Ένας πατριώτης Έλληνας λόγιος του 18ου αιώνα μάς φέρνει τα δώρα του στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Θα μπορούσε να είναι η υπόθεση ενός μυθιστορήματος που διαβάζεται απνευστί. Όμως, είναι μια εκπληκτική αληθινή ιστορία πατριωτισμο...

Θα μπορούσε να είναι η υπόθεση ενός μυθιστορήματος που διαβάζεται απνευστί. Όμως, είναι μια εκπληκτική αληθινή ιστορία πατριωτισμού, την οποία δυστυχώς γνωρίζουν ελάχιστοι Έλληνες αν και στην εποχή μας θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική έμπνευση. 

Ευτυχώς, μια εξαιρετική έκθεση που εγκαινιάζεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΕΙΜ) στις 20 Οκτωβρίου θα μας δώσει την ευκαιρία να μάθουμε τον συναρπαστικό βίο του λόγιου συγγραφέα, συνθέτη και συλλέκτη σπάνιων βιβλίων, Κωνσταντίνου Νικολόπουλου (1786-1841), γνωστού ως «Αγαθόφρων». Το αφιέρωμα έχει τίτλο «Θησαυροί της Ιστορικής Βιβλιοθήκης Ανδρίτσαινας. Ελληνικές εκδόσεις των αρχών της τυπογραφίας». Περιλαμβάνει 33 τίτλους και 41 βιβλία του 16ου αιώνα.

Στις προθήκες του μουσείου θα δώσουν το «παρών» από τον Ομηρο και τον Πίνδαρο ώς τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη, τον Αριστοφάνη ώς τον Ηρόδοτο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τον Αίσωπο. Δεν είναι μόνον το πάνθεον της αρχαίας ελληνικής γραμματείας αλλά και οι σπουδαίοι τυπογράφοι που διέσωσαν τα έργα αυτά χάρις στο μεράκι τους. Θα δούμε εκδόσεις που έγιναν από τον Αλδο Μανούτιο στη Βενετία αλλά και τους Καλλιέργη, Φρόμπεν, Στέφανο, Ιούντα, Ζανέτι, Γορμόνδιο. Συνδιοργανωτές με το ΕΙΜ είναι βέβαια η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας και η Ελβετική Ενωση Φίλων του θεσμού αυτού, που έχει διαδραματίσει τις τελευταίες δεκαετίες καίριο ρόλο στην συντήρηση και ανάδειξη αυτού του εθνικού πλούτου. Επιμελήτρια η Δήμητρα Κουκίου.

Ο «Αγαθόφρων» εντόπισε σπανιότατες εκδόσεις στο Παρίσι.

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί μία σειρά από τέτοιες εκδόσεις έχουν τόσο ενδιαφέρον. Αφενός είναι ο κτήτοράς τους. Ο καταγόμενος από την Ανδρίτσαινα αλλά γεννημένος στη Σμύρνη Κωνσταντίνος Νικολόπουλος. Σπουδάζει στο Βουκουρέστι στον ίσκιο δασκάλων που του εμφύσησαν τις ιδέες του Διαφωτισμού και το όραμα μιας αναγεννημένης Ελλάδας. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στο Παρίσι, διδάσκει νέα και αρχαία ελληνικά, προσλαμβάνεται βιβλιοθηκάριος στη Γαλλική Ακαδημία και αναπτύσσει σπάνιες γνώσεις πάνω στις παλιές εκδόσεις. Στην Πόλη του Φωτός εντοπίζει και αγοράζει υπομονετικά και μεθοδικά χιλιάδες από αυτές που είχαν σχέση με την αρχαία ελληνική γραμματεία και όχι μόνον. Το 1838 αποφασίζει να δωρίσει τα πάντα στην Ανδρίτσαινα και τρία χρόνια μετά πεθαίνει στο Παρίσι. Ο φιλόδοξός του στόχος ήταν η ίδρυση εκεί μιας Σχολής για την κατάρτιση των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. 4.000 βιβλία μεταφέρθηκαν από τη Γαλλία στην Πελοπόννησο με χίλιες δυσκολίες. Η επιθυμία για μια δημόσια ανοιχτή βιβλιοθήκη επετεύχθη και μάλιστα εμπλουτίστηκε με τα χρόνια.

Στην έκθεση περιλαμβάνονται 33 τίτλοι και 41 βιβλία του 16ου αιώνα.

Η τύχη της συλλογής τέμνεται με την ελληνική διασπορά, ακόμα μία φορά: Τον Απρίλιο του 1987, ο Ανδριτσάνος ευπατρίδης ιατρός Παναγιώτης Πετρόπουλος (1938-2011) ιδρύει στο Φράιμπουργκ της Ελβετίας με ομάδα Ελλήνων και Ελβετών φιλελλήνων την Ενωση Φίλων Βιβλιοθήκης Ανδριτσαίνης, η οποία αριθμεί σήμερα πάνω από 200 μέλη. Χάρις στις προσπάθειες τριών προέδρων –Π. Πετρόπουλος (1987-2003), Martin Nicoulin (2003-2017) και Δημήτριος Τσελεπής (2017 έως σήμερα)– δημιουργήθηκε νέο κτίριο στην Ανδρίτσαινα και εξοπλίστηκε. Παράλληλα προχώρησαν η συντήρηση των σπάνιων βιβλίων αλλά και η εκπαίδευση του προσωπικού. Η έκθεση ανοίγει για το κοινό στις 24/10 και θα τελειώσει στις 20/12. Αξίζει να πάμε για να ξαναδούμε τι μπορεί να κάνει η αγάπη προς την πατρίδα στην ψυχή ανθρώπων ευγενών.

Πηγή: Μ. Πουρναρά, Καθημερινή