Αρχές χωρικής οργάνωσης στη Mινωική και την Mυκηναϊκή αρχιτεκτονική: μια συγκριτική προσέγγιση

Στα πλαίσια της 4ης συνάντησης  του Μυκηναϊκου Σεμιναρίου που  θα πραγματοποιηθεί στις 19:00  στο Αμφιθέατρο Α. Αργυριάδη  (Κεντρι...

Στα πλαίσια της 4ης συνάντησης του Μυκηναϊκου Σεμιναρίου που θα πραγματοποιηθεί στις 19:00 στο Αμφιθέατρο Α. Αργυριάδη (Κεντρικό Κτήριο Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου 30), η Καθηγήτρια Κλαίρη Παλυβού της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Αριστοτέλειου Παν/μιου Θεσ/νίκης θα παρουσιάσει ομιλία με θέμα: «Αρχές χωρικής οργάνωσης στη Mινωική και την Mυκηναϊκή αρχιτεκτονική: μια συγκριτική προσέγγιση».

Η συζήτηση σχετικά με τις συγγένειες μεταξύ του Μινωικού και του Μυκηναϊκού πολιτισμού έχει εστιάσει κυρίως σε θέματα τέχνης. Η αρχιτεκτονική, από την άλλη μεριά, ως προϊόν μιας σύνθετης, πολυπαραμετρικής διαδικασίας, δεν επιδέχεται εύκολα συγκριτικές αναλύσεις. Στην περίπτωση της αρχιτεκτονικής είναι σημαντικό να διακρίνει κανείς μεταξύ κατασκευής, μορφής και λειτουργίας. Δάνεια ή ομοιότητες στο επίπεδο της οικοδομικής τεχνολογίας (κατασκευή) είναι συνηθέστερα απ’ ό,τι στο επίπεδο της μορφής, αλλά η σημασία τους είναι περιορισμένη. Μινωίτες κτίστες μπορεί λόγου χάρη να μετέφεραν την τεχνολογία της λάξευσης της πέτρας στην Ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά η λαξευτή τοιχοποιία χρησιμοποιήθηκε για διαφορετικούς σκοπούς και σε άλλες μορφές στην Μυκηναϊκή αρχιτεκτονική.

Είναι εξίσου σημαντικό να διακρίνει (και να συγκρίνει) κανείς ‘συστήματα’ και όχι μεμονωμένα στοιχεία’ (λόγου χάρη, ‘κατασκευαστικά συστήματα’ βασισμένα στις ξύλινες ενισχύσεις και όχι μεμονωμένες εφαρμογές ‘ξύλινων στοιχείων’). Ακόμη πιο σημαντική είναι η αναγνώριση των αρχών σχεδιασμού που διέπουν μια αρχιτεκτονική παράδοση. Οι αντίστοιχες παραδόσεις της Κρήτης και της Ηπειρωτικής Ελλάδας διαφέρουν σημαντικά από αυτή την άποψη: στην πρώτη περίπτωση οι αρχές χωρικής οργάνωσης βασίζονται στον οργανικό σχεδιασμό και την κεντροβαρική σύνθεση, ενώ στην δεύτερη κυριαρχεί η γραμμική ανάπτυξη και η συμμετρία. Τα δύο αυτά διαφορετικά, σχεδόν αντιθετικά συστήματα χωρικής οργάνωσης θα εξεταστούν σε αντιπαράθεση, έτσι ώστε να εκτιμηθούν τόσο οι ιδιότητες όσο και οι διαφορές τους.

Πηγή: Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Μυκηναϊκό Σεμινάριο