Ο ναός του Ταξιάρχη στα Λαγκάδια, μνημείο τοπικής μαστοριάς. Φωτ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΙΚΗΤΑ Εργο εθνικής σημασίας είναι η ερευνητική δουλειά που γίνετ...
 |
| Ο ναός του Ταξιάρχη στα Λαγκάδια, μνημείο τοπικής μαστοριάς. Φωτ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΙΚΗΤΑ |
Εργο εθνικής σημασίας είναι η ερευνητική δουλειά που γίνεται και είναι διαρκώς σε εξέλιξη για την κληρονομιά της πέτρας στην Αρκαδία. Δεν είναι κάτι ειδικό, είναι κεντρικό θέμα στην ανάγνωση του ελληνικού πολιτισμού.
Τα «Ανθη της Πέτρας» είναι μια πρωτοβουλία φωτισμένων ανθρώπων που επιχειρεί συστηματικά όχι μόνο στην ανάδειξη μιας πολύτιμης παρακαταθήκης, υλικής και πνευματικής, αλλά και στην αναβίωση μιας τέχνης και πανάρχαιας τεχνικής μέσα από εργαστήρια, σεμινάρια και ανάδειξη μιας νέας γενιάς μαστόρων και επιστημόνων. Αλλά όλα αυτά θέλουν χρόνο, υποστηρικτική κοινωνία και πολιτεία, πρωτίστως όμως θέλουν ανθρώπους με όραμα, πίστη και αγάπη γι’ αυτό που κάνουν. Προ δύο ετών είχα εκτεθεί στη δημιουργική πνοή των «Ανθέων της Πέτρας» και είχα ξεναγηθεί στα Λαγκάδια από τον πρόεδρο του σωματείου, Γιάννη Τσιαούση, που είναι αναπλ. καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Είχα διαπιστώσει το βάθος του τοπικού πολιτισμού και τις δυνατότητες του τόπου, ιδίως των πανέμορφων Λαγκαδίων, με τα πετρόχτιστα σπίτια στην πλαγιά, τις κρήνες, τις εκκλησίες, σε γειτνίαση με τα άλλα ιστορικά χωριά της Αρκαδίας, τη Δημητσάνα, τη Στεμνίτσα, τη Βυτίνα και τόσα άλλα.
 |
| Η προεπαναστατική εκκλησία του Προδρόμου στα Λαγκάδια Αρκαδίας. Φωτ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΙΚΗΤΑ |
Οι ετήσιες εκδηλώσεις που οργανώνει το σωματείο τα «Ανθη της Πέτρας» στα Λαγκάδια έχουν φέτος να επιδείξουν και την ευτυχή κατάληξη μιας ερευνητικής προσπάθειας που εκτυπώθηκε και έγινε και ένα ωραίο βιβλίο-λεύκωμα. Η αρχαιολόγος Μαρία Τσούπη έσκυψε με γνώση και αγάπη πάνω σε ένα ευρύτατο και όχι πολύ ερευνημένο θέμα, τα λιθανάγλυφα της Αρκαδίας, όλα εκείνα δηλαδή τα ποιητικά σμιλεμένα αρχιτεκτονήματα σε πέτρα, τους σταυρούς, τα σύμβολα, τους ρόδακες, που προέρχονται από μια πολύ παλιά και βαθιά καταγεγραμμένη παράδοση και που εκβάλλουν με περήφανη εξωστρέφεια στις προσόψεις ναών και οικιών.
«Τα λιθανάγλυφα αποτελούν οργανικό τμήμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της πατρίδας μας», γράφει στο δικό του προλογικό σημείωμα ο αξιοσέβαστος αρχιτέκτων, αγωνιστής και ερευνητής Αργύρης Πετρονώτης, που είναι επίτιμος πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του σωματείου «Ανθη της Πέτρας».
Το συγγραφικό του έργο είναι πολύτιμο όπως και όλη η διαδρομή του, γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη συμβολική αξία και η δική του συμβολή στο εγχείρημα αυτό.Μαθαίνουμε πολλά και κυρίως ανοίγει το βλέμμα μας σε μια ομορφιά που είναι δίπλα μας, αλλά τώρα οργανώνεται εκ νέου σε μια βάση επιστημονική και συναισθηματική καθώς η ανέλκυση αυτών των τεκμηρίων πολιτισμού σε μια εθνικής εμβέλειας προθήκη λειτουργεί δυναμικά. Η έκδοση με την έρευνα της Μαρίας Τσούπη και τις φωτογραφίες της Αγγελικής Νικήτα έχει τίτλο «Δια χειρός τέκτονος…» (Λιθανάγλυφα προεπαναστατικών εκκλησιών της Αρκαδίας) και είναι έκδοση του σωματείου «Ανθη της Πέτρας» με χρηματοδότηση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς).
 |
| Λιθανάγλυφα από τον Αη Γιώργη στη Στεμνίτσα (πάνω) και τον Ταξιάρχη (κάτω). Φωτ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΙΚΗΤΑ |
Ιδιωτικοί χορηγοί συνέβαλαν επίσης. Η έκδοση σχετίζεται εμμέσως και με την επέτειο των 200 χρόνων. «Η Επανάσταση του 1821 συμπίπτει με την έντονη παρουσία των Λαγκαδινών μαστόρων σε όλον τον Μοριά και πέρα από αυτόν», γράφει στον πρόλογο ο Γιάννης Τσιαούσης. «Ο σπουδαίος Λαγκαδινός λαϊκός αρχιτέκτονας Αντώνιος Ρηγόπουλος δημιουργεί τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο μια σειρά έργων κυρίως δημόσιας αρχιτεκτονικής, ενώ οι ελληνικές κοινότητες με επικεφαλής τους τοπικούς τους άρχοντες διεκδικούν και επιτυγχάνουν από τις οθωμανικές αρχές αδειοδοτήσεις για την ανέγερση εκκλησιών μεταξύ 1807-1812. Οι προεπαναστατικές εκκλησίες του Προδρόμου και των Ταξιαρχών στα Λαγκάδια και του Αη Γιώργη στη Στεμνίτσα χτίστηκαν από Λαγκαδινούς μαστόρους υπό την καθοδήγηση του Αντωνίου Ρηγόπουλου, πέραν του ότι αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της λαγκαδινής τέχνης της πέτρας, περιέχουν έναν σημαντικό αριθμό λιθόγλυπτων». «Υπηρετική» τέχνη της οικοδομικής χαρακτηρίζει η Μαρία Τσούπη τη νεοελληνική λιθογλυπτική και όπως γράφει τόσο παραστατικά, «ανήκει στον χώρο της πλανόδιας χειροτεχνικής και διακοσμητικής δημιουργίας, της λεγόμενης λαϊκής, η οποία περιλαμβάνει, επίσης, τη ζωγραφική, την ξυλογλυπτική, την υφαντική, την κεντητική, την αργυροχοΐα, τη μεταλλοτεχνία και την κεραμική». Ενας ολόκληρος κόσμος ξεδιπλώνεται και με επίκεντρο τα Λαγκάδια έρχεται να μας αφυπνίσει και να μας μιλήσει εξαρχής για μια πατροπαράδοτη τέχνη.
Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια