Τα ψηφιδωτά από την Σελεύκεια την επί του Ζεύγματος απαιτεί από τις Η.Π.Α η Τουρκία

Τα ψηφιδωτά της Ελληνιστικής περιόδου που πάρθηκαν από την Σελεύκεια την επί του Ζεύγματος απαιτεί από τις ΗΠΑ, μέσω του αρμόδιο Υπο...

Τα ψηφιδωτά της Ελληνιστικής περιόδου που πάρθηκαν από την Σελεύκεια την επί του Ζεύγματος απαιτεί από τις ΗΠΑ, μέσω του αρμόδιο Υπουργείου Πολιτισμού, η Τουρκία και συγκεκριμένα από το πανεπιστήμιο του Bowling  Green State.

Συγκεκριμένα η Τουρκία διεκδικεί 12 ψηφιδωτά τα οποία ανακαλύφθηκαν και εκδόθηκαν παράνομα από την Τουρκία και τα οποία κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1960 πωλήθηκαν στο αμερικανικό πανεπιστήμιο για $35,000. Η Τουρκία διαβεβαίωσε το πανεπιστήμιο ότι με την επιστροφή των αντικειμένων θα δώσει δημόσια αναγνώριση στις ενέργειες αυτές του πανεπιστημίου.

Η συγκεκριμένη προσπάθεια είναι η τρίτη κατά σειρά της Τουρκίας για επιστροφή των ψηφιδωτών. Χαρακτηριστική είναι η πρώτη η οποία έγινε το 2012 αλλά το πανεπιστήμιο απαίτησε το ποσό των 200.000 δολαρίων ή διακανονισμό στα δίδακτρα Τούρκων σπουδαστών, το οποί ποσό θα έμπαινε στο τελικό ποσό για την επιστροφή των ψηφιδωτών. Για ηθικούς λόγους η Τουρκία τότε απέρριψε την πρόταση. Η δεύτερη πρόταση έγινε τον περασμένο μήνα η οποία απορρίφθηκε από την πολιτειακή κυβέρνηση.

Η Σελεύκεια επί του Ζεύγματος ή Σελεύκεια προς Ευφράτη ή απλώς Ζεύγμα (Ζεῦγμα) ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη στη σημερινή νότιο ανατολική Τουρκία. Η περιοχή εκείνη την εποχή ήταν τμήμα της Άνω Συρίας, ανήκε στο βασίλειο των Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της Κομμαγηνής. Το 80% του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε από το φράγμα Μπιρετσίκ.

Ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από τον Σέλευκο Α΄ τον Νικάτορα στη δυτική όχθη του Ευφράτη αλλά η κατοίκηση στην περιοχή ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή. Στην ακμή της έφτανε τους 25.000 κατοίκους. Το όνομά της το οφείλει στη γέφυρα με λέμβους που κατασκευάστηκε στην πόλη από τον Σέλευκο, ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε νέα, λίθινη. Απέναντι από τη Σελεύκεια, στην άλλη όχθη του Ευφράτη, υπήρχε μια άλλη ελληνιστική πόλη, η Απάμεια. Εδώ παντρεύτηκε ο Αντίοχος Γ' ο Μέγας ενώ η πόλη χρησιμοποιήθηκε ως πέρασμα για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες τους στη Παρθία και στη Βακτριανή. Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης ο Μέγας φυλάκισε και σκότωσε, στην ακρόπολη που βρισκόταν στη Σελεύκεια, την Κλεοπάτρα Σελήνη.

Τον 1ο π.Χ. αιώνα το Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι κατέλαβαν την Απάμεια. Έτσι το ο Ευφράτης με το Ζεύγμα έγιναν σύνορο της αυτοκρατορίας. Η πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ενώ έγινε και έδρα της 5ης Σκυθικής λεγεώνας (Legio IV Scythica) που παρέμεινε εκεί μέχρι το 252 μ.Χ., όταν ο ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε από τον Σαπώρ Α', στη Βαρβαλισσό.

Το Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και διατηρήθηκε στην επικράτειά της έως το 637 μ.Χ. όταν καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Άραβες. Μετά η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το 1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον Βάγκνερ. Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με εντατικούς ρυθμούς, λόγω της ανόδου του νερού. Ανασκάφτηκε σχεδόν το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης.

Κοντά στο Ζεύγμα έχουν ανευρεθεί θέσεις της νεολιθικής εποχής. Επίσης βρέθηκαν πολλά ψηφιδωτά με θέματα από την ελληνική μυθολογία, όπως ο Ωκεανός με την Τηθύ, ο Δαίδαλος με τον Ίκαρο, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, και ο Διόνυσος με την Αριάδνη. Ακόμη, βρέθηκαν τοιχογραφίες, νομίσματα, κεραμικές σφραγίδες αγάλματα και εκατοντάδες κινητά ευρήματα.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα μεταφέρθηκαν στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης Γκαζίαντεπ.

Πηγή: War Report