Στίχοι πάνω στους τοίχους, ποιήματα γραμμένα σε χαρτιά που τα έχει πάρει ο αέρας. Το άνοιγμα της μαύρης βελούδινης κουρτίνας δίνει στ...
Στίχοι πάνω στους τοίχους, ποιήματα γραμμένα σε χαρτιά που τα έχει πάρει ο αέρας. Το άνοιγμα της μαύρης βελούδινης κουρτίνας δίνει στον επισκέπτη μια πρώτη εικόνα: Η έκθεση «Ιδανικές "μορφές" κι αγαπημένες» που εγκαινιάζεται σήμερα, Τρίτη, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Μέγαρο Σταθάτου, αναπτύσσει έναν διάλογο ανάμεσα στην ποίηση του Κ.Π. Καβάφη και την τέχνη της ελληνικής αρχαιότητας.
Είκοσι επτά ποιήματα συνδέονται με γλυπτά, αντικείμενα μικρογλυπτικής, ζωγραφικά έργα, εικόνες, συνθέτοντας τον εσωτερικό αλλά και εξωτερικό κόσμο του Αλεξανδρινού. Επιχειρείται έτσι μια προσπάθεια υπαινικτικής παρουσίασης του πραγματικού νοήματος των ποιημάτων, στην οποία σημαντικό ρόλο παίζουν η μουσειογραφική μελέτη και η σκηνογραφική επιμέλεια της έκθεσης.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 67 αρχαία αντικείμενα, τα οποία πλαισιώνουν 27 επιλεγμένα ποιήματα, μυθολογικού και ιστορικού περιεχομένου. Στην έκθεση περιλαμβάνονται γλυπτά (κυρίως μαρμάρινες κεφαλές, προτομές, αγαλματίδια ή συμπλέγματα μορφών), χάλκινα σκεύη, πήλινα ειδώλια και αγγεία, σκεύη μικροτεχνίας από φαγεντιανή, νομίσματα, νεκρικά πορτρέτα, επιτύμβιες στήλες, καθώς και εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη της μεταβυζαντινής περιόδου.
Τα αντικείμενα προέρχονται από 14 ελληνικά Μουσεία, Εφορείες Αρχαιοτήτων και ιδιωτικές συλλογές.
 |
| Αργυρό τετράδραχμο Πύρρος Ηπείρου: Κεφαλή Δωδωναίου Διός |
 |
| Ανδρικό νεκτρικό πορτραίτο - Περίοδος Ανδριανού |
Με αφορμή τον στίχο «Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες» από το ποίημα «Φωνές», στον οποίο παραπέμπει ο τίτλος της έκθεσης «Ιδανικές 'μορφές' κι αγαπημένες...», επιχειρείται η εικονογράφηση των ποιημάτων μέσα από τα αρχαιολογικά αντικείμενα. Παρουσιάζοντας παράλληλα τα καβαφικά κείμενα με τα αρχαία αντικείμενα, γίνεται προσπάθεια υπαινικτικής παρουσίασης του πραγματικού νοήματος των ποιημάτων, στην οποία σημαντικό ρόλο παίζουν η μουσειογραφική μελέτη και η σκηνογραφική επιμέλεια της έκθεσης.
 |
| Προτομή ηγεμόνα, ίσως του Σαυρομάτη Β΄βασιλέα του Κιμμετίου Βοσπόρου |
 |
| Πλαστική λαβή από φαγεντιανή που εικονίζει καθιστή ιθυφαλλική μορφή αγοριού ή νάνου να παίζει λαγούτο. |
Χωρισμένη σε πέντε ενότητες, η έκθεση αναπτύσσεται στους δύο ορόφους του Μεγάρου Σταθάτου. Τα πρώτα ποιήματα είναι με μυθολογικό περιεχόμενο και ακολουθούν τα ιστορικής έμπνευσης, εκείνα με το ψευδο-ιστορικό περιεχόμενο, τα επιτύμβια και τέλος όσα παραπέμπουν στη λατρεία κατά την ύστερη αρχαιότητα με σαφείς αναφορές σε εθνικές και χριστιανικές πρακτικές.
Πιο συγκεκριμένα οι 5 ενότητες περιλαμβάνουν:
1. Ποιήματα με μυθολογικό περιεχόμενο, τα οποία αντλούν το θέμα από τον τρωικό κύκλο, το περιβάλλον του Αχιλλέα και τις σχέσεις θεών και θνητών.
