”καταδύσης της ολκάδος, απωλέσθαι άπαντα”. Έξι χρόνια υποβρύχιων ερευνών στο ναυάγιο Μαζωτού

Γενική άποψη της θέσης του ναυαγίου πριν την έναρξη της ανασκαφής. Στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων με τίτλο «Κυπριακό Σεμινάριο: ...

Γενική άποψη της θέσης του ναυαγίου πριν την έναρξη της ανασκαφής.

Στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων με τίτλο «Κυπριακό Σεμινάριο: Πρόσφατες εξελίξεις στην αρχαιολογία της ανατολικής Μεσογείου» που διοργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης πραγματοποιείται την Δευτέρα, 7 Απριλίου 2014 και ώρα 19:00, διάλεξη της Δρος Στέλλας Δεμέστιχα (Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας) με θέμα «”καταδύσης της ολκάδος, απωλέσθαι άπαντα”. Έξι χρόνια υποβρύχιων ερευνών στο ναυάγιο Μαζωτού».

Από το 2007, το Πανεπιστήμιο Κύπρου διεξάγει ανασκαφική έρευνα σε ναυάγιο του 4ου αι. π.Χ. ανοιχτά του χωριού Μαζωτός της Επαρχίας Λάρνακας. Το ναυάγιο εντοπίστηκε τυχαία το 2006 σε βάθος 45 μέτρων και σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Το κυρίως φορτίο του πλοίου ήταν κρασί συσκευασμένο σε εμπορικούς αμφορείς από τη Χίο ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις και για δευτερεύοντα φορτία. 

Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο, έχει ήδη φέρει στο φώς πολύτιμα στοιχεία για το μέγεθος και τον εξοπλισμό του πλοίου, καθώς έχουν αποκαλυφθεί οι μολύβδινοι στύποι τριών αγκυρών και τμήματα της καρίνας στην πλώρη και την πρύμη. Επίσης, έχουν προκύψει ενδιαφέροντα ερωτήματα για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου, αφού το ναυάγιο μετέφερε ομοιογενές φορτίο με τύπους αιγαιακών αμφορέων που δεν ήταν από τους πλέον διαδεδομένους στην Κύπρο.

Μια σημαντική πτυχή της έρευνας είναι η εφαρμογή ψηφιακής φωτογραμμετρίας και τεχνικών τρισδιάστατης απεικόνισης για τη χαρτογράφηση και την τεκμηρίωση της ανασκαφής. Η μέθοδος αυτή ανοίγει νέους δρόμους στην ανάλυση και μελέτη ναυαγίων, αφού έτσι περιορίζεται σημαντικά η αναπόφευκτη απόσταση του ενάλιου αρχαιολόγου από τη θέση που ανασκάπτει υποβρυχίως, ιδιαιτέρως σε μεγάλα βάθη. Έχοντας την τρισδιάστατη απεικόνιση της θέσης στην οθόνη του υπολογιστή, η ερευνητική ομάδα του Ναυαγίου Μαζωτού διερευνά τρόπους αποκατάστασης του αρχαίου πλοίου μέσα από τη λεπτομερή μελέτη της στρωματογραφίας και της ακριβούς θέσης των ευρημάτων. 

Στη διάλεξη θα παρουσιαστούν τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της έρευνας μαζί με τα αρχαιολογικά τους συμφραζόμενα, σε σχέση με άλλα ναυάγια της εποχής στο Αιγαίο, την Κύπρο και την υπόλοιπη Ανατολική Μεσόγειο. Θα γίνει επίσης αναφορά στις συνθήκες της ναυσιπλοΐας ώστε να καταδειχθεί η πολυπλοκότητα των θαλάσσιων επαφών και των μηχανισμών του εμπορίου στην αρχαιότητα. 

Σχολιασμός: Kαθηγητής Γιάννος Λώλος

Πηγή: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης