Αυτή η ιστορία με το «πόθεν έσχες» υπερθεματιστή υποψήφιου καναλάρχη έχει γίνει δήλιον πρόβλημα , όπως λέμε σε μια πιο λόγια γλώσσα. ...
Αυτή η ιστορία με το «πόθεν έσχες» υπερθεματιστή υποψήφιου καναλάρχη έχει γίνει δήλιον πρόβλημα, όπως λέμε σε μια πιο λόγια γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας ένα δύσκολο θέμα να αντιμετωπίσουμε, μια αδιέξοδη κατάσταση, ένα τούνελ χωρίς φως στην άκρη του.
Δήλιος είναι αυτός που σχετίζεται με το νησί της Δήλου, όπου κατά την μυθολογία γέννησε η Λητώ τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Αυτό το νησί, δυτικά της σημερινής κοσμικής Μυκόνου, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αρχαιότητα ως θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο. Απετέλεσε, μάλιστα, την έδρα της δηλιακής συμμαχίας, όπου φυλασσόταν το ταμείο μέχρι το 454 π. Χ., όταν ο Περικλής το μετέφερε στην Αθήνα.
Ας έλθουμε, λοιπόν, πάλι στο δήλιον πρόβλημα και στο γιατί το ονομάσαμε έτσι. Ένα χρόνο μετά την έναρξη του πελοποννησιακού πολέμου, το 430 π.Χ., έπεσε στην Δήλο φοβερός λοιμός. Φαίνεται ότι ήταν μια εποχή επιδημιών, γιατί και η Αθήνα υπέφερε από τον φοβερό λοιμό, ένα από τα θύματα του οποίου ήταν και ο Περικλής. Οι Δήλιοι ήταν σε απόγνωση και ξεκίνησαν να πάνε στους Δελφούς, για να ρωτήσουν τον θεό Απόλλωνα, που τον ευλαβούνταν, αφού ήταν συγχωριανός τους. Ο θεός, που -μέσω της Πυθίας- έδινε χρησμούς, αλλά όχι ξεκάθαρους τούς είπε να φτιάξουν έναν κύβο διπλάσιο σε όγκο από κάποιον άλλο δεδομένο κύβο, που είχαν μπροστά τους. Αυτός ο δεδομένος κύβος ήταν ο ίδιος ο ναός του Απόλλωνα, που είχε σχήμα κύβου. Αν το κατάφερναν αυτό, θα γλίτωναν από την αρρώστια την πόλη τους.
Παρενθετικά να πούμε εδώ ότι η Πυθία τους είπε ότι ο λοιμός είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί με χρησμό και το πιθανότερο είναι να περάσει από μόνος του. Εκείνοι, όμως, ανασκουμπώθηκαν, επιστράτευσαν τους καλύτερους μαθηματικούς, για να βρουν την λύση στο ζήτημα. Οι μαθηματικοί προσπαθούσαν, χωρίς αποτέλεσμα. Ο λοιμός με την σειρά του πέρασε, προϊόντος του χρόνου, αφήνοντας πίσω τα θύματά του. Το δήλιον πρόβλημα, όμως, του διπλασιασμού του όγκου του κύβου δεν είχε λυθεί.
Βέβαια, ακόμη και η ίδια η προέλευση της φράσης είναι σωστό δήλιον πρόβλημα, γιατί υπάρχουν κι άλλες εκδοχές για την γένεσή της. Μερικές πληροφορίες θέλουν το δήλιον πρόβλημα να προέρχεται από μια απαίτηση που είχε ο μυθικός βασιλιάς της Κρήτης Μίνωας. Ο δύστυχος Μίνωας έχασε τον γιο του, τον Γλαύκο, και διέταξε να του φτιάξουν έναν τάφο σχήματος κυβου. Όταν οι τεχνικοί τον κατασκεύασαν, ο πατέρας ένιωσε θλίψη θυμούμενος το γιο του και βρήκε το μνημείο μικρό. Διέταξε, επομένως, να τον διπλασιάσουν σε όγκο.
Το δήλιον πρόβλημα, όπως φαίνεται, ήταν η προσπάθεια να διπλασιαστεί ο όγκος του κύβου. Κάτι τέτοιο ήταν περίπλοκο, γιατί στους αρχαίους χρόνους, που προέκυψε το θέμα, κάθε μαθηματική μέθοδος που δεν χρησιμοποιούσε κανόνα και διαβήτη θεωρούνταν ασέβεια. Έτσι, όμως, το δήλιον πρόβλημα παρέμενε άλυτο και με αυτό ασχολήθηκαν μεγάλοι μαθηματικοί της αρχαιότητας. Όλοι κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι και κάτι άλλο πρέπει να σκεφθεί ο λύτης, κάτι πρέπει να ενεργοποιήσει εκτός από τον κανόνα και τον διαβήτη. Πολλοί μαθηματικοί από την αρχαιότητα μέχρι και τα νεότερα χρόνια έδωσαν πληροφορίες για την λύση του δυσεπίλυτου διπλασιασμού του όγκου του κύβου.
Εκτός, όμως, από το δήλιον πρόβλημα υπάρχει και ο δήλιος κολυμβητής. Αυτός είναι ο άριστος κολυμβητής, γιατί οι Δήλιοι φημίζονταν για τις κολυμβητικές τους δεξιότητες. Λέγεται ότι ο Ευριπίδης, ζήτησε κάποτε την γνώμη του Σωκράτη για το σύγγραμμα «Φυσικά» του προσωκρατικού φιλοσόφου Ηρακλείτου. Ο Σωκράτης, που το έβρισκε εξαιρετικά δυσνόητο είπε το περίφημο «δεῖται Δηλίου κολυμβητοῦ διὰ τὸ μὴ ἀποπνιγεῖναι ἐν αὐτῷ». (Χρειάζεται κανείς έναν κολυμβητή από την Δήλο, επιδέξιο, για να μην πνιγεί μέσα σε αυτό). Δήλιον πρόβλημα ως εκ τούτου και το σύγγραμμα του Ηρακλείτου.
Το δήλιον πρόβλημα του διπλασιασμού του όγκου του κύβου οδήγησε στην ανάπτυξη της γεωμετρίας. Σε εμάς, όμως, έμεινε η φράση ως συνώνυμη μιας ανυπέρβλητης δυσκολίας.
Πηγή: Liberal
Δεν υπάρχουν σχόλια