Ερυθρόμορφες κυλινδρικές πυξίδες. Η μία σώζει στο σώμα παράσταση γυναικωνίτη και στο πώμα ζώνη με αυγά και στιγμές που πλαισιώνουν ένα...
Ερυθρόμορφες κυλινδρικές πυξίδες. Η μία σώζει στο σώμα παράσταση γυναικωνίτη και στο πώμα ζώνη με αυγά και στιγμές που πλαισιώνουν ένα χαριτωμένο στεφάνι με φύλλα κισσού. Ο καλλιτέχνης που την κόσμησε φέρει το συμβατικό όνομα «Ζωγράφος της Αθήνας». Η δεύτερη πυξίδα είναι μικρογραφική. Στο σώμα της παριστάνονται λαγός, αιλουροειδές και κύκνοι, ενώ στο πώμα απεικονίζονται τρία γυναικεία κεφάλια και ανθέμια που περιβάλλονται από ζώνη με αυγά και στιγμές.
Πυξίδα είναι το όνομα που δόθηκε σε μικρά κυλινδρικά κουτιά, κατασκευασμένα από ξύλο πύξου που χρησιμοποιούνταν ως κοσμηματοθήκη και ως κουτί φύλαξης καλλυντικών στην αρχαιότητα. Μάλιστα, η λέξη αυτή αποτελεί τη ρίζα της αγγλικής λέξης box (κουτί). Βεβαίως το υλικό κατασκευής τους δεν περιορίστηκε στο ξύλο, καθώς υπάρχει παραγωγή κεραμικών, χάλκινων, ελεφάντινων, πέτρινων, μαρμάρινων, αλλά και ασημένιων πυξίδων. Εκτός από το υλικό της πυξίδας, με το πέρασμα του χρόνου διαφοροποιείται και το σχήμα της σε πολλές παραλλαγές (πυξίδες τύπου Α, Β, Γ).
Είναι εντυπωσιακό ότι στις δύο αυτές πυξίδες διασώθηκε το περιεχόμενό τους, το ψιμύθιο, πούδρα δηλαδή από ανθρακικό μόλυβδο λευκού χρώματος, που λευκαίνει την επιδερμίδα, καλύπτει τις ατέλειες, δίνοντας την αίσθηση ενός αψεγάδιαστου προσώπου, βασικό και διαχρονικό όπλο των γυναικών. Μέσα στις πυξίδες λοιπόν φυλάσσονταν τα μικρά γυναικεία μυστικά. Εκτός από πούδρες που πολλές φορές ήταν ανακατεμένες με χρωστικές ουσίες, για να προκύψουν πολλά διαφορετικά χρώματα, τοποθετούσαν και έλαια που τόνωναν την επιδερμίδα. Για μία απολύτως εντυπωσιακή εικόνα, οι γυναίκες συνήθιζαν να τονίζουν με κάρβουνο τα φρύδια και τις βλεφαρίδες τους, τα χείλη να γίνονται σαρκώδη με χρώμα και με χρήση μολυβιών. Οι εταίρες, οι οποίες επιθυμούσαν να κάνουν αισθητή και κυρίως να επιβάλλουν την παρουσία τους χρησιμοποιούσαν σε μεγάλη ποσότητα τις βαφές του προσώπου, με αποτέλεσμα να γίνουν αποδέκτες πειρακτικών σχολίων μέσα από τους κωμικούς ποιητές.
Ωστόσο, όταν οι γυναίκες απέφευγαν τις υπερβολές, φαίνεται ότι κατάφερναν με μία εντυπωσιακή εμφάνιση να αποτελέσουν αντικείμενο θαυμασμού για τους άντρες, απόλυτα σαγηνευτικές, τόσο ώστε να γράφονται λόγοι και ποιήματα γι' αυτές. Τα γυναικεία τεχνάσματα της ομορφιάς ήταν ένα από τα εισιτήρια της επιτυχίας, σε έναν κόσμο που δεν τους επέτρεπε την ισοτιμία και την αυτοδιάθεση.
Δύο πήλινες πυξίδες με το πώμα τους
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Τμήμα Συλλογής Αγγείων και Έργων Μικροτεχνίας και Μεταλλοτεχνίας, αρ. ευρ. 13676 α και 13676 β
Προέλευση: Βρέθηκαν μαζί σε θεμέλια σπιτιού απέναντι από το Πολυτεχνείο
Διαστάσεις: 13676 α: ύψος με πώμα: 13 εκ. Διάμετρος πώματος:13 εκ.
13676 β: ύψος με πώμα 5 εκ. Διάμετρος πώματος: 8 εκ.
Χρονολόγηση: 410-400 π.Χ.
Χώρος έκθεσης: Έκθεση Αγγείων και Έργων Μικροτεχνίας, Aίθουσα 55, Προθήκη 115.
Δεν υπάρχουν σχόλια