2. Ποιήματα ιστορικής έμπνευσης, τα οποία εξετάζουν την ποικιλόμορφη περίοδο των ελληνιστικών χρόνων, με αφετηρία τον Μέγα Αλέξανδρο. Η ενότητα της πρώτης αίθουσας ξεκινά με τον Δημήτριο Πολιορκητή, βασιλιά της Μακεδονίας και τις σχέσεις του με τον Πύρρο της Ηπείρου, εστιάζει στην Αντιόχεια και τους Σελευκίδες, και, κυρίως, στους Πτολεμαίους της Αιγύπτου και τις διαπραγματεύσεις τους με ηγεμόνες του ελλαδικού χώρου. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στη σταδιακή επιρροή της Ρώμης στο περιβάλλον της κοσμοπολίτικης Αλεξάνδρειας επί Κλεοπάτρας και Μάρκου Αντωνίου και στην ατμόσφαιρα που διαμορφώθηκε στην περιοχή ύστερα από την καταναυμάχηση του στόλου τους στο Άκτιο. Στην ίδια ενότητα (δεύτερη αίθουσα) περιλαμβάνονται ποιήματα που αναφέρονται σε εξελληνισμένους «βάρβαρους» ηγεμόνες του Πόντου και της Παρθίας, στην περιοχή της Περσίας και Μεσοποταμίας, σε ρωμαϊκές προσωπικότητες της Δημοκρατικής περιόδου και των Αυτοκρατορικών Χρόνων, καθώς και σε σημαντικούς εκπροσώπους της ρητορικής (δεύτερης σοφιστικής) της Αδριάνειας περιόδου ( 2ος αι. μ.Χ.).
 |
| Μαρμάρινο αγαλμάτιο Διονύσου |
 |
| Μαρμάρινη κεφαλή Τύχης |
3. Ποιήματα με ψευδο-ιστορικό περιεχόμενο, με πρωταγωνιστές φανταστικούς γλύπτες ή τεχνουργούς μετάλλινων έργων οι οποίοι δημιουργούν παραγγελίες για επώνυμους άρχοντες, κινούμενοι σε ένα ευρύ περιβάλλον του ελληνιστικού κόσμου, από τη Σικελία του Ιέρωνα, τυράννου των Συρακουσών, μέχρι την επικράτεια του Αντιόχου Δ΄ Επιφανούς της Συρίας και την πρώτη περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας. Εξετάζεται η σχέση τέχνης και ζωής, η καλλιτεχνική ελευθερία και το ιδανικό στην τέχνη, σε συσχετισμό με τις αναγκαιότητες που μπορεί να υπαγορεύει η εκάστοτε εξουσία ή το προσωπικό όφελος, οικονομικό και κοινωνικό.
4. Ποιήματα «επιτύμβια», όπως έχουν χαρακτηρισθεί από τους μελετητές, με πρωταγωνιστές νέους, από το εθνικό ή το χριστιανικό περιβάλλον, που πέθαναν σε νεαρή ηλικία. Η ενότητα εικονογραφείται με γλυπτά, νεκρικά πορτρέτα Φαγιούμ των πρώτων μεταχριστιανικών χρόνων και επιτύμβιες στήλες.
 |
| Αργυρό τετράδραχμο Πύρρος Ηπείρου 295-272 π.Χ. Κεφαλή Δωδωναίου Διός 12Β: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΥΡΡΟΥ. Διώνη ένθρονος κρατεί σκήπτρο στο δεξί χέρι Νομισματική Συλλογή Alpha Bank . |
 |
| Μελανόμορφο πινάκιο του ζωγράφου Λυδού 560 π.Χ. Απεικονίζεται Αχιλλέας που προετοιμάζεται για την μάχη. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο |
Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσια των δράσεων για το «Έτος Καβάφη», το οποίο και τιμά τα 150 χρόνια από τη γέννηση και τα 80 από τον θάνατό του. Πραγματοποιείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε συνεργασία με το Αρχείο Καβάφη / Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και το ΥΠΠΟ. Τα περισσότερα εκθέματα προέρχονται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο καθώς και από άλλα μουσεία της χώρας.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο καθηγητής Νικόλας Σταμπουλίδης και οι κυρίες Μαρία Δόγκα-Τόλη και Μιμίκα Γιαννοπούλου.
«Ιδανικές "μορφές" κι αγαπημένες…» - Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Μέγαρο Σταθάτου, από 27 Νοεμβρίου 2013 ως 30 Μαρτίου 2014.
Δεν υπάρχουν σχόλια