Οι Νεάντερταλ έθαβαν τους νεκρούς τους στη Δυτική Ευρώπη

Συνήθως όταν χρησιμοποιούμε τον όρο Νεάντερταλ, έχουμε στο μυαλό μας τις «απολίτιστες» αγέλες των πρώτων ανθρώπων που προσπαθούσαν ν...

Συνήθως όταν χρησιμοποιούμε τον όρο Νεάντερταλ, έχουμε στο μυαλό μας τις «απολίτιστες» αγέλες των πρώτων ανθρώπων που προσπαθούσαν να επιβιώσουν υπό αντίξοες συνθήκες. Ωστόσο τα νέα ευρήματα ανατρέπουν αυτές τις θεωρίες, αφού φαίνεται πώς οι Νεάντερταλ παρουσίαζαν στοιχεία πολιτισμού και μάλιστα έθαβαν με τελετές τους νεκρούς τους.

Ο πρώτος σκελετός Νεάντερταλ ανακαλύφθηκε σε μια σπηλιά στη νοτιοδυτική Γαλλία πριν από περίπου 100 χρόνια, ωστόσο μία πρόσφατη επανεξέταση του αρχαιολογικού χώρου, αποδεικνύει ότι επρόκειτο για τελετή ταφής κι όχι τυχαίο εύρημα.

Το σπήλαιο αποκάλυψε επίσης εκατοντάδες αντικείμενα που ανήκουν στα τέλη του Μουστέριου πολιτισμού μαζί με έναν καλοδιατηρημένο σκελετό ενός ενήλικα Νεάντερταλ, που φαίνεται να είχε θαφτεί σκόπιμα σε ορθογώνιο λάκκο, βάθους 30 εκατοστών, μήκους 1,45 μέτρων και πλάτους 1 μέτρου.

Το κρανίο που βρέθηκε στην σπηλιά La Chapelle-aux-Saints.

Οι αδελφοί Jean και Amédée Bouyssonie, καθώς και L. Bardon, πραγματοποίησαν τις αρχαιολογικές ανασκαφές στο σπήλαιο την περίοδο 1905-1908, αλλά πολλά από τα ευρήματα τους υποτιμήθηκαν τα επόμενα χρόνια λόγω διαφόρων ακαδημαϊκών επιχειρημάτων που λάμβαναν υπόψη ότι τα αδέλφια ήταν καθολικοί ιερείς, παρόλο το γεγονός της αποκάλυψης άλλης μιας ταφής  Νεάντερταλ στην κοντινή περιοχή σπηλιά του La Ferrassie.

«Υπήρξε η τάση μεταξύ των ερευνητών που εργάζονται στο συγκεκριμένο θέμα να απορρίπτουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που προέρχονται από παλιές ανασκαφές μόνο και μόνο επειδή οι ανασκαφές έγιναν πριν από μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Francesco D'Errico, αρχαιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Μπορντό στη Γαλλία.

Η πρόθεση της ύπαρξης ταφής Νέαντερνταλ στη σπηλιά του La Chapelle-aux-Saints παρέμεινε θέμα συζήτησης για πολλά χρόνια, αλλά το νέο άρθρο στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας επιτόπιας έρευνας 12 ετών, μαζί με μια ανάλυση των ανθρώπινων υπολειμμάτων που επιβεβαίωσε τελικά το ταφικό χαρακτήρα της ταφής, ηλικίας 50.000 ετών. Μάλιστα οι σύντροφοι του Νεάντερταλ έσκαψαν με μεγάλη προσοχή τον τάφο για να προστατεύσουν το σώμα του νεκρού.

«Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαιώνει όχι μόνο την ύπαρξη ταφών Νεάντερταλ στη Δυτική Ευρώπη, αλλά επίσης αποκαλύπτει μια σχετικά περίπλοκη γνωστική ικανότητα για την κατασκευή τους», εξηγεί ο παλαιοντολόγος William Rendu, επικεφαλής της μελέτης και ερευνητής στο Center for International Research in the Humanities and Social Sciences (CIRHUS) του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Έχει ήδη γίνει αποδεκτό ότι οι Νεάντερταλ έθαβαν τους νεκρούς τους στην Ανατολή - όπως στους αρχαιολογικούς χώρους του Shanidar στα βουνά του Ζάγκρου (Ιρακινό Κουρδιστάν) . Ωστόσο, αυτές οι ανατολικές ταφές χρονολογούνται σε μια εποχή που θα μπορούσε, ενδεχομένως, να υπάρχει  επαφή με Ανατομικά Σύγχρονους  Ανθρώπους, υποδεικνύοντας ότι οι Νεάντερταλ μπορεί να μιμούνταν τη συμπεριφορά τους.

Η επανεξέταση αποδεικνύει σκόπιμη ταφή

Ο Rendu και οι συνεργάτες του άρχισαν τις ανασκαφές στην αρχική θέση καθώς και σε επτά άλλα σπήλαια στην περιοχή μεταξύ της περιόδου 1999 και 2012, όπου βρήκαν περισσότερα ανθρώπινα υπολείμματα Νεάντερταλ - δύο παιδιά και έναν ενήλικα - μαζί με τα οστά από βίσονες και ταράνδους.

Κυρίως όμως, οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι η θέση του νεκρού τροποποιήθηκε εν μέρει για να δημιουργήσουν έναν τάφο, ίσως και να επαναχρησιμοποιήσουν έναν αρχικό λειτουργικό λάκκο.

Σκόπιμη και γρήγορη κάλυψη

Οι ερευνητές απέδειξαν ότι σε αντίθεση με τα οστά από τους ταράνδους και τους βίσωνες που επίσης βρέθηκαν στο σπήλαιο, τα οστά του Νεάντερταλ δεν είχαν σημάδια διάβρωσης που να σχετίζονται με καιρικές συνθήκες ή την διαταραχή από ζώα και πρέπει, συνεπώς, να είχαν προσεκτικά τοποθετηθεί στον λάκκο και να καλυφθούν σκοπίμως γρήγορα.

«Η σχετικά παρθένα φύση των σκελετικών υπολειμμάτων σημαίνει ότι καλύφθηκαν αμέσως μετά το θάνατο του ατόμου, υποστηρίζοντας σθεναρά το συμπέρασμά μας ότι οι Νεάντερταλ σε αυτό το τμήμα της Ευρώπης λάμβαναν μέτρα για να θάψουν τους νεκρούς τους», παρατηρεί ο Rendu . «Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν η πρακτική αυτή ήταν μέρος ενός τελετουργικού ή απλώς ρεαλιστική αντιμετώπιση της κατάστασης, η ανακάλυψη μειώνει την απόσταση συμπεριφοράς μεταξύ αυτών και εμάς».

Οι Νεάντερταλ ήταν ένα αρχαίο είδος πρώιμων ανθρώπων που άφησε πίσω του μόνο αμυδρά ίχνη των γονιδίων τους στους σύγχρονους ανθρώπους. Η νέα μελέτη για τις ταφές που έγινε με επικεφαλής τον Αμερικανό Παλαιοντολόγο Γουίλιαμ Ρεντού από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης τακτοποιεί μια μακρά συζήτηση σχετικά με τον πολιτισμό των Νεάντερνταλ.

Οι περισσότεροι ανθρωπολόγοι συμφωνούν πλέον, με βάση τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν σε 20 ή τόσο σοβαρή τοποθεσίες σε όλη τη Δυτική Ευρώπη, ότι οι στενότεροι εξελικτικοί συγγενείς μας έθαβαν τους νεκρούς τους.

Ο Πολ Πετίτ, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο Ντάρχαμ της Βρετανίας, αναφέρει ότι η έκθεση «δεν αποδεικνύει μόνο ότι η ταφή Νεάντερταλ ήταν μια πραγματικότητα στο La Chapelle-aux-Saints , αλλά κατά τη γνώμη μου, εγείρει επίσης το ενδεχόμενο ότι η εξέλιξη της ανθρώπινης ταφής ξεκίνησε με την απλή τροποποίηση των φυσικών λάκκων για ταφική χρήση.»

Η ιδέα ότι οι Νεάντερταλ έθαψαν τους νεκρούς τους ταιριάζει με τα πρόσφατα ευρήματα που γνώριζαν τη συμβολική σκέψη και την ανάπτυξη πλούσιων πολιτισμών. Για παράδειγμα, τα ευρήματα δείχνουν ότι πιθανότατα τους διακοσμούσαν με τη χρήση χρωστικών και φορούσαν κοσμήματα κατασκευασμένα από φτερά και χρωματιστά κοχύλια.

Πηγή: Past Horizons, Iefimerida