμό κατά 3/4 προς τα δεξιά αλλά κοιτάζει προς αριστερά τις τρεις γυναίκες. Στα δεξιά της, ο Έρως, ακουμπισμένος στα γόνατα της καθιστής Αφροδίτης, έχει αντίρροπη στάση.Η θεά κρατεί τη ράβδο από την άλλη άκρη με το αριστερό χέρι και προτείνει ανοικτή την παλάμη προς τη γυναίκα που κάθεται στο κιβώτιο και τις συντρόφους της απέναντί της. Η ιδιότητά της τεκμαίρεται από τις μεγαλύτερες διαστάσεις και την επιβλητικότητά της. Πίσω από την Αφροδίτη στέκεται νεαρός άνδρας με ιμάτιο, πορπωμένο στο δεξιό ώμο και το κάλυμμα της κεφαλής (πέτασο) στην πλάτη. Τη σκηνή ολοκληρώνει στα δεξιά μία γυναίκα όρθια μπροστά σε κάθισμα (κλισμό). Η μάλλινη ταινία στον τοίχο και τα καθίσματα παραπέμπουν σε σκηνές γυναικωνίτη. Στο πλαίσιο αυτό η επιλογή του αντικειμένου με τη σκηνή αυτή θα ήταν ιδανικό ταφικό δώρο για γυναίκα, η οποία είτε πέθανε νεαρή ή λίγο μετά το γάμο της. Πάντως, στις αρχαίες ελληνικές και ετρουσκικές νεκροπόλεις απαντά το έθιμο της κατάθεσης αυγών ή ομοιωμάτων τους από λίθο ή πηλό.


Αν και έχει διατυπωθεί η υπόθεση περί παράστασης ραβδομαντείας, επικρατέστερη είναι η θεωρία ότι οι μορφές παίζουν μαντεύοντας τον αριθμό των δακτύλων του ενός χεριού. Πρόκειται για αρχαίο παιχνίδι, γνωστό στους Λατίνους ως micatio και σήμερα στην Ιταλία ως morra. Στη βασική του εκδοχή, οι δύο ή περισσότεροι παίκτες δείχνουν ένα έως πέντε δάχτυλα από την προτεταμένη παλάμη και προσπαθούν να μαντεύσουν το συνολικό αριθμό των δακτύλων όλων των αντιπάλων. Ο νικητής κερδίζει ένα βαθμό. Η ράβδος θα χρησίμευε στη μέτρηση των βαθμών για την ανάδειξη του νικητή.





Υλικό: Πηλός
Διαστάσεις: 5,6εκ.(ύψος) και 4,8εκ.(μέγιστη διάμετρος)
Προέλευση: Προσφορά (κτέρισμα) σε αθηναϊκό τάφο
Χρονολόγηση: 420-410 π.Χ. Του Ζωγράφου του Λουτρού
Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 42, Προθήκη 15 Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου





Πηγή: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο