Κατά... μία ολόκληρη γειτονιά 4.000 τετραγωνικών μέτρων θα επεκταθεί στα επόμενα χρόνια το Μουσείο της Ακρόπολης, η επέκταση όμως δεν ...
Κατά... μία ολόκληρη γειτονιά 4.000 τετραγωνικών μέτρων θα επεκταθεί στα επόμενα χρόνια το Μουσείο της Ακρόπολης, η επέκταση όμως δεν θα είναι μόνο στον χώρο, αλλά και στον χρόνο.
Αυτή η περιήγηση σε τέσσερις χιλιετίες και σε εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα θα επιτευχθεί μέσα από τη λειτουργία της ανασκαφής που βρίσκεται στα υπόγεια του μουσείου και μιας ειδικής έκθεσης με 1.400 αντικείμενα από τα 55.000 που έχουν εντοπισθεί σε αυτή την ανασκαφή.
Η λειτουργία του υπόγειου ορόφου ως αρχαιολογικού και ως εκθεσιακού χώρου θα αποτελούσε σύμφωνα με έρευνα την πρώτη αιτία επιστροφής ενός επισκέπτη από το εξωτερικό στο Μουσείο. Κάτι που το μουσείο επιδιώκει.
Πώς ήταν μια γειτονιά της αρχαίας Αθήνας; Τι σκεύη χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για τη βρώση, την πόση και την παρασκευή τροφής; Με τι παιχνίδια έπαιζαν τα παιδιά της; Με τι έβαζαν τα καλλυντικά οι γυναίκες της; Όλα αυτά και πολλά άλλα ακόμη θα παρουσιαστούν στην έκθεση που εξέτασε προχθές ως προς τις χωροθετήσεις το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Στη συνέχεια θα περάσει από το Συμβούλιο Μουσείων και κατόπιν η υλοποίησή της θα εξαρτηθεί από τα χρήματα.
Ανασκαφή
Η μεγάλη ανασκαφή η οποία έγινε στον χώρο που κατασκευάστηκε το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, αποκάλυψε μια σημαντική γειτονιά της αρχαίας Αθήνας που «ζούσε» από την τρίτη χιλιετία π.Χ. μέχρι το 1200 μ.Χ. Έφερε στο φως τους δρόμους, τα σπίτια, τα λουτρά και τα εργαστήρια των ανθρώπων που κατοίκησαν στο σημείο, σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας. Είναι αυτά που σήμερα φαίνονται κάτω από τα γυάλινα δάπεδα και τους εξώστες του μουσείου.
Ο Δημήτρης Παντερμαλής, πρόεδρος του ΔΣ του Μουσείου, και η επικεφαλής των εκτεταμένων ανασκαφών στο οικόπεδο Μακρυγιάννη, Σταματία Ελευθεράτου, ανέφεραν ότι τα κινητά ευρήματα θα τοποθετηθούν σε προθήκες δίπλα στον χώρο όπου ανευρέθηκαν. Έτσι, θα δημιουργηθεί ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος στο επίπεδο -1 του Μουσείου μέσα στον οποίο ο επισκέπτης θα έχει μια μοναδική ευκαιρία: Να περιηγηθεί και να κατανοήσει την ιστορία της Αθήνας έτσι όπως δεν την έχει συνηθίσει, μέσα σε μια πόλη καθημερινή, που έσφυζε από ζωή κάτω από τους αρχαίους περίλαμπρους ναούς του Ιερού Βράχου. Ο θεατής θα περπατά πάνω σε ειδικούς διαδρόμους μέσα στη γειτονιά αυτή, και θα μπορεί να δει τι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι:
 |
| Προθήκες με ευρήματα θα βρίσκονται σε όλο τον χώρο |
Ποιος άραγε ήταν ο Καλλίας Διδυμίου και γιατί οι Αθηναίοι θέλησαν να τον στείλουν εξορία το 450 π.Χ.; Δεν θα μάθουμε ποτέ, αλλά το όνομά του έμεινε χαραγμένο σε όστρακο οστρακισμού.
Τι έγραψε ο/η αρχαίος Αθηναίος/αρχαία Αθηναία στον μολύβδινο κατάδεσμο που βρέθηκε σε στρώμα του 2ου αιώνα μ.Χ. και ποιον καταράστηκε; Ούτε αυτό θα το πληροφορηθούμε, ούτε και αν η κατάρα «έπιασε». Όμως, το εύρημα έχει τη δική του θέση στην ενότητα για τη μαγεία.
Πώς ξέρουμε ότι η αρχαία και νέα θρησκεία συνυπήρξαν στην περιοχή για μερικά χρόνια; Από τα ίδια τα ευρήματα, αφού συναντώνται σε οικίες της ίδιας εποχής είδωλα του Δωδεκάθεου και διάφορα ευρήματα που σχετίζονται με τον χριστιανισμό. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι εκείνη που κράτησε τελευταία τα «κλειδιά» για τα ιδρύματα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, μέχρι που όλες οι σχολές έκλεισαν. Τα πορτραίτα δυο φιλοσόφων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, που βρέθηκαν εκεί, το επιβεβαιώνουν.
Ποιους ανατολίζοντες θεούς λάτρευε η Αθήνα; Πόσο διαφορετικά είναι αγάλματα όπως του Δία Ηλιοπολίτη ή κάποιων ανατολικών θεοτήτων κυρίως αιγυπτιακής προέλευσης από τα κλασικά; Ο Σάραπις, ο Διόνυσος- Όσιρις, η Κυβέλη, συναντούν την Αθηνά, τον Ασκληπιό και άλλους από τους γνωστούς θεούς. Τι βρέθηκε μέσα σε ένα αρχαίο πηγάδι; Σκεύη άντλησης του πολύτιμου νερού, σκεύη πόσης, αλλά και σπασμένα αγγεία. Όλο το περιεχόμενο ενός τέτοιου φρέατος, όπως βρέθηκε κατά την ανασκαφή, θα παρουσιαστεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο, που θα εντυπωσιάσει. Οι τρεις κύριες ενότητες της έκθεσης, που φέρουν τους τίτλους «Πριν την πόλη», «Στην περιφέρεια της πόλης» και «Η ζωή στην πόλη», υπόσχονται μια νέα εμπειρία, αλλά και μια σφαιρική εικόνα από τη μακρά ιστορία της Αθήνας σε 21 θεματικές ενότητες.
Ογδόντα ευρήματα κεραμικής από τις πρώτες περιόδους κατοίκησης καθώς και από πέντε τάφους που βρέθηκαν στην περιοχή, εμπλουτίζουν την πρώτη ενότητα «Πριν την πόλη», που «διανύει» μια χρονική απόσταση από το 3000 ως το 750 π.Χ. Πληροφορίες για την αυξημένη οικιστική και βιοτεχνική δραστηριότητα στην περιοχή μετά τα μέσα του 8ου αι. π. Χ., αλλά και για την περιορισμένη κατοίκησή της κατά την αρχαϊκή εποχή, δίνονται μέσα από 45 εκθέματα της δεύτερης ενότητας με τίτλο «Στην περιφέρεια της πόλης». Η τρίτη και μεγαλύτερη εκθεσιακή ενότητα «Ζωή στη Πόλη» περιλαμβάνει 1.109 εκθέματα, καλύπτοντας μια χρονική περίοδο από το 480 π.Χ. ως το 1200 μ.Χ.
Εκθεσιακές και θεματικές ενότητες
Ογδόντα και πλέον ευρήματα κεραμικής από τις πρώτες περιόδους κατοίκησης που τεκμηριώνουν οικιστική και βιοτεχνική δραστηριότητα, καθώς και από πέντε τάφους που βρέθηκαν στην περιοχή, εμπλουτίζουν την πρώτη ενότητα «Πριν την πόλη», που «διανύει» μια χρονική απόσταση από το 3000 ως το 750 π. Χ.
Πληροφορίες για την αυξημένη οικιστική και βιοτεχνική δραστηριότητα στην περιοχή μετά τα μέσα του 8ου αι. π. Χ., αλλά και για την περιορισμένη κατοίκησή της κατά την αρχαϊκή εποχή, λόγω της θέσης της έξω από τα αρχαϊκά τείχη, δίνονται μέσα από 45 εκθέματα που χαρακτηρίζουν τη δεύτερη ενότητα με τίτλο «Στην περιφέρεια της πόλης».
Η τρίτη και μεγαλύτερη εκθεσιακή ενότητα «Ζωή στη Πόλη» περιλαμβάνει 1.109 εκθέματα, καλύπτοντας μια χρονική περίοδο από το 480 π. Χ. ως το 1200 μ. Χ.
Όσον αφορά τις θεματικές ενότητες, «Οι άνδρες στην πόλη και το σπίτι» και «Γυναικείες υποθέσεις» θα περιλαμβάνουν εκθέματα που παρουσιάζουν όψεις της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής των ανδρών, αλλά και τον ρόλο της γυναίκας στο σπίτι, χωρίς να λείπουν τα ζητήματα κοινωνικής διαφοροποίησης μεταξύ της ελεύθερης, της μετοίκου, της δούλας, της εταίρας και της παλλακίδας.
Κουδουνίστρες, αλογάκια κι άλλα εκθέματα θα συστήνουν τη ζωή των παιδιών στην πόλη («Μεγαλώνοντας στη γειτονιά» λέγεται η σχετική ενότητα), ενώ η «Αξία της γραφής», η «Ετοιμασία του φαγητού», οι «Εμπορικές συναλλαγές» και οι «'Άνθρωποι της εργασίας», παρουσιάζονται μέσα από τα εκθέματα που θα πλαισιώνουν τις αντίστοιχες ενότητες.
«Η φροντίδα του σώματος» θα έχει ξεχωριστή θέση στην έκθεση. Το ίδιο και το πλούσιο περιεχόμενο μιας δεξαμενής με κατεστραμμένη οικοσκευή («Με αφορμή μια καταστροφή» ο τίτλος της ενότητας), που θα πλαισιώνεται και από τον μη φθαρτό οικιακό εξοπλισμό μιας οικίας του 1ου αι. π. Χ. «Το πολύτιμο νερό» δεν θα μπορούσε να λείπει από μια περιοχή που έχει άμεση σχέση με αυτό.
Έτσι, μια αναπαράσταση πηγαδιού, με αναρτημένα τα αγγεία που βρέθηκαν εντός του, θα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες ως προς την ύδρευση. «Εικόνες θεών», αλλά και «Εικόνες θνητών» θα δίνονται μέσα από αγάλματα, προτομές, επιτύμβιους κιονίσκους κ.α. (στην πρώτη θεματική ενότητα εντάσσονται και τα έργα που θα «διηγούνται» τη στροφή προς τις μυστηριακές λατρείες της Ανατολής που συνέβη κυρίως τα ρωμαϊκά χρόνια).
Εκθέματα για τη λατρεία, τη μαγεία, αλλά και για τη μετάβαση στον Χριστιανισμό θα κυριαρχούν στις ενότητες που αναφέρονται ως «Λατρεία και μαγεία» και «Από την παλιά στη νέα θρησκεία», ενώ εικόνες από τις οικίες, τις επαύλεις και τα ρωμαϊκά λουτρά της ύστερης αρχαιότητας θα δίνονται μέσα από την ενότητα «Σπαράγματα κτηρίων».
Τα λυχνάρια που χρησιμοποιήθηκαν «Φωτίζοντας τους αιώνες», όπως λέγεται η σχετική ενότητα, σε μια μακρά περίοδο 17 αιώνων, αλλά και ευρήματα από θυσίες «Για το στέριωμα των σπιτιών» πλαισιώνουν την έκθεση που όταν υλοποιηθεί θα συμπληρώσει με τον ιδανικότερο τρόπο τα εκθέματα του Μουσείου της Ακρόπολης.
Ψηφιακοί «βοηθοί» για την ξενάγηση
«Πλησιάζει ο καιρός η ανασκαφή να αποκτήσει την αυτονομία της και να γίνει έκθεμα, ασυνήθιστο και μεγάλο», επεσήμανε ο διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, προχτές στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, τα μέλη του οποίου έδωσαν το «πράσινο φως», ομόφωνα και με πολλά εύσημα, στην πρόταση.
«Ο μέσος επισκέπτης γνωρίζει τα κλασικά έργα, λίγο από τα αρχαϊκά ίσως και από τα ρωμαϊκά, αλλά των επόμενων αιώνων ως τον 13ο αι. δεν τα συνειδητοποιεί», δήλωσε μεταξύ άλλων η γ.γ. του ΥΠΠΟΑ Λ. Μενδώνη, συμπληρώνοντας ότι με την έκθεση αυτή «επιμηκύνεται η χρονική περίοδος την οποία προσλαμβάνει ο επισκέπτης του Ιερού Βράχου και του Μουσείου της Ακρόπολης. Διαπιστώνεται έτσι η μακρά ιστορική διάρκεια της πόλης».
Κάτι ακόμη περισσότερο: με την παρουσίαση και της ανασκαφής, ο επισκέπτης θα έχει ολοκληρωμένη την εικόνα της περιοχής. Ψηλά στον Ιερό Βράχο τα ιερά, στους πρόποδες η μεικτή ζώνη με ιδιωτικές οικίες και ιερά και κάτω μια συνοικία, με ταπεινά κτίρια. Η επιτομή της αθηναϊκής δημοκρατίας, όπου τα πολυτελή ανήκαν στους θεούς και την πόλη-κράτος και τα ιδιωτικά δεν ήταν πολυτελή, όπως είπε ο κ. Παντερμαλής.
Πλούσιο υλικό
Πλούσιο εποπτικό υλικό και χρήση ψηφιακών εφαρμογών σε αρκετά σημεία θα ζωντανεύουν στα μάτια του επισκέπτη την κάθε εποχή και τις δραστηριότητες των αρχαίων. Οι πληροφορίες δεν θα δίνονται μόνο στα ελληνικά, αλλά και σε τέσσερις γλώσσες - αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά. Το μοναδικό αυτό επιτόπιο μουσείο σχεδιάστηκε εξαρχής μαζί με το Μουσείο Ακροπόλεως, όπως υπενθύμισε ο κ. Παντερμαλής (ο «πόλεμος» που δέχτηκαν τότε όσοι δεν συμφωνούσαν με τη στέγαση της ανασκαφής από το μουσείο έχει, πλέον, ξεχαστεί). Μάλιστα, η κεντρική είσοδος στο μουσείο άλλαξε, ώστε να ενσωματωθεί το τμήμα της ανασκαφής που είναι ορατό και τώρα, για να τραβάει την προσοχή ότι κάτι γίνεται στο υπόγειο.
Δεν υπάρχουν σχόλια