Πλατεία Ροντήρη. Ένα νέο αρχαιολογικό τοπόσημο στον Πειραιά

Τμήμα του αρχαιολογικού χώρου στην πλατεία Ροντήρη. Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 αναμένει την ανάδειξή του ο αρχαιολογικός χώρος στην...

Τμήμα του αρχαιολογικού χώρου στην πλατεία Ροντήρη.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 αναμένει την ανάδειξή του ο αρχαιολογικός χώρος στην πλατεία Ροντήρη του Πειραιά, όπου έχουν ανακαλυφθεί οικίες, δρόμοι, εργαστήρια και πολλά κινητά ευρήματα του 2ου μ.Χ. αιώνα, αλλά τώρα φαίνεται, ότι το έργο επιτέλους θα γίνει.

Πρόκειται για μία έκταση 1923,23 τ.μ. που περιβάλλεται από τις οδούς Ηρώων Πολυτεχνείου, Φιλελλήνων, Σκουζέ και Λεωσθένους στο κέντρο της σύγχρονης πόλης, η οποία σύμφωνα με την μελέτη που συζητήθηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προβλέπεται να ανακτήσει  μια πολύ ενδιαφέρουσα εικόνα του αρχαίου Πειραιά.

Η αποκατάσταση του φυσικού τοπίου και η ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας,  θεωρείται ότι θα δημιουργήσει ένα νέο τοπόσημο και θα αναβαθμίσει το άμεσο αστικό περιβάλλον.  Είναι γνωστό άλλωστε, ότι η πόλη έχει κτισθεί πάνω στην αρχαία, κάτι που έχει δυσκολέψει πολύ την ανάδειξη των καταλοίπων του παρελθόντος.

Στο συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο προβλεπόταν η ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου, σχέδιο το οποίο ματαιώθηκε μετά από την ανασκαφική έρευνα και τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν. Σήμερα ο χώρος είναι περιφραγμένος, υπάρχει ενημερωτική πινακίδα, έχουν τοποθετηθεί προβολείς για το νυχτερινό φωτισμό ενώ έχει γίνει και κάποια συντήρηση των ευρημάτων, όμως αυτά προφανώς και δεν είναι αρκετά.

Ο αρχαιολογικός χώρος στην πλατεία Ροντήρη.

Οικίες, δρόμοι, εργαστήρια

Τη μεγαλύτερη έκταση του αρχαιολογικού χώρου καταλαμβάνει ένα οικιστικό σύνολο, που αποτελείται από δύο οικίες, εκ των τεσσάρων που πιθανότατα υπήρχαν στο σημείο. Οι οικίες χρονολογούνται  στη ρωμαϊκή εποχή, ωστόσο τα θεμέλιά τους είχαν γίνει πάνω σε τοίχους της κλασικής και ελληνιστικής εποχής, όπως φαίνεται από τα λιγοστά κατάλοιπα που έχουν διατηρηθεί στη γωνία του ενός κτίσματος. Πρόκειται δηλαδή για μία αλληλουχία εποχών από την πρώτη οικοδόμηση του Πειραιά.

Τα σπίτια έχουν περίπου τις ίδιες διαστάσεις και τα δωμάτιά τους αναπτύσσονται γύρω από ένα τετράστυλο αίθριο (impluvium για τους Ρωμαίους). Η είσοδό τους γινόταν από τους πλαϊνούς δρόμους. Μια σειρά από καταστήματα ή εργαστήρια είχαν αναπτυχθεί εξάλλου, κατά μήκος της νότιας και νοτιοανατολικής πλευράς.

Στις αρχές του 4ου αιώνα τα καταστήματα απέκτησαν και δεύτερο δωμάτιο στο πίσω μέρος του, που χρησίμευε ως αποθήκη ή μπορεί να ήταν και το κατάλυμα των ενοίκων. Παράλληλα στο αίθριο των οικιών δημιουργήθηκαν υπόσκαφες δεξαμενές, που συνδέονταν μεταξύ τους με αγωγό αλλά και ένα πηγάδι για την άντληση νερού.

Στα τέλη αυτού του αιώνα πάντως μία από τις οικίες μετατράπηκε σε πολλαπλή κατοικία. Τέλος αργότερα, κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα στη βορειοανατολική γωνία του αρχαίου οικοδομικού τετραγώνου χτίστηκε μία μικρότερη οικία.

Πλήθος από κινητά ευρήματα είχαν έρθει στο φως από την ανασκαφή, όπως βάσεις περιρραντηρίων, τριπτήρες, λεκάνες, κομμάτια από γλυπτά, ερμαϊκή στήλη, µαρµάρινα βάρη και μολύβδινα σταθµία αλλά και επιγραφές. Η  σπουδαιότερη μάλιστα από αυτές είναι ένα αγορανομικό κείμενο του 1ου μ.Χ. αιώνα.

Η πινακίδα του χώρου.

Η ανάδειξη

Σύμφωνα με την μελέτη, το πρώτο που θα πρέπει να γίνει είναι η στερέωση των καταλοίπων, που κινδυνεύουν από την έκθεσή τους στο χρόνο και στις καιρικές συνθήκες. Όσον αφορά τη διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου εδώ προτείνεται μία σειρά μέτρων, που έχουν να κάνουν με την διαχείριση του διάσπαρτου αρχαίου υλικού, την επίχωση των βαθέων σκαμμάτων, την αντικατάσταση των καλυμμάτων των στομίων στα πηγάδια και τις δεξαμενές και ακόμη την κατασκευή νέας περίφραξης.

Απαραίτητη είναι η διαμόρφωση της διαδρομής, που θα ακολουθούν οι επισκέπτες: Η είσοδος τοποθετείται στην οδό Λεωσθένους ενώ θα υπάρξει και δεύτερη είσοδος από την Ηρώων Πολυτεχνείου. Ο επισκέπτης μπορεί να κινηθεί σε μία κυκλική πορεία στα όρια του περιφραγμένου χώρου, με διαμορφωμένα πλατώματα ενώ θα μπορεί να μπει και στο εσωτερικό της μιας εκ των οικιών. Τέλος προβλέπεται η κατασκευή καθιστικού πάγκου.  Επίσης θα τοποθετηθούν πινακίδες σήμανσης και ενημερωτικές.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews