Δήλος, πανάκριβη και εγκαταλελειμμένη

Η Δήλος συνεχίζει με χειμερινό ωράριο και ένα δρομολόγιο την ημέρα, με το καραβάκι που κοστίζει 20 ευρώ πηγαινέλα. Αν προσθέσουμε και το ...

Η Δήλος συνεχίζει με χειμερινό ωράριο και ένα δρομολόγιο την ημέρα, με το καραβάκι που κοστίζει 20 ευρώ πηγαινέλα. Αν προσθέσουμε και το εισιτήριο των 12 ευρώ, μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων θα χρειαστεί να ξοδέψει 128 ευρώ!

Η Δήλος ανακηρύχθηκε το 1990 από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς όχι μόνο γιατί πρόκειται για ιδιαίτερα εκτεταμένο και πλούσιο αρχαιολογικό χώρο, αλλά και γιατί προβάλλει την εικόνα ενός σπουδαίου μεσογειακού λιμανιού. 

Πράγματι, αυτό το νησάκι στο κέντρο του Αιγαίου, όπου γεννήθηκε ο Απόλλωνας και η Άρτεμις, ήταν ιερό και διάσημο. Εκεί δημιουργήθηκε η Αθηναϊκή Συμμαχία, μια ένωση ανεξάρτητων και ισότιμων κρατών, καθώς και το συμμαχικό ταμείο μέχρι το 454 π.Χ., το οποίο έπειτα μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Άλλωστε, εκείνη είχε ηγετικό ρόλο και ανάλογη διάθεση. Στα ρωμαϊκά χρόνια το νησί γίνεται σημαντικό κέντρο εμπορίου έχοντας δύναμη χρήματος και συγκεντρώνοντας τους ισχυρούς της οικονομίας, εφοπλιστές, τραπεζίτες, εμπόρους, ενώ στέγασε πολυτελείς κατοικίες, μαγαζιά, ανταλλακτήρια αλλά και μεγάλα σκλαβοπάζαρα. Οι ιστορίες της Δήλου μπορούν να μαγέψουν και τους πιο δύσκολους επισκέπτες. Κι όμως, είναι ένας αρχαιολογικός χώρος ολόκληρο το νησί, που δεν ξυπνάει το τουριστικό ενδιαφέρον παρότι βρίσκεται δίπλα στην πολύβουη, σπάταλη Μύκονο.

Από εκεί περνούν πάνω από 2 εκατ. επισκέπτες ετησίως, ενώ στη Δήλο φτάνουν μόνο 120.000. Αλλά ακόμη κι αυτοί που πληρώνουν το εισιτήριο των 12 ευρώ για το μουσείο και τον χώρο, κι άλλα 20 (!) ευρώ για το καραβάκι που τους μεταφέρει, δεν φεύγουν ικανοποιημένοι. Οι παροχές στον επισκέπτη (μουσείο, πωλητήριο, αναψυκτήριο) είναι κακές. Αίθουσες γεμάτες υγρασία στις οποίες κάθε έργο που πραγματοποιείται μοιάζει με ακόμη ένα μπάλωμα. Η Δήλος είναι ένας θησαυρός που η πολιτεία ακόμη δεν έχει καταλάβει πώς μπορεί να αξιοποιήσει.

«Χρειάζεται τεράστιες πιστώσεις για να ορθοποδήσει», λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Αθανασούλης, προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Χρήματα βέβαια που δεν έχει να δώσει το ΥΠΠΟΑ, ούτε να τα καλύψει μέσω ΕΣΠΑ. «Ψάχνουμε παντού. Δεν μπορεί να μένουμε πίσω από τη φθορά που προκαλεί ο χρόνος στα μνημεία και είναι ορατή κάθε έτος. Υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν μνημεία όταν η υγρασία, η αλμύρα και οι αέρηδες τα επιβαρύνουν διαρκώς και υπάρχουν κι άλλα που χάνονται όταν οι τοίχοι τους καταρρέουν». Πρέπει επίσης να γίνουν αναστηλώσεις οι οποίες θα προστατέψουν πολλά μνημεία και θα κάνουν περισσότερο αναγνώσιμους τους χώρους. Η Δήλος μπορεί να αποτελέσει τεράστιο πόλο έλξης αλλά και μεγάλη πηγή εσόδων.

Η χορηγία των 550.000 ευρώ του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου για την αναστήλωση τμήματος της Στοάς του Φιλίππου Ε΄, η οποία θα ξεκινήσει αρχές Ιουνίου, ήταν ευχάριστη είδηση. Η αναστήλωση θα στηριχθεί στην εγκεκριμένη προκαταρκτική μελέτη του Κωνσταντίνου Ζάμπα, επίσης στην αρχαιολογική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής καθώς και στην καταγραφή και ταύτιση των αρχιτεκτονικών μελών από την Εφορεία Κυκλάδων.

«Έχουμε ενεργοποιήσει μια επιστημονική ομάδα η οποία έχει αναλάβει το master plan του χώρου, με την εφορεία, τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή με τον διευθυντή της και τον διευθυντή ανασκαφών, τον έφορο αρχαιοτήτων Πομπηίας Μάσιμο Οζάνα, ο οποίος έχει τεράστια εμπειρία στο ζήτημα διαχείρισης πιστώσεων και ανεύρεσης χορηγιών. Θυμίζω ότι η Πομπηία κατέρρεε πριν από δύο χρόνια και εκείνος εξασφάλισε 106 εκατ. από το ΕΣΠΑ, τα οποία απορροφήθηκαν αλλάζοντας την προηγούμενη εικόνα του χώρου. Επειδή γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να βρεθούν τόσα χρήματα για τη Δήλο, έχουμε ιεραρχήσει τις ανάγκες. Να παίρνουμε κάθε χρόνο από τις δημόσιες επενδύσεις για τις άμεσες στερεώσεις και αποκαταστάσεις των φθορών, διότι το νησί σκάβεται από τον 19ο αιώνα. Πρέπει να γίνουν επεμβάσεις στους χώρους που κινδυνεύουν από τις παρούσες συνθήκες, να βελτιώσουμε τις εκθεσιακές υποδομές που είναι εντελώς απαράδεκτες για το νησί και να προχωρήσουμε σε αναστηλωτικά προγράμματα τα οποία θα λειτουργήσουν εξισορροπητικά στην κατανόηση των χώρων. Σήμερα μπορούν να περιηγηθούν στην αρχαία πόλη της Δήλου αλλά από το ιερό δεν μπορεί να καταλάβουν τίποτα οι επισκέπτες, γιατί εκεί σώζονται τα αρχαία σε επίπεδο θεμελίων. Στόχος μας είναι το ιερό να αποκτήσει κεντρικό χαρακτήρα σε μια επίσκεψη».

Ακόμη, να προχωρήσουν στην αναστήλωση κομβικών μνημείων όπως ο ναός του Απόλλωνα των Δηλίων αλλά και στην ανάδειξη μικρότερων μνημείων όπως του χορηγικού μνημείου του Μηνοδώρου. Οι επόμενες παρεμβάσεις εστιάζουν στην αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου που θα βοηθήσει στην ανάδειξή του ως χώρου θέασης και υποδοχής κοινού που –όπως τονίζει ο κ. Αθανασούλης– «θα μας επιτρέψει να κάνουμε εκδηλώσεις πιο οργανωμένα απ’ ό,τι σήμερα, σε ετήσια βάση, που θα αναζωογονήσουν τον χώρο».

Το μουσείο είναι ακόμη ένα θέμα. Πρέπει να αποκατασταθεί το υφιστάμενο κτίριο αλλά μακροπρόθεσμα μέσω χορηγιών να χτιστεί καινούργιο. «Πηγαίνουμε βήμα βήμα. Με το υπουργείο Ανάπτυξης γίνονται συζητήσεις ώστε να μπει σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα ως μνημείο της UNESCO, προκειμένου να ανανεωθεί η μουσειακή υποδομή και να γίνουν στοιχειώδεις επεμβάσεις στον χώρο. Ο δήμος υποσχέθηκε να διαθέτει κάθε χρόνο μεγάλο ποσό ώστε να προχωρήσουμε στη συντήρηση του χώρου. Η έκθεση “Vanity” ήταν τα διαπιστευτήριά μας για το τι μπορούμε να κάνουμε, αλλά και για να προσελκύσουμε χορηγούς».

Το Ίδρυμα Κανελλόπουλου προσφέρει μεγάλη χορηγία και όπως φαίνεται δεν θα είναι το μόνο ίδρυμα. Τα έργα βέβαια στη Δήλο δεν μπορούν να σταματήσουν. Ο αρχαιολογικός χώρος θα έχει πάντα ανάγκες που το ΥΠΠΟΑ πρέπει να καλύπτει.

Η Δήλος χρειάζεται χορηγίες. Ίσως και χορηγούς που θα «υιοθετήσουν» κάποια μνημεία της. Η στοά, το αρχαίο θέατρο, η συντήρηση και η ανάδειξη των ερειπίων, ο ναός του Απόλλωνα απαιτούν 20 εκατ. ευρώ κι άλλα 20 εκατ. για ένα νέο μουσείο. Αυτά θα είναι η αρχή.

Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή