Αφού η γη της Αμφίπολης καλωδιωθεί, τα ηλεκτρόδια και ένας αρκετά περίπλοκος και ανεπτυγμένος αλγόριθμος μπορεί να βοηθήσουν να έρθουν ...
 |
| Αφού η γη της Αμφίπολης καλωδιωθεί, τα ηλεκτρόδια και ένας αρκετά περίπλοκος και ανεπτυγμένος αλγόριθμος μπορεί να βοηθήσουν να έρθουν στο φως όλα τα μυστικά του λόφου Καστά |
Μέσα σε 7 έως 10 μέρες από την ημέρα έναρξης της εργασίας της γεωφυσικής διασκόπησης οι επιστήμονες του εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ θα μπορούν να έχουν με τη μέθοδο της ηλεκτρικής τομογραφίας απτά αποτελέσματα και «εικόνες» για το εσωτερικό του λόφου Καστά στην Αμφίπολη.
Ο διευθυντής του εργαστηρίου και καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρης Τσόκας, μιλώντας στο «Εθνος», επιβεβαίωσε για το άμεσο ενδιαφέρον από το υπουργείο Πολιτισμού, αναφέροντας ότι υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τη γ.γ. του υπουργείου Λίνα Μενδώνη, η οποία ζήτησε να πληροφορηθεί αν μπορεί να αναλάβει το σχετικό έργο.
Η απάντηση ήταν καταφατική, ενώ την ενημέρωσε αναφορικά και με τον χρόνο που η ανασκαφική ομάδα της Κ. Περιστέρη θα μπορεί να έχει στα χέρια της τα αποτελέσματα της διασκόπησης για το σύνολο του λόφου, ώστε να οδηγηθεί και στα ανάλογα συμπεράσματα.
Η συγκεκριμένη μέθοδος σε γενικές γραμμές προβλέπει την... καλωδίωση τμηματικά του εδάφους και την εισαγωγή ρεύματος στη γη με τη βοήθεια ηλεκτροδίων. Στη συνέχεια γίνεται μέτρηση της διαφοράς δυναμικού και της κατανομής της αντίστασης με ένα αρκετά περίπλοκο και αναπτυγμένο αλγόριθμό που έχουν επινοήσει οι επιστήμονες του εργαστηρίου και τα στοιχεία αυτά βοηθούν για την τρισδιάστατη απεικόνιση του υπεδάφους.
Όπως μας είπε ο Γρ. Τσόκας, πριν από το τηλεφώνημα της Λ. Μενδώνη είχε προηγηθεί επιστολή της πρυτανείας του ΑΠΘ, με την οποία γνωστοποιούσε ότι η κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών έθετε στη διάθεση της Κ. Περιστέρη την τεχνογνωσία και το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό της.
Προτεινόταν ανάμεσα στα άλλα η ομάδα του καθηγητή Γρ. Τσόκα, αποτελούμενη από τον ίδιο, τον αναπληρωτή καθηγητή Παναγιώτη Τσούρλο, τον επίκουρο καθηγητή Γεώργιο Βαργεμέζη και τρία μέλη εργαστηριακού προσωπικού, να βοηθήσει στο έργο της γεωφυσικής διασκόπησης. Τονιζόταν μάλιστα ότι η ομάδα έχει να παρουσιάσει μια σειρά από εργασίες για τον εντοπισμό ταφικών μνημείων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και ότι έχει τιμηθεί για τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση αρχαιοτήτων με πέντε βραβεία καλύτερης εργασίας σε παγκόσμια συνέδρια.
 |
| Ο διευθυντής του εργαστηρίου και καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρης Τσόκας (δεξιά) έχει πραγματοποιήσει γεωφυσικές διασκοπήσεις σε όλο τον κόσμο |
Σύμφωνα με τον Γρ. Τσόκα, οι μέθοδοι γεωφυσικής διασκόπησης εφαρμόζονται πλέον στην εξερεύνηση αρχαιολογικών χώρων σε παγκόσμια κλίμακα. Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής υπήρξε πρωτοπόρο σ΄αυτόν τον τομέα, αφού όχι μόνο άρχισε να τις εφαρμόζει από τις αρχές της δεκαετίας του '80 με ευθύνη του ίδιου, αλλά και να τις εξελίξει επιστημονικά, παρουσιάζοντας αυτές στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Να σημειωθεί ότι η σχετική έρευνα που αφορά τις γεωφυσικές διασκοπήσεις εκτός από την χαρτογράφηση αρχαιοτήτων συγκεντρώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού χρησιμοποιείται και στη χαρτογράφηση του υπεδάφους για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων. Ο καθηγητής Γρ. Τσόκας έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα και με την έρευνα για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια και είναι μέλος των επιτροπών του ΥΠΕΚΑ για τους διαγωνισμούς που αφορούν την παραχώρηση οικοπέδων κ.λπ.
όπως μας είπε, από τους πρώτους που συνεργάστηκε στις διασκοπήσεις ήταν ο αείμνηστος καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος και αυτό έγινε στη δεκαετία του '80 για τον εντοπισμό του ιερού της Εύκλειας. Ακολούθησε η συνεργασία με τον καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή για τον αρχαιολογικό χώρο του Δίου και από τότε έχουν γίνει σχεδόν 300 γεωφυσικές διασκοπήσεις στους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας αλλά και σε μια σειρά από χώρες του εξωτερικού όπως στην Κύπρο, την Ιταλία, την Ισπανία, την Αίγυπτο, τη Ρωσία, το Κουβέιτ, μέχρι την Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.
Για την πραγματοποίηση της έρευνας στον λόφο Καστά θα χρησιμοποιηθούν οι μέθοδοι της ηλεκτρικής χαρτογράφησης και της ηλεκτρικής τομογραφίας. Η τελευταία έχει πολύ μεγαλύτερη διεισδυτικότητα από την πρώτη και επιπλέον είναι ικανή να απεικονίσει τρισδιάστατα το υπέδαφος. Οσο μεγαλύτερα είναι τα αρχαία αρχιτεκτονικά υπολείμματα (π.χ. ένας ογκώδης μακεδονικός τάφος) μέσα στο υπέδαφος τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα της απεικόνισης, όπως ανέφερε ο Γρ. Τσόκας.
«Ασπίδα» στήριξης στον τρίτο θάλαμο
Με τις εργασίες αντιστήριξης και στερέωσης της θεμελίωσης του τρίτου ταφικού θαλάμου, ο οποίος είναι έντονα καταπονημένος, συνέχισε χθες η διεπιστημονική ομάδα στο ταφικό μνημείο του λόφου Καστά στην Αμφίπολη. Προηγήθηκε η απομάκρυνση των πώρινων λίθων κυρίως στη δυτική πλευρά που αποκάλυψε την κατάσταση θεμελίωσης. Να σημειωθεί ότι στην πλευρά αυτή οι λίθοι παρουσίαζαν υποχώρηση λόγω καθίζησης της επίχωσης.
Παράλληλα συνεχίστηκαν στο εσωτερικό του τάφου οι εργασίες από εξειδικευμένο προσωπικό της Εγνατίας Οδός Α.Ε. το οποίο τοποθετεί ειδικά μηχανήματα που θα παρακολουθούν συνεχώς την κατάσταση στατικότητας του χώρου. Επίσης στο εξωτερικό του μνημείου γίνονται εργασίες για τη δημιουργία δικτύου απορροής των υδάτων.
Κ. Περιστέρη: Η ανασκαφή εκτελείται με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο
Σχετικά με τις απόψεις, που ακούστηκαν και γράφτηκαν τις τελευταίες ημέρες για την πορεία του ανασκαφικού έργου στον τύμβο Καστά της Αμφιπόλεως, η υπεύθυνη ανασκαφέας, κ. Κ. Περιστέρη, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, εκφράζοντας το σύνολο της ανασκαφικής ομάδας, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
“Κάποιοι εκ των εμφανιζόμενων συχνά στα ΜΜΕ, οι οποίοι εκφέρουν γνώμη για το έργο, το οποίο επιτελεί η ομάδα μας, ούτε είναι αρχαιολόγοι, ούτε έχουν βρεθεί σε ανασκαφή παρόμοια με τη δικιά μας, ούτε όμως, εξ όσων γνωρίζουμε, και σε οποιουδήποτε άλλου είδους ανασκαφή. Είναι,τουλάχιστον, αντιεπιστημονικό, μέσα από ένα γραφείο να εκφέρει κάποιος άποψη, τόσο για ένα αντικείμενο έρευνας με το οποίο δεν έχει ποτέ ασχοληθεί, όσο και για έναν αρχαιολογικό χώρο τον οποίο ποτέ δεν έχει επισκεφθεί.
Η ανασκαφή εκτελείται με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο, στον απαραίτητο χρόνο, υπακούοντας απολύτως στις ανάγκες του έργου και των ευρημάτων. Ο,τιδήποτε λέγεται για άσκηση οποιουδήποτε είδους πίεσης, είναι εκ του πονηρού. Δουλεύουμε με βάση τα ανασκαφικά στρώματα, από όπου αφαιρείται σταδιακά και με ιδιαίτερη προσοχή το αμμώδες χώμα. Χρησιμοποιείται ταινία για την αφαίρεση του, ελέγχεται καθ’ όλη την πορεία της και στη συνέχεια κοσκινίζεται. Όπου κρίνεται απαραίτητο, ανάλογα με την υφή του χώματος, χρησιμοποιείται φτυάρι ή σέσουλα για την αφαίρεση του.
Με ιδιαίτερη προσοχή αφαιρέθηκε, σε πάχος 0,20μ. το επικαθήμενο χώμα, επί του ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο αποκαλύφθηκε σταδιακά, κατά τομές, λαμβάνοντας υπόψη και τις εργασίες αντιστήριξης και υποστύλωσης των πλαϊνών τοίχων, που πραγματοποιούνται παράλληλα, τόσο για την ασφάλεια του μνημείου, όσο και των εργαζομένων. Η προσεκτική ανάγνωση τού δίλεπτου video,επιβεβαιώνει τα ανωτέρω αλλά η προχειρότητα των σχολιαστών υπερτερεί.
Στο σημείο, όπου η έμπειρη συντηρήτρια χρησιμοποιεί "σκαρπέλο", δεν καθαρίζεται το ψηφιδωτό δάπεδο αλλά αφαιρούνται, προσεκτικά, πέτρες και μάζα σιδήρου, τα οποία ήταν κολλημένα στην επιφάνεια, ώστε στη συνέχεια να καθαριστεί το δάπεδο.
Ο χώρος ο οποίος ανασκάπτεται εσωτερικά του τάφου δεν έχει να κάνει με περιοχή εξομάλυνσης εδάφους, όπως αναφέρθηκε , αλλά με ανασκαφικό στρώμα.
Επισημαίνουμε ότι είναι λυπηρό, για μια τόσο σημαντική ανασκαφική έρευνα, οι πολυεμφανιζόμενοι μη αρχαιολόγοι στα ΜΜΕ, και ειδικά στα ηλεκτρονικά, να περιορίζονται μόνον σε πικρόχολα σχόλια για τον τρόπο που δουλεύουμε, χωρίς να μπορούν να αρθρώσουν έναν καλό λόγο για όλη την προσπάθεια και τον αγώνα των ανθρώπων, όλων των ειδικοτήτων, που εργάζονται καθημερινά, κάτω από δύσκολες συνθήκες, στο ταφικό μνημείο”.
