Νέα μελέτη ελλήνων επιστημόνων, σύμφωνα με την οποία οι μακρινοί πρόγονοί μας κατά την έξοδό τους από την Αφρική ακολούθησαν και θαλάσσιες δ...
Νέα μελέτη ελλήνων επιστημόνων, σύμφωνα με την οποία οι μακρινοί πρόγονοί μας κατά την έξοδό τους από την Αφρική ακολούθησαν και θαλάσσιες διαδρομές, εκτός από τα χερσαία μονοπάτια.
“Ένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα στην έρευνα για την εξέλιξη του ανθρώπου είναι ‘πότε άρχισε η ναυσιπλοΐα και ποιοι ήταν οι πρώτοι ναυτικοί’”, λένε στα “ΝΕΑ” ο ομότιμός καθηγητής από το Εργαστήριο ‘‘Ωκεανός’’ του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Γεώργιος Φερεντίνος και η αρχαιολόγος Δρ. Μαρία Γκιώνη, που υπογράφουν μεταξύ άλλων την ανακοίνωση η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση Quaternary International.
“Την τελευταία δεκαετία Έλληνες και ξένοι επιστήμονες, βασιζόμενοι στην παρουσία λίθινων εργαλείων τα οποία χρησιμοποιούσε ο αρχαϊκός άνθρωπος (σ.σ. όρος που περιγράφει τις ποικιλίες του ανθρώπινου είδους που έζησαν πριν από τον Homo Sapiens) στην Νάξο και στη Μήλο, πρότειναν ότι διέσχισε το Αιγαίο περπατώντας, κατά την διάρκεια των τελευταίων πέντε παγετωδών περιόδων που σημειώθηκαν στο διάστημα 430.000 έως και 130.000 χρόνια πριν, όταν η στάθμη της θάλασσα ήταν περίπου 125 μ. πιο κάτω από την σημερινή και το Αιγαίο ήταν χέρσος, ενώ τα νησιά ήταν ενωμένα με τη ηπειρωτική Ελλάδα και την Μικρά Ασία, μέσω χερσαίων διαύλων.
Η νέα έρευνα, με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας, αναδημιούργησε σε αναπαράσταση την παλαιο-γεωγραφία του κεντρικού Αιγαίου (Κυκλάδες και Ικαρία), λαμβάνοντας υπόψη της συνδυαστικά την ευστατική μεταβολή της στάθμης της θάλασσας (σ.σ. άνοδος και πτώση της στάθμης λόγω ψυχρού και θερμού κλίματος) και τη συνεχή βύθιση του κεντρικού Αιγαίου”, εξηγούν οι επιστήμονες.
Οι αναπαραστάσεις έδειξαν ότι τα νησιά των Κυκλάδων και η Ικαρία τα τελευταία 500.000 χρόνια δεν υπήρξαν ποτέ ενωμένα με τη ηπειρωτική Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. “Αυτό είναι το σημαντικότερο αποτέλεσμα της έρευνας, διότι βάσει αυτού καθίσταται φανερό ότι ο αρχαϊκός άνθρωπος, είχε από πολύ νωρίς αποκτήσει γνώσεις ναυσιπλοΐας”, λένε οι ερευνητές.
Ευρήματα στα νησιά
Δεν ήταν όμως τα νερά του Αιγαίου Πελάγους, αλλά εκείνα του Ιονίου, τα οποία και άρχισαν να “ξεκλειδώνουν” νέα κεφάλαια στην ιστορία της ναυσιπλοϊας για την επιστημονική ομάδα που υπογράφει το άρθρο και αποτελείται εκτός από τον Γεώργιο Φερεντίνο και τη Μαρία Γκιώνη, τον ωκεανογράφο, υποψήφιο διδάκτορα Μιχάλη Πρεβενιό και τους καθηγητές ωκεανογραφίας Γεώργιο Παπαθεοδώρου και Μαρία Γεραγά.
Και η πρώτη φορά που διαπίστωσαν ότι ο Νεάντερταλ διέσχισε τη θάλασσα πρώτος, πριν δηλαδή από τον σύγχρονό άνθρωπο, ήταν προ περίπου μίας δεκαετίας. Μελετούσαν τις μεταβολές της στάθμης της θάλασσας και τη βυθομετρία του πυθμένα μεταξύ της δυτικής Ελλάδας (Αιτωλοακαρνανία και Ηλεία) και Ζακύνθου και Κεφαλλονιάς, όταν ανακάλυψαν ότι τα δύο νησιά τα τελευταία 120.000 χρόνια ήταν αποκομμένα από την ηπειρωτική χώρα. Δεδομένου ότι στην Κεφαλλονιά έχουν βρεθεί λίθινα εργαλεία τα οποία κατασκεύαζε και χρησιμοποιούσε ο Νεάντερταλ που ζούσε στη γύρω περιοχή στο διάστημα περίπου πριν από περίπου 120.000 και 35.000 χρόνια, συμπέραιναν ότι είχε διασχίσει τη θάλασσα, για να μεταβεί στην Κεφαλλονιά.
Ταυτόχρονα, έρευνες στη Κρήτη έφεραν στο φως την ύπαρξη λίθινων εργαλείων ηλικίας άνω των 125.000 ετών, τα οποία χρησιμοποιούσε ο αρχαϊκός άνθρωπος. Δεχόμενοι ότι η Κρήτη την περίοδο εκείνη ήταν νησί, ο αρχαϊκός άνθρωπος διέσχισε τη θάλασσα για να φτάσει ως τις ακτές της, γεγονός που προϋπέθετε γνώσεις ναυσιπλοΐας.
Αν λοιπόν ο Νεάντερταλ ήταν σε θέση να πραγματοποιεί ταξίδια δια θαλάσσης, το επόμενο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιο μέσο του εξασφάλιζε έναν ασφαλή διάπλου; “Αρωγός στην προσπάθειά του στάθηκαν πιθανόν τα ζώα που έβλεπε να διασχίζουν και εκείνα τη θάλασσα. Ίσως η ράχη των ελεφάντων, που είναι εξαιρετικοί κολυμβητές, να αποτέλεσε ένα πρώτο μέσο για τη μετακίνηση δια θαλάσσης”, απαντά ο Γεώργιος Φερεντίνος. “Είναι πιθανό επίσης να χρησιμοποίησε κορμούς από δέντρα, είτε μεμονωμένους, είτε ενώνοντας περισσότερους από έναν, δημιουργώντας μια πρώτη μορφή πλεούμενου”, προσθέτει η Μαρία Γκιώνη και αναφέρει σχετικό εγχείρημα πραγματοποιήθηκε από πειραματικούς αρχαιολόγους, οι οποίοι διέσχισαν με επιτυχία την απόσταση από την Εύβοια μέχρι την Ικαρία, μέσω Άνδρου, Τήνου και Μυκόνου, με μονόξυλο και εξαμελές πλήρωμα.
Πόσο μπορούν να αλλάξουν τη γνώση μας για τον προϊστορικό άνθρωπο οι επιστημονικές αυτές διαπιστώσεις;
“Δεν είναι πλέον δεδομένο ότι ο αρχαϊκός άνθρωπος αφήνοντας το λίκνο του, την Αφρική, μεταναστεύοντας προς τη δυτική Ευρώπη πριν από περίπου 500.000 με 600.000 χρόνια ακολούθησε μόνο χερσαία μονοπάτια. Είναι σίγουρο ότι διέσχισε επίσης και θαλάσσιους δρόμους είτε μέσω του Αιγαίου Πελάγους, είτε των στενών του Γιβραλτάρ. Σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα αντίστοιχων ερευνών από περιοχές κυρίως της νοτιοανατολικής Ασίας αποδεικνύεται τελικά ότι ο άνθρωπος επιχείρησε πολύ νωρίς στην ιστορία του, πριν από 500.000 ή/και 900.000 χρόνια, να ταξιδέψει δια θαλάσσης στην προσπάθειά του να κατακτήσει τη Γη”, καταλήγουν ο Γεώργιος Φερεντίνος και η Μαρία Γκιώνη.
Πηγή: Μ. Αδαμοπούλου, Τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια