Πήλινες γυναικείες μορφές στον τύπο της «Ταναγραίας» του 2ου π.Χ. αιώνα. Τον θαυμαστό αρχαίο κόσμο της Θεσσαλονίκης φέρνουν στο προσ...
 |
| Πήλινες γυναικείες μορφές στον τύπο της «Ταναγραίας» του 2ου π.Χ. αιώνα. |
Τον θαυμαστό αρχαίο κόσμο της Θεσσαλονίκης φέρνουν στο προσκήνιο 1.100 ειδώλια, οι εργαστηριακές εγκαταστάσεις κοροπλαστικής (αλλά και η υπογραφή ενός άγνωστου ώς τώρα κοροπλάστη).
Προέρχονται από 300.000 ευρήματα-τεκμήρια της μικροϊστορίας από τη μακραίωνη ζωή της Θεσσαλονίκης που αποκάλυψαν οι εκτενείς ανασκαφές κατά τη διάρκεια της κατασκευής του μετρό.
Όρθιες ή καθιστές μορφές, πλαγγόνες (παιδικές κούκλες), ζωάκια (βοοειδή, σκύλοι, πετεινοί), «ταναγραίες» με ενδυμασίες, γυναικείες νεαρές μορφές τύπου Αφροδίτης Κνιδίας και αναδυομένης ημίγυμνες με περίτεχνες κομμώσεις, συμπλέγματα έρωτα και ψυχής, σάτυροι, ηθοποιοί συνθέτουν τη μεγάλη γκάμα προϊόντων της κοροπλαστικής τέχνης που παρήγαγαν τα εργαστήρια της Θεσσαλονίκης από την εποχή του Κασσάνδρου ώς τον 2ο μ.Χ. αιώνα.
Οι αρχαιολόγοι Ελένη Λαμπροθανάση και Σουλτάνα Πρωτοψάλτη θα σκιαγραφήσουν την πρώτη εικόνα για την τυπολογία, τη χρονολόγηση, την παραγωγή και τη χρήση των ειδωλίων στην προχριστιανική Θεσσαλονίκη, στο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο «Το ειδώλιο στον Βορειοελλαδικό χώρο – από την προϊστορία έως τους ρωμαϊκούς χρόνους» που διοργανώνει το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 10-13 Οκτωβρίου. Πολύτιμοι μάρτυρες της περιγραφής αποτελούν ένα εργαστήριο κοροπλαστικής –σπάνιο εύρημα που εντοπίστηκε στο σταθμό «Αγίας Σοφίας», καθώς και μία υπογραφή που προσθέτει ένα νέο όνομα στη λίστα των κοροπλαστών.
Δεν είναι προς το παρόν ολόκληρο ευανάγνωστο –η έρευνα συνεχίζεται– αλλά τα πρώτα γράμματα ΛΑ πάνω στη βάση ενός ειδωλίου που βρέθηκε σε τάφο του 2ου μ.Χ. αιώνα στον σταθμό «Σιντριβάνι» παραπέμπουν σε άγνωστο ώς σήμερα καλλιτέχνη.
«Τα ονόματα που γνωρίζουμε ώς σήμερα από τεχνίτες της Ρωμαϊκής εποχής ήταν των Αλεξάνδρου, Ουάλιτου, Μονομάχου και Ουαλερίου. Τώρα έχουμε και την υπογραφή ενός ακόμη κοροπλάστη», εξηγούν.
Κοροπλαστική
Σπάνιο εύρημα, πολύτιμο τεκμήριο της εμπορικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Θεσσαλονίκης είναι οι εργαστηριακές εγκαταστάσεις κοροπλαστικής που λειτουργούσαν από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της πόλης. Εντοπίστηκαν σε οικοδομική νησίδα του 3ου π.Χ. αιώνα στον σταθμό «Αγίας Σοφίας» και διατηρούσαν ώς τις μέρες μας μήτρες για την αναπαραγωγή ειδωλίων και εργαστηριακά κατάλοιπα. Η ύπαρξή τους στην καρδιά της Θεσσαλονίκης ήταν ευτύχημα, καθώς «οι γνώσεις μας ώς τώρα για την εποχή της ίδρυσης της, κυρίως εντός των τειχών, Θεσσαλονίκης από τον Κάσσανδρο ώς τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, ήταν ελλιπείς», επισημαίνουν οι αρχαιολόγοι.
Τα ειδώλια, εξηγούν, ήταν έργα ευρέως διαδεδομένα από τους ελληνιστικούς χρόνους μέχρι και τους πρώιμους ρωμαϊκούς και είχαν ποικίλες χρήσεις. Τα χρησιμοποιούσαν ως αντικείμενα λατρείας, παιδικά παιχνίδια (πλαγγόνες) ή ταφικά κτερίσματα για να συνοδεύουν τους νεκρούς στο ταξίδι της αιωνιότητας.
Οι ανασκαφές στις δύο νεκροπόλεις της Θεσσαλονίκης, την ανατολική και τη δυτική, αποκάλυψαν εκατοντάδες τάφους κτερισμένους με πλήθος ειδωλίων κάθε εποχής από τον 3ο π.Χ. αιώνα μέχρι 2ο μ.Χ. αιώνα.
Το παζλ
Είναι εξαιρετικά έργα τέχνης και πέρα από την καλλιτεχνική τους αξία αποτελούν κομμάτια του παζλ που θα σχηματίζουν σταδιακά την εικόνα της εντός των τειχών διαχρονικής πόλης του Κασσάνδρου. Τη συμπληρώνουν σιγά σιγά η καταλογογράφηση, η συντήρηση και η τεκμηρίωση των 300.000 αντικειμένων (εκ των οποίων 50.000) του μετρό. Οι ερμηνείες τους θα φωτίσουν την ιστορία.
Η ανακοίνωση των αρχαιολόγων Ελένης Λαμπροθανάση και Σουλτάνας Πρωτοψάλτη, «Η παραγωγή του ειδωλίου στη Θεσσαλονίκη μέσα από τα ευρήματα των ανασκαφών του μετρό», θα γίνει την Παρασκευή, στις 11.00, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια