Μια μικρή Εδέμ στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών

Πανοραμική φωτογραφία της αυλής του ΚΜΣ. Τα φυτά και τα δέντρα που επιλέχθηκαν για τον κήπο γεννούν ένα νέο μικροκλίμα και μια στοχαστική δι...

Πανοραμική φωτογραφία της αυλής του ΚΜΣ. Τα φυτά και τα δέντρα που επιλέχθηκαν για τον κήπο γεννούν ένα νέο μικροκλίμα και μια στοχαστική διάθεση για τις αναξιοποίητες δυνατότητες της φύσης μέσα στην πόλη.
[Credit: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ]

Αυτό που έγινε σε µικρή κλίµακα στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, στην Πλάκα, είναι αυτό που, θεωρητικά, θα μπορούσε να σώσει την Αθήνα. Ενας νέος κήπος γεννήθηκε και ενώθηκε με τον υπάρχοντα αύλειο χώρο στην πίσω όψη του ιστορικού κτιρίου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, δημιουργώντας σε δύο επίπεδα έναν μικρό παράδεισο και ένα πρότυπο αστικής ευεργεσίας. Το αποτέλεσμα δικαιώνει την ιδέα της συνέργειας.

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στεγάζεται σε ένα από τα αρχοντικά πλακιώτικα σπίτια. Στα κάγκελα του εξώστη σχηματίζεται το έτος 1842. Ενα σπίτι της πρώτης οθωνικής περιόδου. Η είσοδος είναι επί της οδού Κυδαθηναίων, απέναντι από την εκκλησία της Σωτήρας και δίπλα στο σπίτι του Κωνσταντίνου και της Ιωάννας Τσάτσου. Σε αυτόν τον πυρήνα αθηναϊκότητας έρχεται τώρα να προστεθεί όσα αφήνει η εποχή μας, στην καλύτερη εκδοχή, καθώς ο κήπος, αθέατος από την Κυδαθηναίων αλλά ορατός από τον πίσω δρόμο, την Κωνσταντίνου Τσάτσου (πρώην Πέτα), είναι ένα «τοπίο» αττικής Εδέμ. Δημιουργία της αρχιτέκτονος τοπίου Ελλης Παγκάλου.

Η προέκταση προς την Κωνσταντίνου Τσάτσου, που γεννά πλέον αυτόν τον κήπο σε δύο επίπεδα, έγινε επί ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟΑ. Η ιδέα, η πρωτοβουλία και η πραγματοποίηση ανήκει στον Κώστα Αποστολίδη της Raycap, ο οποίος είναι μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, ένας άνθρωπος με μεγάλο και αθόρυβο έργο στη γενέτειρά του, τη Δράμα, αλλά και στην Αθήνα. Η πραγμάτωση της ιδέας να μετατραπεί ένα εγκαταλελειμμένο οικόπεδο σε πρότυπο κήπο –που θα τον χαίρονται ως θέα οι περίοικοι αλλά και οι περαστικοί– θέτει ένα παράδειγμα ευελιξίας και εμπιστοσύνης, καθώς το ΥΠΠΟΑ ήταν πρόθυμο να διαθέσει το οικόπεδο της ιδιοκτησίας του για τον σκοπό αυτό. Το οικόπεδο, και νυν κήπος, παραμένει ιδιοκτησία του υπουργείου.

Η μεταμόρφωση είναι συγκινητική. Τα φυτά και τα δέντρα, διαλεγμένα ένα προς ένα, συνυπάρχουν με είδη που υπήρχαν στην αυλή του Κέντρου. Εχει ήδη γεννηθεί ένα νέο μικροκλίμα. Και μαζί γεννιέται και μια στοχαστική διάθεση για τη γη της Αττικής, για τις απεριόριστες και αναξιοποίητες δυνατότητες της φύσης μέσα στην πόλη. Η Ελλη Παγκάλου περιμένει τον κήπο να «δέσει», τα φυτά να μεγαλώσουν και να μπλεχτούν στον φράκτη προς την Κωνσταντίνου Τσάτσου, όπου σοφά επιλέχθηκε ένα ουδέτερο πλέγμα που δεν κοντράρει με τα αρ ντεκό κάγκελα των ωραίων –απέναντι– οικοδομών του Μεσοπολέμου.

Οι μεσοτοιχίες βάφτηκαν, το δάπεδο είναι υδατοπερατό και καθώς βρίσκεσαι μέσα σε αυτόν τον αθηναϊκό κήπο εύλογα αναρωτιέσαι γιατί δεν γεμίζει η Αθήνα από τέτοιες πρωτοβουλίες. Στην προκειμένη περίπτωση, και σε αντίθεση με τα «πάρκα τσέπης» του δήμου, ο νέος κήπος ενισχύει ένα από τα σπουδαία κέντρα έρευνας και πολιτισμού της χώρας. Συμπλέει με το ιδιαίτερα σημαντικό έργο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, που διαθέτει πλέον μεγαλύτερο και ωραιότερο χώρο για υπαίθριες εκδηλώσεις. Ο καθηγητής Πασχάλης Κιτρομηλίδης, που ήταν μαζί μας στην ξενάγηση, θα έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος.

Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή