[Credit: CreativeProtagon] Περνούν συνήθως κάτω από τα ραντάρ των τουριστικών περιηγήσεων, αλλά οι ιστορίες που κρύβουν είναι συναρπαστικές....
 |
| [Credit: CreativeProtagon] |
Περνούν συνήθως κάτω από τα ραντάρ των τουριστικών περιηγήσεων, αλλά οι ιστορίες που κρύβουν είναι συναρπαστικές. Πίσω από τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα των νησιών κρύβονται η Ιστορία και ο πολιτισμός τους.
Προφανώς και χρειάζονται τόμοι για να μπορέσει κανείς να αποτυπώσει τον πλούτο των αρχαιολογικών ευρημάτων, για τα οποία κάθε νησί μπορεί και πρέπει να νιώθει περήφανο. Ορισμένα άλλωστε από αυτά μένουν παραγκωνισμένα ή σε «δεύτερη μοίρα» δίπλα στα πιο γνωστά, ενώ άλλα δεν έχουν καν πιθανότητες να εντοπιστούν (εξαιτίας του ωραρίου επίσκεψης ή της άγνοιας). Εστω κι έτσι, συγκεντρώσαμε ορισμένα εξαιρετικά δείγματα από διαφορετικά νησιά του Αιγαίου αποφεύγοντας προφανώς τα πολυδιαφημισμένα και αρκούντως γνωστά. Σαν μια υπενθύμιση ότι το καλοκαίρι μπορεί να κρύβει θησαυρούς τους οποίους θεωρούμε αυτονόητους διατηρώντας τους την ίδια στιγμή σε απόσταση.
Καβάλα στο δελφίνι, Θάσος
Η ημίγυμνη θεά Αφροδίτη ταξιδεύει στο πέλαγο πάνω σε ένα δελφίνι, ενώ τη συνοδεύει ο μικρός γιος της, Έρωτας, που έχει αρπάξει την ουρά του δελφινιού. Πρόκειται για ανάθημα (αφιέρωση) από το ιερό του Ποσειδώνος στη Θάσο, όπου λατρευόταν και η θεά της ομορφιάς, η οποία, σημειωτέον, είχε γεννηθεί από το αίμα του Κρόνου μέσα στη θάλασσα, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή της μυθολογίας. Προέρχεται από τον 2ο – 1ο αιώνα π.Χ, όταν η Θάσος γίνεται σύμμαχος της Ρώμης με καθεστώς αυτόνομης πόλης. Η άνθηση της εμπορίας του θασιακού μαρμάρου τής εξασφαλίζει οικονομική αυτάρκεια και το πολιτιστικό της υπόβαθρο καθορίζει την ποιότητα της παιδείας της ως ελληνικής πόλης της ρωμαϊκής Ανατολής.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου]
Η λύρα του Ορφέα, Λέσβος
Κατά τη ρωμαιοκρατία η Λέσβος ζει περίοδο ακμής και ευημερίας. Από αυτήν προέρχονται τα υπέροχα ψηφιδωτά στις πολυτελείς επαύλεις, όπως η «Οικία του Μενάνδρου», όπου απεικονίζονται ο ίδιος ο ποιητής και η μούσα του θεάτρου, Θάλεια. Ιδιαίτερη θέση κατέχει και το ψηφιδωτό με τον Ορφέα ενώ παίζει λύρα (3ος μ.Χ.). Ο ήρωας, ντυμένος με χειριδωτό χιτώνα, πέπλο, φρυγικά υποδήματα και σκούφο είναι καθισμένος σε βράχο και παίζει την λύρα του, γοητεύοντας τα ζώα.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης]
Μια κοσμηματοθήκη από την Αθήνα, Σκύρος
Περνάει στα «ψιλά γράμματα» της μυθολογίας, αλλά η Σκύρος κατέχει κεντρική θέση σε αυτή. Από εδώ σαλπάρισε ο Αχιλλέας για την Τροία, καθώς προηγουμένως κρυβόταν στο παλάτι του βασιλιά Λυκομήδη, μεταμφιεσμένος σε κορίτσι, ενώ εδώ πέθανε και τάφηκε ο Θησέας. Η πρώιμη κατοίκηση του νησιού συνδέεται με τους Πελασγούς και τους Δόλοπες, ενώ περίοδος ακμής θεωρούνται τα γεωμετρικά και αρχαϊκά χρόνια (9ος – 6ος αιώνας π.Χ). Από αυτήν προέρχεται η αττική πυξίδα (δηλαδή, κοσμηματοθήκη) που ανάγεται στον 8ο αι. π.Χ. Τότε οι σχέσεις με την Αθήνα ήταν ακόμη ειρηνικές και βασίζονταν στο εμπόριο. Το νησί τελικά θα κατακτηθεί από τους Αθηναίους το 475 π.Χ., ενώ το 323 θα περάσει στα χέρια των Μακεδόνων.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Σκύρου]
Η μητέρα στη νεκρόπολη, Κως
Σε μία από τις επιτύμβιες στήλες από τη νεκρόπολη του Μαρμαρωτού στην Κω παριστάνεται νεαρή γυναίκα καθιστή προς τα δεξιά, σε κάθισμα με υψηλή πλάτη και υποπόδιο, που θηλάζει σκυμμένη επάνω από το βρέφος. Κατασκευάστηκε από λευκό μάρμαρο, ενώ κάτω από την ανάγλυφη παράσταση διακρίνεται αποξεσμένη επιγραφή από την αρχική χρήση της στήλης στον 1ο αι. π.Χ. Αργότερα, όταν η στήλη χρησιμοποιήθηκε για δεύτερη φορά τον 1ο αι. μ.Χ., η αρχική επιγραφή σβήστηκε και χαράχτηκε μια νέα. Σε αυτήν αναγράφονται τα ονόματα δύο νεκρών, της Επιγόνης και της Φαύστας, που ανήκαν στην οικογένεια των Ειουλίων. Αντίθετα με τα αρχαία ελληνικά ονόματα, όπου αναφέρεται το πατρωνυμικό, σύμφωνα με τον ρωμαϊκό τρόπο ονοματοθεσίας δηλώνεται το γένος και το οικογενειακό όνομα (Ειουλίας).
Το «ξενιτεμένο» λιοντάρι, Κύθηρα
Περίπου το 550 π.Χ, μετά τη νίκη της Σπάρτης στον πόλεμο εναντίον του Άργους για την κυριαρχία στη χερσόνησο του Μαλέα, τα Κύθηρα περνούν στην εξουσία των Λακεδαιμονίων. Από εκείνη την εποχή χρονολογείται το περίφημο «Λιοντάρι των Κυθήρων», που θεωρείται εξαιρετικό δείγμα ενός λακωνικού εργαστηρίου πλαστικής. Η ιστορία του έχει ως εξής: πιθανότατα βρέθηκε στην περιοχή του Παλαιοκάστρου και ήταν εντοιχισμένο στο Κάστρο της Χώρας. Από εκεί φυγαδεύτηκε στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Επεστράφη, ωστόσο, στη δεκαετία του 1960 και από το 1985 είναι το σημαντικότερο έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Κυθήρων]
Η αρκούδα με τη φιάλη, Σύρος
«Πρόχους» ονομαζόταν το αγγείο που χρησιμοποιούνταν είτε ως υδρία για το πλύσιμο των χεριών είτε ως οινοχόη για το σερβίρισμα κρασιού. Μία τέτοια, εξαιρετικής τέχνης, βρέθηκε στο νεκροταφείο της Χαλανδριανής (2700 – 2300 π.Χ) της Σύρου. Ο οικισμός ήταν από τους σημαντικότερους που αναπτύχθηκαν στον βραχώδη Βορρά του νησιού τη λεγόμενη πρωτοκυκλαδική εποχή, για να ακολουθήσει το Καστρί. Η συγκεκριμένη πρόχους φέρεται να έχει τη μορφή μίας μικρής αρκούδας που κάθεται στο έδαφος κρατώντας φιάλη για το υγρό.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας]
Η Κυρία της Φυλακωπής, Μήλος
Το πήλινο λατρευτικό ειδώλιο (ύψους 45 εκατοστών) προέρχεται από το Δυτικό Ιερό του μυκηναϊκού οικισμού στη Φυλακωπή της Μήλου. Και είναι σημαντικό ότι ανάλογα σε μέγεθος γυναικεία ειδώλια βρέθηκαν στα ιερά των Μυκηνών και της Τίρυνθας. Τι δείχνει ένα τέτοιο εύρημα του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα π.Χ; Την ολοένα και μεγαλύτερη ισχύ των Μυκηναίων εκείνη την εποχή, οι οποίοι από τους οικισμούς της στεριάς επεκτείνονται στη θάλασσα: Μήλος, Ιαλυσός Ρόδου, Σεράγια Κω, Γρόττα Νάξου, Μίλητος, Ιασός.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου]
Μια λεπτεπίλεπτη «φρουτιέρα», Φαιστός
Η υψηλής ποιότητας μινωική τέχνη εκφράζεται κυρίως μέσα στα ανάκτορα, όπου λειτουργούν οργανωμένα εργαστήρια, τα οποία εντυπωσιάζουν πλέον τους ερευνητές για τις τεχνικές που είχαν αναπτύξει. Ειδικά η επικράτηση του ταχύστροφου κεραμικού τροχού με τον οποίο οι τεχνίτες δίνουν διάφορα σχήματα στα αντικείμενα αποτελεί καινοτομία ξεχωριστής σημασίας. Μαζί με την πολυχρωμία οι καλλιτέχνες των πρώτων ανακτόρων ανοίγονται σε νέους δρόμους και ρυθμούς (όπως ο καμαραϊκός). Δείγμα μιας τόσο προηγμένης τεχνικής είναι η «φρουτιέρα» που βρέθηκε στη Φαιστό, διακοσμημένη με γεωμετρικά μοτίβα και άνθη. Σε άλλα, εξίσου κομψά δείγματα, τα τοιχώματα των αντικειμένων είναι τόσο λεπτά όσο το κέλυφος ενός αβγού.
[Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου]
Για το σημείωμα αντλήθηκαν πληροφορίες και φωτογραφίες από το λεύκωμα «Αρχαιολογία – νησιά του Αιγαίου» (εκδ., Μέλισσα, 2005, επιστημονική επιμέλεια Ανδρέας Βλαχόπουλος) και το odysseus.culture.gr.
Πηγή: Protagon
Δεν υπάρχουν σχόλια