Το χρονικό της ημέρας που ήρθε στο φως η μούμια του Αρτεμίδωρου από τον W.M. Flinders Petrie 3 Απριλίου 1888. Hawara Αίγυπτος, κοντά σ...
 |
| Το χρονικό της ημέρας που ήρθε στο φως η μούμια του Αρτεμίδωρου από τον W.M. Flinders Petrie |
Ο Flinders Petrie, μιa από τις εμβληματικότερες προσωπικότητες της Αιγυπτιακής αρχαιολογίας, έκανε ανασκαφές στην έρημο Hawara έχοντας ως κύριο στόχο του να διερευνήσει την πυραμίδα του Amenemhet III που βρισκόταν σε αυτή την περιοχή. Παράλληλα έσκαβε ένα ρωμαϊκό νεκροταφείο που απέδωσε εκπληκτικά ευρήματα: παπύρους του 1ου και 2ου αι. μ.Χ., μεταξύ των οποίων ένας ο οποίος διασώζει τις πρώτες δύο ραψωδίες της Ιλιάδας, αλλά και σαρκοφάγους κοσμημένες με τα περίφημα πορτρέτα Fayum.
 |
| William Matthew Flinders Petrie |
 |
| Heinrich Schliemann |
 |
| Rudolf Virchow |
 |
| Georg Schweinfurth |
Το μεσημέρι της 3ης Απριλίου 1888 έφτασαν πράγματι τρεις επισκέπτες. Ο ένας ήταν ο Heinrich Schliemann που ο Petrie τον περιγράφει "κοντό, με στρογγυλό κεφάλι, στρογγυλό πρόσωπο, στρογγυλό καπέλο, με μεγάλα στρογγυλά μάτια και γυαλιά, πολύ χαρούμενο τύπο, δογματικό, αλλά πάντα έτοιμο να ακούσει νέα δεδομένα". Οι άλλοι δύο ήταν ο Rudolf Virchow "ένας ήρεμος άνθρωπος, με γλυκό πρόσωπο και όμορφη γκρίζα γενειάδα", συνεργάτης του Schliemann από τις ανασκαφές στην Τροία και μετέπειτα διακεκριμένος ανθρωπολόγος, και ο Georg Schweinfurth, βοτανολόγος, "ένας μαυρισμένος, αδύνατος τύπος, απροσδιορίστου ηλικίας", που χάρηκε ιδιαίτερα όταν ο Petrie του έδειξε κόκκινα τριαντάφυλλα κι άλλα κατάλοιπα λουλουδιών από τους τάφους που είχε σκάψει.
Οι τρεις άνδρες άκουσαν με μεγάλο ενδιαφέρον όσα είχε να τους πει ο Petrie για την ανασκαφή του νεκροταφείου και ιδιαιτέρως για την δυνατότητα να χρονολογεί κανείς με βάση τα κεραμεικά θραύσματα. Ο Schliemann φάνηκε ιδιαίτερα εντυπωσιασμένος από τον πάπυρο της Ιλιάδας και έδειξε μάλλον προσποιητό ενδιαφέρον για την κεραμεική, αφού λίγες μέρες αργότερα εξέφρασε σε φίλους του την ακλόνητη πεποίθησή του ότι ήταν εντελώς αδύνατον να γίνει ποτέ χρονολόγηση επί τη βάση της Αιγυπτιακής κεραμεικής.
Οι επισκέπτες έμειναν για μεσημεριανό φαγητό και συζήτησαν την εμπλοκή της Αγγλίας στα πολιτικά ζητήματα της Αιγύπτου καθώς και τα ατοπήματα της πρόσφατης Φιλελεύθερης κυβέρνησης. Μάλιστα ο Schliemann είπε χαρακτηριστικά ότι "είναι κρίμα και ντροπή για τους Άγγλους που δεν έχουν κρεμάσει τον Gladstone εδώ και καιρό".
Ας σημειωθεί ότι αυτή είναι μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα πληροφορία που έρχεται σε αντίθεση με όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για τη σχέση του Schliemann με τον Gladstone. Οι δύο άνδρες είχαν συστηματική αλληλογραφία ήδη από το 1873 και ως φαίνεται στενή σχέση συνεργασίας και εκτίμησης. Ο Schliemann αφιερώνει το βιβλίο του για τις ανασκαφές στις Μυκήνες στον Gladstone και εκείνος αντίστοιχα γράφει τον πρόλογο στο ίδιο έργο. Φαίνεται όμως ότι ο Schliemann είχε στην πραγματικότητα διαφορετική άποψη για την πολιτική δεινότητα του φίλου του.
Ας επιστρέψουμε όμως στην έρημο της Hawara τον Απρίλη του 1888. Το γεύμα είχε μόλις τελειώσει όταν ο Flinders Petrie και οι επισκέπτες του είδαν να έρχεται από τους λόφους με τα χώματα της ανασκαφής μια πομπή με τρεις χρυσοποίκιλτες μούμιες που άστραφταν κάτω από το φως του ήλιου. Η μία από τις μούμιες αυτές ανήκε στον Αρτεμίδωρο, σύμφωνα με την επιγραφή στο στήθος του: "Αρτεμίδωρε ευψύχι".
Το μουμιοποιημένο σώμα περιέχεται σε ένα περίβλημα βαμμένο βαθύ κόκκινο, διακοσμημένο με παραστάσεις σε χρυσό: στο κέντρο του σώματος κυριαρχεί ο Άνουβης που επιστατεί στη μουμιοποίηση του νεκρού με παραστάτες την Ίσιδα και τη Νέφθυ. Στην κεφαλή έχει τοποθετηθεί το πορτρέτο του νεκρού, ένα από τα εκφραστικότερα της τέχνης των Φαγιούμ, που αποδίδει έναν νεαρό μελαχρινό άνδρα που φορά χρυσό στεφάνι στα μαλλιά. Οι ακτινογραφίες που έγιναν στη μούμια χωρίς να αφαιρεθεί από το περίβλημά της δείχνουν ότι ο Αρτεμίδωρος έχει σπασμένα οστά στην περιοχή της μύτης και στο πίσω μέρος του κρανίου που δεν έχουν ίχνη επούλωσης. Αν αυτοί οι τραυματισμοί δεν προκλήθηκαν από κακομεταχείριση του νεκρού κατά τη μουμιοποίηση, θα μπορούσαν να αποτελούν την αιτία θανάτου του νεαρού άνδρα που φαίνεται ότι ήταν μεταξύ 18 και 21 ετών.
Οι άλλες δύο μούμιες που βρέθηκαν μαζί με τον Αρτεμίδωρο την ίδια μέρα στον ίδιο τάφο ανήκαν σε έναν μεγαλύτερο άνδρα που επίσης ονομαζόταν Αρτεμίδωρος και ήταν προφανώς ο Έλληνας πατέρας του, και σε μια γυναίκα Αιγυπτιακής καταγωγής ονόματι Thermoutharin. Ο Petrie θεώρησε ότι αποτελούσαν μια οικογένεια.
Πηγή: Β. Πλιάτσικα, LiFO
Δεν υπάρχουν σχόλια