Κ. Περιστέρη: Η ανασκαφή εκτελείται με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο
Σχετικά με τις απόψεις, που ακούστηκαν και γράφτηκαν τις τελευταίες ημέρες για την πορεία του ανασκαφικού έργου στον τύμβο Καστά της Αμφιπόλεως, η υπεύθυνη ανασκαφέας, κ. Κ. Περιστέρη, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, εκφράζοντας το σύνολο της ανασκαφικής ομάδας, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
“Κάποιοι εκ των εμφανιζόμενων συχνά στα ΜΜΕ, οι οποίοι εκφέρουν γνώμη για το έργο, το οποίο επιτελεί η ομάδα μας, ούτε είναι αρχαιολόγοι, ούτε έχουν βρεθεί σε ανασκαφή παρόμοια με τη δικιά μας, ούτε όμως, εξ όσων γνωρίζουμε, και σε οποιουδήποτε άλλου είδους ανασκαφή. Είναι,τουλάχιστον, αντιεπιστημονικό, μέσα από ένα γραφείο να εκφέρει κάποιος άποψη, τόσο για ένα αντικείμενο έρευνας με το οποίο δεν έχει ποτέ ασχοληθεί, όσο και για έναν αρχαιολογικό χώρο τον οποίο ποτέ δεν έχει επισκεφθεί.
Η ανασκαφή εκτελείται με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο, στον απαραίτητο χρόνο, υπακούοντας απολύτως στις ανάγκες του έργου και των ευρημάτων. Ο,τιδήποτε λέγεται για άσκηση οποιουδήποτε είδους πίεσης, είναι εκ του πονηρού. Δουλεύουμε με βάση τα ανασκαφικά στρώματα, από όπου αφαιρείται σταδιακά και με ιδιαίτερη προσοχή το αμμώδες χώμα. Χρησιμοποιείται ταινία για την αφαίρεση του, ελέγχεται καθ’ όλη την πορεία της και στη συνέχεια κοσκινίζεται. Όπου κρίνεται απαραίτητο, ανάλογα με την υφή του χώματος, χρησιμοποιείται φτυάρι ή σέσουλα για την αφαίρεση του.
Με ιδιαίτερη προσοχή αφαιρέθηκε, σε πάχος 0,20μ. το επικαθήμενο χώμα, επί του ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο αποκαλύφθηκε σταδιακά, κατά τομές, λαμβάνοντας υπόψη και τις εργασίες αντιστήριξης και υποστύλωσης των πλαϊνών τοίχων, που πραγματοποιούνται παράλληλα, τόσο για την ασφάλεια του μνημείου, όσο και των εργαζομένων. Η προσεκτική ανάγνωση τού δίλεπτου video,επιβεβαιώνει τα ανωτέρω αλλά η προχειρότητα των σχολιαστών υπερτερεί.
Στο σημείο, όπου η έμπειρη συντηρήτρια χρησιμοποιεί "σκαρπέλο", δεν καθαρίζεται το ψηφιδωτό δάπεδο αλλά αφαιρούνται, προσεκτικά, πέτρες και μάζα σιδήρου, τα οποία ήταν κολλημένα στην επιφάνεια, ώστε στη συνέχεια να καθαριστεί το δάπεδο.
Ο χώρος ο οποίος ανασκάπτεται εσωτερικά του τάφου δεν έχει να κάνει με περιοχή εξομάλυνσης εδάφους, όπως αναφέρθηκε , αλλά με ανασκαφικό στρώμα.
Επισημαίνουμε ότι είναι λυπηρό, για μια τόσο σημαντική ανασκαφική έρευνα, οι πολυεμφανιζόμενοι μη αρχαιολόγοι στα ΜΜΕ, και ειδικά στα ηλεκτρονικά, να περιορίζονται μόνον σε πικρόχολα σχόλια για τον τρόπο που δουλεύουμε, χωρίς να μπορούν να αρθρώσουν έναν καλό λόγο για όλη την προσπάθεια και τον αγώνα των ανθρώπων, όλων των ειδικοτήτων, που εργάζονται καθημερινά, κάτω από δύσκολες συνθήκες, στο ταφικό μνημείο”.
Δεν υπάρχουν σχόλια