Μπάζα στις πλαγιές του Ιερού Βράχου

Δικαιολογίες, αποδεκτές ώς ένα σημείο ή παντελώς αβάσιμες, υπάρχουν πολλές. Το θέμα όμως είναι ένα. Ακόμη και ο Βράχος της Ακροπόλεως ...

Δικαιολογίες, αποδεκτές ώς ένα σημείο ή παντελώς αβάσιμες, υπάρχουν πολλές. Το θέμα όμως είναι ένα. Ακόμη και ο Βράχος της Ακροπόλεως είναι γεμάτος από μπάζα, προσωρινά ή μόνιμα, τοποθετημένα από ανάγκη ή παρατημένα από αμέλεια, πεταμένα πρόσφατα ή εγκατεστημένα εδώ και χρόνια, βαριά ανενεργά υλικά ή προϊόντα της θερινής αποψίλωσης, κουβούκλια άχρηστα (που ποιος ξέρει πόσο έχουν πληρωθεί και για ποια χρήση) έως τις πινακίδες ανέγερσης του Μουσείου Ακροπόλεως, πεταμένες στην Ανατολική Κλιτύ... να περιμένουν, τι άραγε;

Ευθύνες πολλών

Το ζήτημα των διάσπαρτων ανενεργών υλικών σε σημεία όπου ναι, μεν, δεν περπατάει ο τουρίστας αλλά που μπορεί ο καθένας να διακρίνει, αποκαλύπτει μία σειρά από θέματα που άπτονται της πολυαρχίας, της γραφειοκρατίας, της έλλειψης οργάνωσης και της χαμηλής ιεράρχησης του θέματος εκ μέρους των υπηρεσιών. Πολλοί αρχαιολόγοι, που δουλεύουν με αυταπάρνηση θλίβονται και οι ίδιοι με αυτήν την κατάντια, που έρχεται να ορίσει με τον πιο αποκαλυπτικό και σκληρό τρόπο την αδυναμία διαχείρισης καίριων προβλημάτων, που διαιωνίζονται μετακυλιόμενα ανάμεσα στους φακέλους των υπηρεσιών.

Στον Ιερό Βράχο, συνυπάρχουν διαφορετικές υπηρεσίες και φορείς (όπως η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως και η Επιτροπή Νοτίου Κλιτύος Ακροπόλεως), «με διαφορετική δομή και λειτουργία, στόχους και προτεραιότητες», όπως αναφέρει σε έγγραφό της προς την «Κ», η αρμόδια Α΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων. «Οι πολύπλοκες και χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες» συνεχίζει η Εφορεία, «σε συνάρτηση με τις πρακτικές και αντικειμενικές αδυναμίες, όπως η έλλειψη χώρων αποθήκευσης τόσο εντός όσο και εκτός του αρχαιολογικού χώρου, η υποστελέχωση της Υπηρεσίας και οι πολύ περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες» αναφέρονται ως παράγοντες πάνω στους οποίους «προσκρούουν» οι προσπάθειες «μονιμότερης επίλυσης των πάγιων προβλημάτων του χώρου».

Αυτά τα «πάγια προβλήματα» όσο και αν αναλύονται, ορθολογικά ή όχι, σε διαφορετικές κατηγορίες, διασύρουν τις υπηρεσίες, το υπουργείο Πολιτισμού και εν τέλει την ίδια τη χώρα κατά τρόπο ιδιαίτερα επώδυνο. Καμία δικαιολογία δεν μπορεί αντικειμενικά να σταθεί. Διότι ακόμη και αν είναι τόσο διαλυμένο το σύστημα, θα έπρεπε να υπάρχει πίεση από κάτω προς τα πάνω, ή από πάνω προς τα κάτω, ώστε να βρεθεί πάση θυσία λύση.

Η Α΄ Εφορεία αναφέρει «περιορισμένες πιστώσεις», αλλά άραγε τι μπορεί να πει κανείς όταν αντικρίζει πεταμένο ένα ψυγείο για νερά και αναψυκτικά, ξεχαρβαλωμένο και προφανώς, χρυσοπληρωμένο, «κάποτε» σε κάποιον προμηθευτή του δημοσίου; Πώς θα μπορούσε να αιτιολογήσει κανείς αυτές τις εικόνες αν τις δημοσίευε μία ξένη εφημερίδα με προσβλητικά ή ειρωνικά σχόλια; Πόσο εύκολο ή αποδεκτό θα ήταν το όποιο διάβημα ανασκευής μιας ζημιάς στην ουσία μη αναστρέψιμης;

Ατάκτως ερριμμένα μπάζα, υλικά αναγκαία ή άχρηστα, προερχόμενα από έργα σε εξέλιξη ή σε αναστολή, βρίσκονται διάσπαρτα σε καθεστώς αναρχίας και αταξίας, περιμετρικά του Ιερού Βράχου. Οι κλιτύες της Ακροπόλεως απορροφούν μεγάλο φόρτο από τα προϊόντα εργασιών διαφό- ρων φορέων και υπηρεσιών, αλλά την κατάσταση έχει επιδεινώσει δραματικά η διακοπή πιστώσεων και η έλλειψη συνεννόησης υπηρεσιών. Σκόρπια μπορεί να βρει κανείς ακόμη και παντελώς άχρηστα αντικείμενα όπως την επιγραφή ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως.

Διότι δεν είναι μόνο το θέμα ότι υπάρχουν έργα σε εξέλιξη και ότι ο χώρος είναι εξαιρετικά περιορισμένος. Αλλά η οργάνωση των εργοταξίων, τουλάχιστον η εικόνα που δίνουν στον θεατή τους, είναι απολύτως προσβλητική. Η Α΄ Εφορεία αναφέρει ότι στις κλιτύες της Ακροπόλεως «φιλοξενείται» μεγάλο μέρος από αναγκαία υλικά. Κατανοητό. Αλλά, αυτή η «φιλοξενία» είναι προβληματική και τουλάχιστον όχι προς θαυμασμό. Στην Ανατολική Κλιτύ λειτουργεί η συρματοκοπή και ο παντογράφος της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως (ΥΣΜΑ) για την κατασκευή των νέων αρχιτεκτονικών μελών, καθώς και το αναβατόριο υλικών και εργαλείων. Όπως επισημαίνει η Α΄ Εφορεία, «ο ίδιος χώρος απορροφά επίσης το σύνολο των προσωρινά ανενεργών εργοταξιακών υποδομών και εργαλείων της ίδιας Υπηρεσίας, καθώς και αυτών που πρέπει να προωθηθούν σε διαδικασίες απόσυρσης, αλλά και τα καθημερινά απορρίμματα της Ακρόπολης» (!).

«Φιλοξενία» χρήσεων

Η Α΄ Εφορεία καθώς επιμένει να μιλάει για «φιλοξενία» επιβαρυντικών χρήσεων (όσων δηλαδή ο πολίτης βλέπει ως αδυναμία επίλυσης προβλήματος), θεωρεί ότι είναι «αναγκαστική επιλογή, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν περισσότερο τα ίδια τα μνημεία του Ιερού Βράχου». Πέραν αυτών, σε εξέλιξη είναι και τα μεγάλης κλίμακος έργα από την Επιστημονική Επιτροπή Νοτίου Κλιτύος (Ηρώδειο, Στοά Ευμένους, Ασκληπιείο) αλλά και από την ίδια την Α΄ Εφορεία στην Κλεψύδρα, έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ. Η Εφορεία, αναγνωρίζοντας το μέγεθος του προβλήματος (που σαφώς δεν είναι μόνο αισθητικό), μας διαβεβαιώνει ότι η «όχληση είναι περιοδική και προσωρινή». Αλλά, στην Ελλάδα καθώς όλοι γνωρίζουμε ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Αρκεί να θελήσει κάποιος να κάνει έναν περίπατο περιμετρικά του Βράχου.

Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή