Επιστήμονες δημιούργησαν ξανά άρωμα ουσίας που χρησιμοποιήθηκε σε μούμια Αιγύπτιας αριστοκράτισσας

Ασβεστολιθικό κανωπικό βάζο της Senetnay (περίπου 1450 π.Χ.). [Credit:Christian Tepper] Οι χημικές αναλύσεις έχουν αποκαλύψει τα συγκεκριμέν...

Ασβεστολιθικό κανωπικό βάζο της Senetnay (περίπου 1450 π.Χ.).
[Credit:Christian Tepper]

Οι χημικές αναλύσεις έχουν αποκαλύψει τα συγκεκριμένα συστατικά που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για την ταρίχευση των νεκρών, συμπεριλαμβανομένων των εξωτικών συστατικών που αποκτήθηκαν μέσω του εμπορίου.

Οι επισκέπτες των μουσείων πρόκειται να «ταξιδέψουν» 3.500 χρόνια πίσω χάρη σε μια μυρωδιά, καθώς οι ερευνητές αναδημιούργησαν το άρωμα των ουσιών που χρησιμοποιήθηκαν για τη μουμιοποίηση μιας αρχαίας Αιγύπτιας αριστοκράτισσας.

Σύμφωνα με τον Guardian, αν και η μουμιοποίηση μπορεί να φέρνει στο μυαλό των περισσότερων στερεοτυπικές εικόνες με επιδέσμους και ανθρώπινα μέλη σε βάζα, η διαδικασία ήταν στην πραγματικότητα μια αρωματική υπόθεση κατά την οποία το σώμα και τα όργανα ταριχεύονταν για να διατηρηθούν για τη μεταθανάτια ζωή.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ήταν δεξιοτέχνες στην ταρίχευση και δημιούργησαν περίτεχνα παρασκευάσματα για να μουμιοποιήσουν τους νεκρούς. Τώρα, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει τις ενέργειες που έκαναν για να αποκτήσουν εξωτικά συστατικά ως μέρος αυτής της πολιτιστικής πρακτικής — ειδικά για τους νεκρούς που ήταν υψηλού επιπέδου.

Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πολλά κείμενα από την αρχαία Αίγυπτο που να αποκαλύπτουν τα ακριβή συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν σύγχρονες αναλύσεις για να τα βρουν.

Αυτή ήταν η περίπτωση της Senetnay, μέλος της αριστοκρατικής τάξης που εργάστηκε ως βρεφοκόμος για τον Φαραώ Αμενχοτέπ Β' (ή Αμένοφις Β') κατά τη βρεφική του ηλικία γύρω στο 1450 π.Χ. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν την ταφή της το 1900 στην Κοιλάδα των Βασιλέων, ένα βασιλικό νεκροταφείο που προορίζεται για τους Φαραώ και άλλα μέλη της κοινωνικής ελίτ της εποχής. Μαζί με τη μούμια της, οι ερευνητές ανακάλυψαν τέσσερα αγγεία με καπάκι σε σχήμα ανθρώπινου κεφαλιού που περιείχαν τα όργανά της, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων και του συκωτιού της, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη (31 Αυγούστου) στο περιοδικό Scientific Reports.

«Η μουμιοποίηση της Senetnay ξεχωρίζει ως μία από τις πιο περίπλοκες εκείνης της εποχής», δήλωσε η Barbara  Huber, συγγραφέας της έρευνας και διδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Γεωανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία.

Ενώ τα ανθρώπινα όργανα χάθηκαν στην πάροδο του χρόνου, δύο από τα επίμαχα αγγεία αποτελούν πλέον μέρος της συλλογής του Μουσείου August Kestner στη Γερμανία. Έτσι, ήταν διαθέσιμα στους επιστήμονες για να συλλέξουν δείγματα μέσω των υπολειμμάτων της κεραμικής. Μετά τη διεξαγωγή χημικής ανάλυσης των επιχρισμάτων, οι ερευνητές αποκάλυψαν ένα πολύπλοκο μείγμα συστατικών που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για να δημιουργήσουν τα αρωματικά βάλσαμα, μερικά από τα οποία δεν βρίσκονταν στην περιοχή.

