Αναδημιουργία νεκρικών ρωμαϊκών προσωπείων

Κέρινα προσωπεία των ερευνητών. Πριν από περίπου 2.000 χρόνια, οι αριστοκρατικές ρωμαϊκές οικογένειες γέμιζαν τις ντουλάπες των σπιτ...

Κέρινα προσωπεία των ερευνητών.

Πριν από περίπου 2.000 χρόνια, οι αριστοκρατικές ρωμαϊκές οικογένειες γέμιζαν τις ντουλάπες των σπιτιών τους με κέρινα προσωπεία που έμοιαζαν στους άνδρες προγόνους τους, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής κηδείας, ηθοποιοί να μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν, συμπληρώνοντας τους εκλιπόντες του οικογενειακού γενεαλογικού δέντρου.

Οι ερευνητές γνωρίζουν για την παράξενη αυτή πρακτική από τις αρχαίες πηγές, όπως αυτή του Έλληνα ιστορικού Πολύβιου, αν και κανένα από αυτά τα προσωπεία δεν έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, πρόσφατα μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Cornell κατασκεύασε καλούπια των προσώπων τους προκειμένου να αναδημιουργήσουν αυτά τα κέρινα προσωπεία και διαπίστωσαν ότι πράγματι ήταν περιέργως αρκετά αληθοφανή.

Η δουλειά της ερευνητικής ομάδας παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής, το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Κέρινα πρόσωπα

«Εγώ θα σας πω ότι ένιωσα απαίσια - απλά απαίσια - βλέποντας να λιώνει το πρόσωπο του φίλου μου στο καλούπι», δήλωσε η διδακτορική φοιτήτρια Katherine Jarriel.

Με μια περιορισμένη ποσότητα κεριού, η Jarriel έπρεπε να λιώσει μια κακότεχνη μάσκα της συναδέλφου της Carrie Fulton, όπως εξήγησε στο LiveScience. Η αυθόρμητη αντίδραση της, απέδειξε ότι οι Ρωμαίοι ήταν πολύ συναισθηματικά συνδεδεμένοι με αυτά τα προγονικά προσωπεία, τα οποία είχαν κατασκευαστεί όσο οι άνδρες βρίσκονταν στη ζωή.

«Έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για μάσκες ανθρώπων που γνώριζαν ότι θα χρησιμοποιούνταν στις αναπαραστάσεις των ταφικών τελετών», αναφέρει η Jarriel.

Νεκρική πομπή ή ζόμπι με πόδια;

Από όσο μπορούν να επιβεβαιώσουν οι ερευνητές, το κερί είναι ένα πολύ ευαίσθητο και ασταθές υλικό. Αυτές οι μάσκες, οι οποίες κατασκευάστηκαν βασιζόμενες σε ένα σύγχρονο τρόπο αναδημιουργίας του αρχαίου κεριού της μέλισσας, βρίσκονται σε μια προστατευμένη προθήκη στο Cornell. Αλλά ακόμη και μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα, η επιφάνεια του δέρματος τους εμφανίζει να έχει μικροσκοπικές κοιλότητες και οπές, δηλώνει η Jarriel.

Στους ρωμαϊκούς χρόνους, τα προσωπεία θα είχαν αποχρωματιστεί και ξεφτίσει λόγω της κέρινης φλόγας και του καπνού καθώς και του περιστασιακού χειρισμού τους τόσο κατά τη διάρκεια της νεκρικής πομπής όσο και κατά τη διαδικασία κατασκευής.

«Υπόκεινται συνεχώς σε αλλαγές και ίσως ποτέ δεν διατήρησαν την αρχική τους μορφή αν και νομίζω ότι στο τέλος, έμοιαζαν περισσότερο με ζόμπι παρά με οτιδήποτε άλλο», δηλώνει η Annetta Alexandridis, καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο πανεπιστήμιο του Cornell.

Γιατί να επιλέξουν όμως το κερί, αν απαιτεί περισσότερη συντήρηση από άλλα υλικά, όπως για παράδειγμα ο γύψος; Οι ερευνητές δηλώνουν ότι πιθανόν να οφείλεται σε μια μορφή επιδεικτικού καταναλωτισμού, δεδομένου ότι διάσημα είδη κεριού από μακρινά μέρη του ρωμαϊκού κόσμου κόστιζαν αρκετά ακριβά.

«Οι αρχαίοι Ρωμαίοι έδιναν ιδιαίτερη αξία στα διαφορετικά είδη κεριού, έτσι ώστε το κερί που χρησιμοποιούνταν για τα προσωπεία των προγόνων τους να εκφράζει δύναμη, κοινωνική διάκριση ή την κοσμικότητα μεταξύ άλλων» είπε η Jarriel.

Το κερί έχει επίσης σημαντικές αναζωογονητικές ιδιότητες, και κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσε να αναπληρώσει στοιχεία του ανθρώπινου σώματος, σημειώνει η Alexandridis. Στην αρχαιότητα είχε χρησιμοποιηθεί για την επούλωση των πληγών ενώ οι αρχαιολόγοι έχουν τουλάχιστον ένα παράδειγμα κέρινου γλυπτού, που αναπαριστά ανδρική κεφαλή, η οποία χρησιμοποιήθηκε για να αντικαταστήσει αυτή που έλειπε σε αποκεφαλισμένο σώμα μέσα σε τάφο.

Πηγή: Μ. Gannon, LiveScience