Αρχαίοι εγχυτρισμοί σκυλιών στην Αίγυπτο

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μερικές από τις πιο περίεργες ταφές σκύλων που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ στην Αίγυπτο - δύο καλοδιατηρημένα σκυλιά ...

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μερικές από τις πιο περίεργες ταφές σκύλων που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ στην Αίγυπτο - δύο καλοδιατηρημένα σκυλιά θαμμένα σε αγγεία πριν από περίπου 3.000 χρόνια.

Με τα παρατσούκλια Houdini και Chewie, τα σκυλιά των αγγείων ανακαλύφθηκαν στο Shunet ez Zebib, μια μεγάλη πλίνθινη κατασκευή που βρίσκεται στην Άβυδο - ένα από τα παλαιότερα βασιλικά μνημεία της Αιγύπτου. Το κτίριο χτίστηκε γύρω στο 2750 π.Χ. και ήταν αφιερωμένος στον Khasekhemwy, βασιλιά της Δεύτερης δυναστείας.

Ο χώρος είναι επίσης γνωστός για τις χιλιάδες ταφές σε πιθάρια που έχουν ανακαλυφθεί στους γύρω αμμόλοφους, καθώς και για τους ενταφιασμούς άλλων ζώων, κυρίως αρπακτικών και σκυλιών.

«Ο χώρος παρέχει μια πολύ ασφαλή κατασκευή, με μαλακό, αμμώδη γέμισμα που ήταν εύκολο για την δόμηση γρήγορων ταφών μέσα σε έναν ιερό χώρο», γραφεί η Salima Ikram, καθηγήτρια Αιγυπτιολογίας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Καίρου, σε πρόσφατη δημοσίευση προς τιμήν του Dieter Kessler, διάσημου μελετητή στον τομέα των λατρειών των ζώων και της αιγυπτιακής θρησκείας.

Κορυφαία ειδικός σε μούμιες ζώων, η Ikram ανέλυσε τα αποτελέσματα της ανασκαφής του 2009 με επικεφαλείς τον David O'Connor και τον Matthew Adams. Σκάβοντας στην νοτιοανατολική γωνία του Shunet ez – Zebib, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως διάφορα αγγεία που περιέχουν ταφές ζώων.

«Από τα πολλά αγγεία που ανακτήθηκαν, μόνο 13 έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί σωστά. Από αυτά, τέσσερα ήταν άδεια, τρία περιείχαν ίβεις και πέντε είχαν σκυλιά», είπε η Ikram. Επίσης, ενώ τα  τρία από τα δοχεία περιείχαν σκελετικά υπολείμματα σκυλιών, τα δύο τελευταία «φιλοξενούσαν» τον  Houdini και τον Chewie, δύο ζώα με ανέπαφη σε μεγάλο βαθμό την γούνα τους.

«Αν και είναι σύνηθες να βρίσκουμε πτηνά μέσα σε αγγεία, είναι σπάνιο να βρούμε άλλα ζώα θαμμένα με αυτόν τον τρόπο», δήλωσε η Ikram. Συγκεκριμένα, δεν έχουν καταγραφεί ταφές σκυλιών σε αγγεία σε πολλά νεκροταφεία σκυλιών που έχουν βρεθεί διάσπαρτα σε όλη την Αίγυπτο.

«Αυτά τα αγγεία ίσως ήταν φτιαγμένα και χρησιμοποιήθηκαν για κάποιου είδους αποθήκευσης, ενώ στη συνέχεια επαναχρησιμοποιήθηκαν ως φέρετρα για σκυλιά. Είναι πολύ όμορφα, καθώς τα σκυλιά έχουν τοποθετηθεί κουλουριασμένα μέσα στα αγγεία», δήλωσε η Ikram.

Ο Houdini βρέθηκε σε ένα μεγάλο αγγείο με δύο λαβές και θαμμένος χωρίς περιτυλίγματα. «Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε πώς ένα τόσο μεγάλο ζώο μπήκε μέσα στο αγγείο, γι 'αυτό τον ονομάσαμε Houdini, από τον γνωστό μάγο Χουντίνι», αναφέρει η Ikram.

Ο Houdini, ένα μεγάλο γούνινο πλάσμα, βρέθηκε μέσα σε ένα μεγάλο αγγείο με δύο λαβές θαμμένο χωρίς περιτυλίγματα. Βρέθηκε κουλουριασμένος στο κάτω μέρος του αγγείου με τη μύτη στραμμένη προς τα πίσω πόδια του. 

Η γούνα του ζώου ήταν καφέ με πυρόξανθες-χάλκινες αποχρώσεις, ενώ άλλα τμήματα ήταν πιο σκούρα και άλλα πιο σκληρά, σαν να είχε επικαλυφθεί από κάποια ουσία, όπως πετρέλαιο ή ακόμη και ρητίνη.

«Φαίνεται σαν να είχαν τοποθετηθεί στα αγγεία, πρώτα με τα οπίσθια άκρα, ενώ στη συνέχεια ρύθμιζαν το υπόλοιπο σώμα έτσι ώστε να είναι κουλουριασμένο», είπε η Ikram.

Αν και είναι πιθανό ότι ο Houdini είναι σκύλος, η ταυτοποίηση των ειδών είναι αδύνατη καθώς το ζώο δεν μπορούσε να απομακρυνθεί από το αγγείο χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ακεραιότητά του.

«Το χρώμα της σχεδόν πυρόξανθης γούνας του είναι ασυνήθιστο σε σκύλο, όπως είναι και το μήκος των τριχών, οι οποίες τείνουν να είναι μικρότερες σε αιγυπτιακούς σκύλους από τα 8 εκατοστά περίπου που μετρήθηκαν στην περίπτωση του Houdini», δήλωσε η Ikram.

«Η μόνη άλλη βιώσιμη αναγνώριση θα είναι μια αλεπού, αλλά το χρώμα της γούνας δεν είναι σύμφωνη με τις αλεπούδες που βρέθηκαν σήμερα στην Αίγυπτο», προσθέτει.

Ο Chewie, σε όχι τόσο καλή κατάσταση όσο ο  Houdini, βρέθηκε σε ένα μεγάλο αγγείο γεμάτο με σπασμένα κομμάτια ενός άλλου μεγάλου αγγείου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως υλικό συσκευασίας για να συγκρατήσει το σκύλο μέσα στο αγγείο.

Ο δεύτερος σκύλος, με το παρατσούκλι Chewie, βρέθηκε σε ένα μεγάλο αγγείο γεμάτο με σπασμένα κομμάτια άλλου μεγάλου αγγείου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως υλικό συσκευασίας για να συγκρατήσει το ζώο. 

«Μόλις απομακρύνθηκαν τα σπασμένα κομμάτια της αγγειοπλαστικής, ο σκύλος που περιέχεται μέσα στο αγγείο ήταν πλήρως ορατός», αναφέρει η Ikram.

Η έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων από κάθε είδους υφαντικής στο αγγείο υποδεικνύει ότι ο Chewie θάφτηκε χωρίς επιδέσμους. «Τα οστά από το δεξί μπροστινό του πόδι έβγαιναν μέσα από το δέρμα και την κίτρινη γούνα», προσθέτει η Ikram.

Σύμφωνα με την ερευνήτρια, τα δύο ζώα ήταν ώριμα, κατά πάσα πιθανότητα περίπου πέντε ετών. «Ήταν πιθανότατα αναθήματα , εκτός αν κατείχαν θέση ιερών ζώων - ίσως οι εγχυτρισμοί είναι ενδεικτικοί της ταυτότητάς τους ως Ιερά και όχι απλά αναθηματικά», δήλωσε η Ikram.

Με ποιο τρόπο τα δύο ζώα ωθήθηκαν μέσα στα αγγεία από τα οποία δεν μπορούν να εξαχθούν σήμερα παραμένει ένα μυστήριο. «Χωρίς περαιτέρω εξέταση και χημικές δοκιμές δεν είναι δυνατόν να κατανοήσουμε τη διαδικασία με την οποία διατηρήθηκαν τα δύο αυτά ζώα», δήλωσε η Ikram.

Μεταξύ των πιθανών σεναρίων ταρίχευσης, η πιο πιθανή τεχνική θα πρέπει να περιλαμβάνει την απεντέρωση, ξήρανση και απολίπανση του δέρματος με αλάτι που περιείχε υδροξείδιο του νατρίου. Στη συνέχεια, λαδωμένα και καλυπτόμενα με ρητίνη, τα ζώα τοποθετούνταν μέσα στα αγγεία.

«Σφραγισμένα και θαμμένα από στρώματα άμμου και προστατευμένα μέσα στα αγγεία τους, τα πτώματα των ζώων έχουν διατηρηθεί σε πολύ καλή κατάσταση έτσι ώστε να αποτελέσουν τα «οχήματα» των ψυχών τους προς την αιωνιότητα», δήλωσε η Ikram.

Πηγή: The Archaeology News Network