Το παλαιότερο ανθρώπινο ειδώλιο της Ισπανίας

Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο σπήλαιο Can Sadurní (στην περιοχή Begues της Βαρκελώνης), τα μέλη της αρχαιολογικής ομάδας ανακάλυψαν τον...

Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο σπήλαιο Can Sadurní (στην περιοχή Begues της Βαρκελώνης), τα μέλη της αρχαιολογικής ομάδας ανακάλυψαν τον πήλινο κορμό ανθρώπινου ειδωλίου. Η θέση εύρεσής του στην καταγεγραμμένη στρωματογραφία της περιοχής, το καθιστά ως το παλαιότερο ανθρώπινο ειδώλιο σε ολόκληρη την Ιβηρική χερσόνησο, ηλικίας 6500 ετών.


Δεκαετίες ανασκαφών

Το ειδώλιο χρονολογείται στην Νεολιθική εποχή. Ωστόσο, αυτή δεν είναι η πρώτη συναρπαστική ανακάλυψη που έγινε στο σπήλαιο. Οι ερευνητές του CIPAG έχουν εργαστεί τα τελευταία 34 χρόνια σε αυτή τη θέση και έχουν βρει αποδεικτικά στοιχεία για την παραγωγή και κατανάλωση μπύρας!

Ανασκαφές στο σπήλαιο  Can Sadurní. 

Οι ανακαλύψεις αυτές υποδεικνύουν ότι η σπηλιά του Can Sadurní αποτέλεσε θέση τέλεσης σημαντικών τελετουργικών γεγονότων, τα οποία συγκέντρωναν διάσπαρτες ομάδες, προκειμένου να εξασφαλιστούν οι οικονομικές διασυνδέσεις, η ιδεολογική ενότητα και οι γάμοι μεταξύ των διαφόρων οικογενειών.

Σπάνιο εύρημα

Το ειδώλιο χρονολογείται στις αρχές της Μέσης Νεολιθικής περιόδου και παρά το γεγονός ότι αποτελείται μόνο από έναν ανθρώπινο κορμό, το λαιμό και το δεξί χέρι, είναι προφανές ότι πρόκειται για ανθρώπινη φιγούρα. Το διατηρημένο τμήμα έχει ύψος 8 εκ. και λαμβάνοντας υπόψη τις αναλογίες, θα πρέπει να είχε αρχικά 16-18 εκατοστά ύψος. Αν το ειδώλιο παρατηρηθεί υπό γωνία στο φως μπορεί κάποιος να δει δύο γραμμές. Αυτές οι χαραγμένες ανάγλυφες γραμμές φαίνεται να αποτελούν στοιχεία ειδών ένδυσης και/ή στολίδια.

Όψεις του ειδωλίου

Συνήθως το μοναδικό στοιχείο που επιτρέπει την αναγνώριση του φύλου τέτοιων τύπων ειδωλίων είναι το στήθος. Στην περίπτωση της ανακάλυψης στο Begues, η απουσία γυναικείου στήθους, το καθιστά πιθανότα αρσενικό ειδώλιο. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον καθώς σε μεταγενέστερα παραδείγματα τόσο στην Ιβηρική Χερσόνησο όσο και σε παρόμοιες μεσογειακές και ευρωπαϊκές παραστάσεις ειδωλίων, το 80% των ανευρεθέντων ειδωλίων είναι θηλυκά.

Οι βραχίονες του κορμού φέρουν τρύπες που υποδεικνύουν ότι αρχικά το ειδώλιο θα κρεμόταν από κάποιο σπάγκο ή δερμάτινο λουράκι. Ο σπάγκος μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για να κρεμαστεί το ειδώλιο στο λαιμό ενός ατόμου ή σε κάποιο ξύλινο δοκάρι/στήλη μέσα στη σπηλιά. Ο λαιμός του ειδωλίου είναι σχεδόν διατηρημένος και, όπως συμβαίνει με πολλά από τα ειδώλια του είδους, φαίνεται ότι υπήρχε η δυνατότητα αλλαγής του κεφαλιού, μέσω μιας τρύπας του λαιμού όπου και συνδεόταν το ανεξάρτητο κεφάλι.

Μερικά παραδείγματα αποσπώμενων κεφαλιών από πέτρα, τερακότα ή κεραμική έχουν βρεθεί σε θέσεις της Νεολιθικής περιόδου στα Βαλκάνια και στους πολιτισμούς της Δυτικής Μεσογείου, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, το κεφάλι ήταν κατασκευασμένο από ξύλο, το οποίο εξηγεί γιατί δεν έχουν βρεθεί αποσπώμενα κεφάλια μέσα στη σπηλιά.

Παραδοσιακά, οι κάτοικοι της γειτονικής πόλης Begues έχουν το παρατσούκλι Els Encantats (οι μαγεμένοι), και έτσι οι ανασκαφείς έδωσαν ένα όνομα για αυτό το μικρό τελετουργικό είδωλο: «Ο μαγεμένος του Begues» («El de Encantat Begues»).


Πηγή: Past Horizons