Τι περιείχε η ουσία που έβαλαν στη μούμια της αριστοκράτισσας

H Huber και οι συνεργάτες της ανέλυσαν έξι δείγματα υπολειμμάτων των ουσιών μουμιοποίησης από το εσωτερικό δύο αγγείων που κάποτε περιείχαν τους πνεύμονες και το συκώτι της Senetnay, όπως υποδεικνύουν οι ιερογλυφικές επιγραφές.

Η ομάδα διαπίστωσε ότι οι ουσίες περιείχαν ένα πολύπλοκο μείγμα συστατικών, συμπεριλαμβανομένων λιπών και ελαίων, κεριού μέλισσας, πίσσας, ρητινών από κωνοφόρα δέντρα, μιας ουσίας που ονομάζεται κουμαρίνη και έχει άρωμα βανίλιας και βενζοϊκό οξύ, το οποίο μπορεί να βρεθεί σε πολλές φυτικές πηγές, όπως η κανέλα και το γαρύφαλλο.

«Πολλά από τα συστατικά που χρησιμοποιούσαν ήταν ασυνήθιστα για εκείνη την περιοχή, καθώς δεν ήταν άμεσα διαθέσιμα στην αρχαία Αίγυπτο», είπε στο Live Science η επικεφαλής συγγραφέας Barbara Huber. «Πιθανότατα απέκτησαν αυτά τα συστατικά μέσω εμπορικών δικτύων».

Στο αγγείο που χρησιμοποιήθηκε για την αποθήκευση των πνευμόνων της Senetnay, οι επιστήμονες βρήκαν επίσης ίχνη δύο άλλων εξωτικών συστατικών: λαριξόλη, μια ρητίνη που βρίσκεται στα πεύκα και αυτό που πιστεύουν ότι είναι dammar, ένα αρωματικό κόμμι που προέρχεται από το ξύλο των δέντρων φιστικιάς. Η παρουσία τους στα αγγεία εξέπληξε τους ερευνητές γιατί κανένα από τα δύο συστατικά δεν φύτρωνε στην αρχαία Αίγυπτο εκείνη την εποχή. Αντίθετα, τα πεύκα ήταν άφθονα στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη και οι φιστικιές ευδοκιμούσαν σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με τη μελέτη.

Ωστόσο, τα εξωτικά συστατικά έχουν μια σειρά από ιδιότητες που θα τα έκαναν ελκυστικά στους αρχαίους Αιγύπτιους.

«Ο λάρικας έχει πολλές βιοδραστικές ιδιότητες και είναι αντιβακτηριδιακό και αντιμικροβιακό - συν έχει ένα δυνατό άρωμα που μπορεί να βοηθήσει να καλύψει τη φθορά και να κρατήσει μακριά τυχόν έντομα», είπε η Huber. «Είναι επίσης χρήσιμο να διατηρηθεί το σώμα στη μετά θάνατον ζωή όπου μπορεί να παραμείνει για μια αιωνιότητα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι η ψυχή μπορούσε να επιστρέψει μόνο εάν το σώμα ήταν άθικτο».

Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι αναλογίες των συστατικών ήταν διαφορετικές και στα δύο αγγεία, αλλά αυτό θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα της «ανομοιόμορφης ανάμειξης των αρωματικών ουσιών», είπε η Huber.

Η Huber πρόσθεσε ότι, σε συνεργασία με έναν αρωματοποιό, η ομάδα αναδημιούργησε το άρωμα αυτό, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί σε έκθεση με τίτλο «Egypt Obsessed with Life» στο Μουσείο Moesgaard της Δανίας αυτό το φθινόπωρο.

«Οι επισκέπτες θα μπορούν να βιώσουν το ατμοσφαιρικό άρωμα της μουμιοποίησης και να ταξιδέψουν στο παρελθόν σε ένα αρχαίο εργαστήριο ταρίχευσης», είπε η Huber.

Ο Δρ Ουίλιαμ Τιούλετ, ειδικός στην ιστορία των αισθήσεων στο Πανεπιστήμιο του York, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι η αναδημιουργία οσμών από τα βάθη της ιστορίας είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της σχέσης μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Live Science, LiFO