Όργανο αστρονομίας ο μηχανισμός

«Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και αρκετά από αυτά θα μας τα φέρει στην επιφάνεια ο βυθός», εί...

«Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων
και αρκετά από αυτά θα μας τα φέρει στην επιφάνεια ο βυθός», είπε ο Αλ. Τούρτας

Ένα πλήθος και άλλων κινητών ευρημάτων -εκτός αυτών που ανακοινώθηκαν πρόσφατα- κρύβει ο βυθός των Αντικυθήρων, ο οποίος κατάπιε το ρωμαϊκό πλοίο και μαζί τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, αλλιώς τον πρώτο ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Μιλώντας προχθές σε ημερίδα που έγινε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο δύτης-αρχαιολόγος Αλέξανδρος Τούρτας, ο ένας από τους τρεις που βούτηξαν στον χώρο του ναυαγίου στα Αντικύθηρα πριν από 1,5 μήνα, αποκάλυψε ότι ο βυθός κρύβει πολλά ακόμη ευρήματα, κρατά κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα, ωστόσο για ευνόητους λόγους ασφάλειας οι επιστήμονες δεν δίνουν λεπτομέρειες για το τι ακριβώς είδαν σε βάθος 50-55 μέτρων.

«Μη φανταστείτε ότι υπάρχει ένα κουφάρι πλοίου, άλλωστε το ναυάγιο χρονολογείται μεταξύ 76-60 π.Χ., οπότε δεν θα μπορούσε να είχε διατηρηθεί. Αυτό που είδαμε είναι κομμάτια σαν βράχια, τμήματα του πλοίου και κινητά ευρήματα», είπε στο «Έθνος» ο κ. Τούρτας.

Για τους λόγους ασφάλειας δεν γνωστοποιείται το ακριβές στίγμα του ναυαγίου, παρά μόνο σε ελάχιστα μέλη της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων.

Αναφορικά με τα ευρήματα που έγιναν γνωστά από την κατάδυση του Σεπτεμβρίου, ο κ. Τούρτας διευκρίνισε ότι δεν ανασύρθηκε χρυσό δαχτυλίδι, όπως εσφαλμένα γράφτηκε, αλλά ένας μεγάλος μπρούντζινος χαλκάς, που αποτελεί μέρος της εξάρτησης του πλοίου. Δεν έκρυψε τη συγκίνησή του, είπε, όταν εντόπισαν το χάλκινο δόρυ μήκους 2,20 μέτρων, την άγκυρα, τα μεταλλικά τμήματα μίας κλίνης και συστάδες αμφορέων.

«Υπάρχουν πολλά ακόμη που μπορούμε να μάθουμε για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και αρκετά από αυτά θα μας τα φέρει στην επιφάνεια ο βυθός», είπε στην εισήγησή του ο κ. Τούρτας, που αρνήθηκε ευγενικά να δώσει πληροφορίες για την οργάνωση της νέας αποστολής-κατάδυσης που θα γίνει την άνοιξη ή το φθινόπωρο του 2015.

Στη προχθεσινή ημερίδα, που διοργάνωσαν οι Κοσμητείες της Πολυτεχνικής και της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., παρουσιάστηκε η πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο διδακτορική διατριβή για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, την οποία εκπόνησε η διδάκτορας του Τμήματος Φυσικής Λίνα Αναστασίου.

Ομοίωμα του μηχανισμού των Αντικυθήρων από την επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ

Ύστερα από έρευνα και μελέτη χρόνων η κ. Αναστασίου κατέληξε σε τρία συμπεράσματα που απορρίπτουν θεωρίες που ξέραμε μέχρι τώρα. Αυτά που κυρίως επιχείρησε να αποδείξει και αποτελούν νέα στοιχεία είναι ότι ο Μηχανισμός δεν αποτελεί κατασκευή του Αρχιμήδη, δεν έγινε σε εργαστήριο στις Συρακούσες και δεν χρησιμοποιούνταν ως όργανο ναυσιπλοΐας.

«Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων δεν ήταν η αξιοθαύμαστη ουράνια σφαίρα του Αρχιμήδη που περιγράφει ο Κικέρωνας κι αυτό γιατί είναι αρκετά μεταγενέστερος από την εποχή του έζησε ο Αρχιμήδης», είπε η κ. Αναστασίου και πρόσθεσε: «Κάποιοι ερευνητές τάσσονται υπέρ της κατασκευής του σε ένα εργαστήριο στις Συρακούσες, τίποτα ωστόσο δεν φαίνεται να συνδέει τον Μηχανισμό με αυτήν την περιοχή και πιθανότερο είναι να κατασκευάστηκε στη Ρόδο, όπου την εποχή εκείνη έζησε ο Ίππαρχος και αργότερα ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος, ενώ υπήρχε και πολύ δραστήρια σχολή αστρονομίας».

Επιπλέον, σημείωσε ότι ο Κικέρωνας, ο οποίος έζησε την εποχή κατασκευής του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, αναφέρει ότι ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος κατασκεύασε μια παρόμοια ουράνια σφαίρα, η οποία αναπαρήγαγε τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των 5 πλανητών.

Προκαλώντας το ενδιαφέρον του κοινού της ημερίδας, που αποτελούνταν κυρίως από καθηγητές και φοιτητές του Α.Π.Θ., η κ. Αναστασίου ανέφερε ότι από τη μελέτη της δεν επιβεβαιώθηκαν οι απόψεις που είναι διαδομένες σήμερα και λένε ότι ήταν όργανο ναυσιπλοΐας.

«Πιο λογικό θεωρείται ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων να κατασκευάστηκε για να βοηθήσει στη διδασκαλία της αστρονομίας σε κάποια αστρονομική σχολή, λ.χ. της Ρόδου, και πίσω από την κατασκευή του βρίσκεται κάποια ιδιοφυΐα της εποχής, ένας μεγάλος αστρονόμος και ένας χαρισματικός μηχανικός», είπε.

Σημειώνεται ότι ο Μηχανισμός αποτελείται από 82 θραύσματα, τα οποία έχουν καταχωριστεί και φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, ενώ η επιστημονική ομάδα του Α.Π.Θ. κατασκεύασε ένα ομοίωμά του, το οποίο και παρουσιάστηκε προχθές.

Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Έθνος