Ο Άνθρωπος του Grauballe στο Moesgaard Museum της Δανίας. © Medie dep. Moesgaard/S. Christensen Παρά τoυς τυχόν δισταγμούς οι οποίοι έχουν κ...
 |
| Ο Άνθρωπος του Grauballe στο Moesgaard Museum της Δανίας. © Medie dep. Moesgaard/S. Christensen |
Παρά τoυς τυχόν δισταγμούς οι οποίοι έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί σχετικά με την εφαρμογή βυθιστικών τεχνολογιών (τρισδιάστατη μοντελοποίηση, τεχνητή νοημοσύνη, επαυξημένη και μεικτή πραγματικότητα) στην πλαισίωση και ανάδειξη ανθρωπίνων καταλοίπων για λόγους εκπαίδευσης ή ψυχαγωγίας, τόσο στο πλαίσιο μουσειακών συλλογών, επισκέψιμων χώρων πολιτισμού ή και τηλεοπτικών παραγωγών, γεγονός παραμένει ότι οι βυθιστικές εμπειρίες κατά τεκμήριο πολλαπλασιάζουν τα ενδιαφερόμενα κοινά, δηλαδή τους επισκέπτες, και εμπλουτίζουν την εμπειρία τους.
H εφαρμογή τέτοιων ψηφιακών μεθόδων σε ανθρώπινα κατάλοιπα αποτέλεσε για χρόνια αποκλειστικά αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Οι μέθοδοι τρισδιάστατης ψηφιοποίησης για γρήγορη συλλογή δεδομένων υψηλής ποιότητας από ανθρωπολογικά δείγματα είχαν ευρείες επιπτώσεις, από τη συντήρηση και την αποκατάστασή τους, μέχρι τη δυνατότητα δημιουργίας πολλαπλών αντιγράφων και την αυξημένη προσβασιμότητα σε ψηφιακά δεδομένα. Η τελευταία διευκόλυνε την προσαρμογή των ψηφιακών αυτών μεθόδων με στόχο την ανάδειξη ανθρωπίνων καταλοίπων σε μη εξειδικευμένα κοινά.
 |
| O Άνθρωπος του Gebelein |
Εξαιρετικά τέτοια παραδείγματα εφαρμογής βυθιστικών τεχνολογιών σε ανθρώπινα κατάλοιπα αποτελούν η ψηφιακή ανατομία και η διαδραστική οπτικοποίηση του Ανθρώπου του Gebelein στο πάντα πρωτοπόρο Βρετανικό Μουσείο, ή η βυθιστική εμπειρία που πλαισιώνει τον Άνθρωπο του Grauballe στο Moesgaard Museum της Δανίας, όπου οι επισκέπτες ενεργοποιούν animations αναθηματικών τελετών.
Με μία διφορούμενη κίνηση, το 2019 το BBC1 προέβαλε το ντοκιμαντέρ «Jack The Ripper - The case reopened» στο οποίο πλήθος ειδικών επιχείρησαν να ρίξουν εκ νέου φως στο modus operandi του διάσημου κατά συρροήν δολοφόνου με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εικονικής πραγματικότητας. Συνδέοντας αρχειακά τεκμήρια με προσομοιώσεις νεκροψίας, η παραγωγή προκάλεσε προβληματισμούς γύρω από την ιδιωτικότητα των ατόμων και των συγγενών ή απογόνων τους.
 |
| Οι μέθοδοι τρισδιάστατης ψηφιοποίησης για γρήγορη συλλογή δεδομένων υψηλής ποιότητας από ανθρωπολογικά δείγματα είχαν ευρείες επιπτώσεις, από τη συντήρηση και την αποκατάστασή τους, μέχρι τη δυνατότητα δημιουργίας πολλαπλών αντιγράφων και την αυξημένη προσβασιμότητα σε ψηφιακά δεδομένα. © Moesgaard Museum/J. Kirkeby |
Και ενώ οι μεγάλοι πολιτιστικοί οργανισμοί όπως το Βρετανικό Μουσείο επανεξετάζουν την πολιτική και το σχετικό κανονιστικό τους πλαίσιο ανά τακτά διαστήματα, τα θέματα που εξακολουθούν να ενσκήπτουν από την εφαρμογή βυθιστικών τεχνολογιών σε ανθρώπινα κατάλοιπα παραμένουν δυσεπίλυτα: ποια τα ζητήματα ηθικής τάξεως, σε ποιες περιπτώσεις αφορούν στα ίδια τα κατάλοιπα και σε ποιες στα ενίοτε ευαίσθητα αφηγήματα που τα συνοδεύουν; Είναι τα ψηφιακά αντίγραφα η λύση στις περιπτώσεις ανάδειξης αδημοσίευτου ανθρωπολογικού υλικού στο ευρύ κοινό; Και ποιοι οι περιορισμοί (δικαιωμάτων, επιμέλειας, επανάχρησης) στη διαχείριση των ανθρωπίνων καταλοίπων ως δεδομένων (data);
Οι απαντήσεις θα δίνονται σταδιακά, καθώς η ολοένα αναπτυσσόμενες ψηφιακές μέθοδοι θα εφαρμόζονται σε διαρκώς περισσότερα ανθρώπινα σώματα του μακρινού ή εγγύτερου παρελθόντος.
Πηγή: Αγ. Μπενάρδου, LiFO
Δεν υπάρχουν σχόλια