Μια σειρά κλεμμένων πλακιδίων ηλικίας 2.700 ετών επιστρέφονται στο Ιράν από την Ελβετία

Τα 51 πλακίδια που είχαν μεταφερθεί παράνομα στην Ελβετία από το βορειοδυτικό Ιράν είναι διακοσμημένα με μια σειρά από ζωηρά μοτίβα. (Φωτο: ...

UNESCO: To 40% των απειλούμενων μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκονται στη Μέση Ανατολή

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων για την τοποθέτηση ραντάρ σε επαφή με το μινωικό μνημείο του λόφου Παπούρα

Τα 51 πλακίδια που είχαν μεταφερθεί παράνομα στην Ελβετία από το βορειοδυτικό Ιράν είναι διακοσμημένα με μια σειρά από ζωηρά μοτίβα. (Φωτο: Iran National Museum, Τεχεράνη)

Μια εντυπωσιακή ομάδα από 51 πήλινα πλακίδια που χρονολογούνται από το 700 π.Χ. και λεηλατήθηκαν από έναν ιρανικό αρχαιολογικό χώρο, βρέθηκαν σε μια αποθήκη στην Ελβετία και επιστράφηκαν πρόσφατα στην Τεχεράνη.

Πρόκειται για μοναδικά και σπάνια έργα τέχνης, ενώ είναι από τα λίγα διασωθέντα ευρήματα παράνομων ανασκαφών στην περιοχή που βρέθηκαν, η οποία έχει τροφοδοτήσει πολλές παράνομες αγορές αρχαίων αντικειμένων.

Τα πλακίδια φέρουν μεγάλη ποικιλία διακοσμητικών μοτίβων: φτερωτά λιοντάρια και ταύροι με ανθρώπινα κεφάλια, μυθολογικές μορφές, αρπακτικά πτηνά, ελάφια και λουλούδια ή γεωμετρικά σχέδια. Προέρχονται από το Qalaichi, έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στο δυτικό Ιράν, που βρίσκεται βόρεια της βορειοδυτικής πόλης Boukan, κοντά στα ιρακινά σύνορα. Το Qalaichi ήταν η πρωτεύουσα του βασιλείου των Μανναίων.

Ανακαλύφθηκαν αρχικά τη δεκαετία του 1970 όταν ένας αγρότης που όργωνε στο Qalaichi βρήκε ένα διακοσμημένο τούβλο, πιθανότατα προερχόμενο από την ακρόπολη της περιοχής.

 Iran National Museum, Τεχεράνη

 Iran National Museum, Τεχεράνη

 Iran National Museum, Τεχεράνη

Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε εξαιρετικά επιζήμιες παράνομες ανασκαφές, που έγιναν κυρίως με μπουλντόζες. Τελικά, το 1985, έγινε μια επίσημη ανασκαφή διάσωσης, αλλά αυτή εγκαταλείφθηκε γρήγορα λόγω του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Έλαβαν χώρα άλλα 14 χρόνια παράνομης εκσκαφής μέχρι το 1999, όταν έγινε άλλη μία επίσημη ανασκαφή. Αλλά εκείνη τη στιγμή βρέθηκαν μόνο μικρά θραύσματα σπασμένων πλακιδίων.

Το 1991, ένας Ιρανός έμπορος αρχαιοτήτων με βάση στην Ελβετία επικοινώνησε με τον Τζον Κέρτις, τον τότε φύλακα του Βρετανικού Μουσείου στη Μέση Ανατολή, με σκοπό να πουλήσει μια συλλογή από πλακίδια Qalaichi. Ο Κέρτις ταξίδεψε σε μια αποθήκη στο Chiasso, πολύ κοντά στα ιταλικά σύνορα. Προειδοποίησε τον πωλητή ότι τα πλακίδια μπορεί να εξήχθησαν παράνομα από το Ιράν και ενημέρωσε ότι πρέπει να επιστραφούν. Η συμβουλή του αγνοήθηκε.

Τα πλακίδι παρέμειναν στο Chiasso, αλλά το 2008 οι ιδιοκτήτες αποθήκης αποφάσισαν να την ανοίξουν γιατί ο ενοικιαστής έμπορος δεν είχε πληρώσει τα ενοίκια. Το περιεχόμενο κατασχέθηκε και ειδοποιήθηκαν οι ελβετικές αρχές.

Ο Κέρτις, μαζί με έναν δικηγόρο με έδρα το Λονδίνο, τον Τζέρεμι Σκοτ, επικοινώνησαν με το Εθνικό Μουσείο της Τεχεράνης, το οποίο υπέβαλε επίσημο αίτημα για την επιστροφή τους.

Τα διακοσμημένα πλακίδια οδήγησαν σε μια επανεξέταση του μανναϊκού πολιτισμού, αφού δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έζησαν σε αυτόν ήταν καλλιτέχνες υψηλής εξειδίκευσης. Τα σχέδιά τους αποκαλύπτουν επίσης μια ισχυρή ασσυριακή επιρροή, όπως οι ταύροι με φτερωτό κεφάλι.

Η έκθεση The Repriatriated Boukan Glazed Brick Collection from Switzerland θα εκτεθεί στο Μουσείο Haghighi στο Boukan και στη συνέχεια στο Εθνικό Μουσείο του Ιράν στην Τεχεράνη.

Πηγή: LiFO