Κάστρο Χίου: Τι κάνουμε μετά την πτώση των οικόσημων;

Πριν από μερικές μέρες η εθελοντική ομάδα του Κάστρου «Το Κάστρο της Χίου ένας χαμένος παράδεισος» ενημέρωσε την 3η Εφορεία Βυζαντιν...

Πριν από μερικές μέρες η εθελοντική ομάδα του Κάστρου «Το Κάστρο της Χίου ένας χαμένος παράδεισος» ενημέρωσε την 3η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για την πτώση και θραύση μαρμάρινου αναγλύφου με τους θυρεούς των Ιουστινιάνι από προμαχώνα του Κάστρου, που εντοπίστηκε από μέλος της συγκεκριμένης ομάδας.

Στελέχη της αρμοδίας υπηρεσίας μετέβησαν άμεσα στο σημείο, περισυνέλεξαν τα θραύσματα και τα μετέφεραν στα εργαστήρια συντήρησης με σκοπό τη συγκόλληση και αποκατάσταση του σημαντικού για την ιστορία του τόπου μας έργου τέχνης. Τα ακριβή αίτια της πτώσης παραμένουν ακόμη άγνωστα. Σε δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο έχει αναφερθεί ως πιθανότερη αιτία τα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ημερών, σε συνδυασμό ίσως με τη γήρανση των κονιαμάτων των λίθων, ενώ δεν απουσιάζουν και φήμες για απόπειρα αρχαιοκαπηλίας, ίσως με μοναδικό σκοπό τη δημιουργία εντυπώσεων.

Το οικόσημο όταν βρισκόταν ακόμα στη θέση του.

Μετά την πτώση.

Το ανάγλυφο στο έδαφος μετά την πτώση.

Η πρόσφατη πτώση του θυρεού από προμαχώνα του Κάστρου, ίσως αποτελεί κραυγή αγωνίας του ίδιου του μνημείου προς τους φορείς και την κοινωνία, να σκύψουν πάνω από τις πληγές του και να δράσουν για τη σωτηρία του. Δε χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να αντιληφθεί την άσχημη κατάσταση του: Βαθιές ρωγμές, κρεμάμενοι λίθοι και βλάστηση στους προμαχώνες και τα τείχη απειλούν την ακεραιότητα της μορφής των οχυρώσεων και ίσως τη σωματική ακεραιότητα όσων σταθμεύουν στη τάφρο κάτω από αυτές. Η εθελοντική ομάδα «Το κάστρο της Χίου ένας χαμένος παράδεισος» από τα τέλη Μαρτίου 2012, προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει τους αρμοδίους φορείς στέλνοντας τρισέλιδη επιστολή (σελ. 1, σελ. 2, σελ. 3) στον τότε υπουργό πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο με κοινοποίηση της επιστολής στην 3η Ε.Β.Α, στην περιφερειακή ενότητα Χίου και στο δήμο Χίου, ειδικά για τα προβλήματα στατικότητας του βορειοδυτικού προμαχώνα, μη έχοντας λάβει έως σήμερα απάντηση.

Στο μνημείο, αν και η γενική του εικόνα δεν το φανερώνει, έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες στερέωσης σωστικού μάλλον χαρακτήρα πριν από πολλές δεκαετίες, στο τμήμα που είναι ορατό από την εκτός των τειχών πόλη. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη η αποκατάσταση του παραθαλάσσιου τείχους. Έχει ολοκληρωθεί η συντήρηση του εξωτερικού τμήματος και εξελίσσεται η επέμβαση στο εσωτερικό τμήμα του, στο οποίο δεν είχαν πραγματοποιηθεί ποτέ εργασίες συντήρησης και κινδύνευε με κατάρρευση. Ο σωστικός χαρακτήρας των επεμβάσεων στο χερσαίο τμήμα, που δεν ακολουθήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα από εργασίες μεγάλης κλίμακας, έχει φτάσει στα όριά του, αφού τα κονιάματα αρχίζουν να χάνουν τη συνοχή τους, όπως φανερώνεται από τις πτώσεις λίθων. Σήμερα λόγω της οικονομικής κατάστασης και του μεγέθους του μνημείου, είναι απαραίτητη η χαρτογράφηση της κατάστασης διατήρησης των οχυρώσεων, ώστε να γίνουν σε πρώτη φάση εργασίες σωστικού χαρακτήρα στα σημεία που κινδυνεύουν άμεσα με κατάρρευση και έπειτα να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες συντήρησης, ώστε να προηγηθούν τα τμήματα που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα, όπως ο βορειοδυτικός προμαχώνας, ο βόρειος προμαχώνας ή ο πραμαχώνας Zeno.

Λεπτομέρεια βορειοδυτικού προμαχώνα.

Προμαχώνας Zeno.

Δυστυχώς για άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως πράττουμε χωρίς σχεδιασμό, με μοναδικό στόχο την απορρόφηση των κονδυλίων, όπως αποδεικνύεται από την ανάπλαση της τάφρου από το δήμο Χίου: Βελτιώθηκε ο περιβάλλον χώρος για να προβληθεί ένα μνημείο που επί της ουσίας καταρρέει, κι όταν κάποτε ξεκινήσουν οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου, θα καταστραφεί-εκ των πραγμάτων- μέρος της ανάπλασης.

Πηγή: Απλωταριά