Μικροσκοπικοί αυλοί 12.000 ετών βρέθηκαν στο Ισραήλ

[Credit: Yoli Shwartz, Israel Antiquities Authority] Τα μικροσκοπικά οστά, από προϊστορικά πουλιά, που βρέθηκαν σε σημείο παρατήρησης πτηνών...

[Credit: Yoli Shwartz, Israel Antiquities Authority]

Τα μικροσκοπικά οστά, από προϊστορικά πουλιά, που βρέθηκαν σε σημείο παρατήρησης πτηνών στο βόρειο Ισραήλ είναι αυλοί 12.000 ετών, σύμφωνα με τους ερευνητές. 

Τα επτά οστά από φαλαρίδες και κιρκίρι είχαν τρύπες και διαπιστώθηκε ότι μιμούνταν τους ήχους αρπακτικών πουλιών, όταν έγινε δοκιμή σε ρέπλικες. Οι αυλοί αυτοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται στο κυνήγι ή και για να παίξουν μουσική. 

Τα δείγματα εντοπίστηκαν στη θέση Eynan/Ain Mallaha, στην κοιλάδα Huleh που αποτελεί μέρος του Νατούφιου πολιτισμού. Πρόκειται για υδροβιότοπους που χρησιμοποιούν εκατομμύρια πουλιά τα οποία ταξιδεύουν ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, την εποχή της μετανάστευσης. 

Με τον όρο "Νατούφιο πολιτισμό" εννοούμε ένα σύνολο ομάδων μόνιμα ή ημιμόνιμα εγκατεστημένων ανθρώπων που ζούσαν στη Μέση Ανατολή περίπου πριν από 13.000 χρόνια. Ήταν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες και ανάμεσα στις τροφές που συνέλεγαν ήταν το δίκοκκο σιτάρι, το κριθάρι και τα αμύγδαλα, ενώ κυνηγούσαν γαζέλες, ελάφια, βοοειδή άλογα, και αγριόχοιρους. Οι Νατούφιοι ζούσαν σε ημιυπόγειες κατοικίες, ανασκάπτοντας εν μέρει στο χώμα και χτίζοντας το υπόλοιπο με πέτρες και ξύλο. Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι οι Νατούφιοι καλλιεργούσαν κριθάρι και σιτάρι. Βεβαίως, οι άμεσοι απόγονοί τους (της προκεραμικής ή ακεραμικής νεολιθικής) συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων αγροτών στον πλανήτη.

Τα ηχοπαραγωγικά όργανα ηλικίας 12.000 ετών από την Eynan-Mallaha του Ισραήλ. [Credit: Davin et al., doi: 10.1038/s41598-023-35700-9]

Πώς χρησιμοποιούσαν οι κυνηγοί τους αυλούς

Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Science Report, μία θεωρία είναι πως οι κυνηγοί έπαιρναν θέση κοντά στα υδρόβια πτηνά και χρησιμοποιούσαν τους αυλούς για να μιμηθούν τους ήχους αρπακτικών πουλιά. Έτσι, τα υδρόβια πουλιά πετούσαν προς διαφορετικές κατευθύνσεις, δίνοντας στους κυνηγούς περισσότερες πιθανότητες να τα πιάσουν. 

«Τα αερόφωνα από το Eynan-Mallaha είναι όλα φτιαγμένα από μακριά οστά φτερού (ένα βραχιόνιο, πέντε ωλένια, μια ακτίνα) του ευρασιατικού κιρκίρι (Anas crecca) και της ευρασιατικής φαλαρίδας (Fulica atra)», δήλωσε ο Dr. Laurent Davin, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, και συμπληρώνει:

«Στις τρεις περιπτώσεις όπου η επίφυση είναι ακόμη παρούσα, έχει επίσης τρυπηθεί για να σχηματίσει το επιστόμιο ή το απομακρυσμένο άκρο του αντικειμένου. Σε αυτές τις τρύπες των δακτύλων προστίθενται σημάδια σε τρία οστά, είτε εγκοπές είτε μια σειρά από μικρές παράλληλες τομές που βρίσκονται κοντά στις οπές των δακτύλων, οι οποίες συνδέονται ενδεχομένως με τις τοποθετήσεις των δακτύλων στο όργανο.

Όλες οι περιοχές εργασίας εμφανίζουν ίχνη φθοράς επαφής που δείχνουν ότι έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα όργανα. Όταν εξετάζουμε την κατάσταση διατήρησης, τα περισσότερα από τα χτυπήματα είναι παλιά, αλλά μερικά προκλήθηκαν από τη διαδικασία της ανασκαφής».

[Credit: Yoli Shwartz, Israel Antiquities Authority]

Αυτοί οι επτά αυλοί καταδεικνύουν την ύπαρξη μιας ξεχωριστής κατηγορίας αντικειμένων που θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν μια παράδοση παραγωγής ήχου στον Νατουφιανό οικισμό του Eynan/Ain Mallaha.

«Αυτά τα πνευστά χρησιμοποιούν τη μουσική αποτελεσματική αρχή της οπής των δακτύλων για τη δημιουργία και την οργάνωση διαφορετικών υψών ήχου - βάσει της μελωδικής ικανότητας ενός χειριστή - με αποτέλεσμα την σύνθετη συμπεριφορά επικοινωνίας ήχου», γράφουν οι ερευνητές.

Συνολικά, τεχνολογικά, χρήση-φθορά, πειραματικά και ακουστικά στοιχεία σε συνδυασμό με τη συγκριτική καταγραφή εθνογραφικών και αρχαιολογικών παραδειγμάτων υποδηλώνουν έναν νέο τύπο αεροφώνου της παλαιολιθικής εποχής, που δεν είχε εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Είναι μοναδικό στην παλαιολιθική καταγραφή των ηχητικών οργάνων τόσο από το επιλεγμένο μέσο — δηλαδή, μικρού μεγέθους οστά υδρόβιων πτηνών, όσο και από τους ήχους που παράγει και που μοιάζουν πολύ με κλήσεις γερακιού.

«Αν οι αυλοί χρησιμοποιούνταν για κυνήγι, τότε αυτή είναι η παλιότερη απόδειξη για τη χρήση του ήχου στο κυνήγι», δήλωσε ο δρ. Χαμουντί Καλαΐλι, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Ισραήλ. Ένας από τους αυλούς ανακαλύφθηκε ολόκληρος. Μέχρι στιγμής, είναι ο μοναδικός στον κόσμο που έχει βρεθεί τόσο διατηρημένος, ανέφεραν ακόμη οι ειδικοί.  

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Ακούστε εδώ τον ήχο που παράγουν.

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από BBC, Sci News