Εκτός ναού... Θησαυρός του 11ου αιώνα από το Μουσείο του Cluny

Λεπτομέρεια από φορητή αγία Τράπεζα (11ος αι.) από το Μουσείο Cluny. Τη Δευτέρα 28 Απριλίου εγκαινιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικ...

Λεπτομέρεια από φορητή αγία Τράπεζα (11ος αι.) από το Μουσείο Cluny.

Τη Δευτέρα 28 Απριλίου εγκαινιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο η έκθεση «Εκτός ναού... Θησαυρός του 11ου αιώνα από το Μουσείο του Cluny». 

Το Βυζαντινό Μουσείο γιορτάζει το 2014 τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυσή του. Στο πλαίσιο των επιστημονικών δράσεων με μουσεία και ιδρύματα του εξωτερικού, συνεργάζεται με το Μουσείο Cluny στο Παρίσι, ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Γαλλίας, αφιερωμένο στη μεσαιωνική εποχή, και ξεκινά κύκλο εκθέσεων με τον γενικό τίτλο «Βυζάντιο και Δυτικός Μεσαίωνας». 

Σκοπός είναι η εκ παραλλήλου παρουσίαση και σύγκριση καλλιτεχνικών, θεολογικών, κοινωνικών και πολιτιστικών προτύπων Δύσης και Ανατολής κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους.

Στη συγκεκριμένη έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία 2014», κεντρικό πολύτιμο έκθεμα αποτελεί μια λίθινη φορητή αγία Τράπεζα δυτικής τέχνης που χρονολογείται στις αρχές του 11ου αιώνα και προέρχεται από το Μουσείο του Cluny. 

Η αμφιπρόσωπη πλάκα από ξύλο και πορφυρίτη περιέχει στο εσωτερικό της λείψανα τεσσάρων αγίων και έχει αργυρή επένδυση, κατά τόπους επιχρυσωμένη. Η επένδυση φέρει εγχάρακτο διάκοσμο που επικεντρώνεται στην ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας, ενώ στην εικονογραφία της εντοπίζονται βυζαντινές επιρροές. 

Την έκθεση συμπληρώνουν αντίστοιχα αντικείμενα από τη χριστιανική Ανατολή, υφασμάτινα αντιμήνσια και λειτουργικά σκεύη (άγιο ποτήριο, δίσκος, λόγχη, κοχλιάριο κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και προέρχονται από τις συλλογές του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Η χρήση φορητών Τραπεζών και αντιμηνσίων ήταν επιβεβλημένη σε περιπτώσεις που έπρεπε να τελεστεί η Θεία Λειτουργία σε χώρους εκτός του ναού, κατά τη διάρκεια εκστρατειών ή πολέμων, όταν ηγεμόνες με την αυλή τους ή ιεραπόστολοι ταξίδευαν σε περιοχές χωρίς εκκλησίες, πάνω σε πλοία κ.λπ.

Στη Δύση, οι φορητές αγίες Τράπεζες (petrae sacrae) είναι κατά κανόνα κατασκευασμένες από λίθο, ενώ τα αντιμήνσια στην Ανατολή είναι από ύφασμα ή ξύλο και φέρουν συμβολικές παραστάσεις και επιγραφές. Και οι δύο τύποι είναι υποχρεωτικό να περιέχουν λείψανα αγίων. Οι αναλογίες που παρουσιάζουν ως προς τον συμβολισμό και τη χρήση τους προσφέρουν την ευκαιρία για την παρουσίαση της παράλληλης εξέλιξής τους στη Δύση και την Ανατολή. 

Διάρκεια έκθεσης: 28 Απριλίου έως 3 Αυγούστου 2014

Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή 8:00 – 20:00

Η έκθεση παρουσιάζεται στο ανακαινισμένο Μέγαρο της Δούκισσας της Πλακεντίας

Πηγή: Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο