Από το θησαυροφυλάκιο στο μουσείο – Τα οικονομικά Αρχεία του Άργους στους Στρατώνες Καποδίστρια

Οι Στρατώνες Καποδίστρια στο Άργος Ένα σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, το αρχείο του ιερού της Παλλάδος στο Άργος βρίσκει τη στέγη του τώρα στ...

Οι Στρατώνες Καποδίστρια στο Άργος

Ένα σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, το αρχείο του ιερού της Παλλάδος στο Άργος βρίσκει τη στέγη του τώρα στους πρώην Στρατώνες Καποδίστρια, μαζί με άλλες πολύτιμες επιγραφές, που έχουν επίσης, έρθει στο φως στην πόλη.

Συγκεκριμένα πρόκειται να εκτεθούν στην ανατολική πτέρυγας των κτιρίων, όπου μετά τις κατάλληλες εργασίες  θα εγκατασταθεί το Επιγραφικό Μουσείο Άργους. Πρόκειται για ένα έργο του υπουργείου Πολιτισμού με προϋπολογισμό 2 εκατομμυρίων ευρώ, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

«Με την ίδρυση του Επιγραφικού Μουσείου», όπως λέει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «στους καποδιστριακούς στρατώνες, στη δυτική πτέρυγα των οποίων φιλοξενείται το Βυζαντινό Μουσείο και με την επέκταση και επανέκθεση του παρακείμενου Αρχαιολογικού Μουσείου, η πόλη του Άργους αποκτά πλήρως εκσυγχρονισμένες μουσειακές υποδομές, οι οποίες αναδεικνύουν τον μοναδικό πολιτιστικό πλούτο της ευρύτερης περιοχής στη μεγάλη ιστορική διαχρονία και δημιουργούν έναν νέο αναπτυξιακό πόρο για την πόλη και την Αργολίδα».

Ορμαθός επτά χάλκινων πινάκων με οικονομικά αρχεία

Αναβάθμιση του κτιρίου

Το κτίριο που καταλαμβάνει το κτίριο της διώροφης ανατολικής πτέρυγας των Στρατώνων έχει εμβαδόν περίπου 650 τ.μ. αλλά έχει εγκαταλειφθεί εδώ και μία εικοσαετία. Σύμφωνα με την μελέτη λοιπόν, που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό προβλέπεται η συνολική αναβάθμισή του κτηρίου – ενεργειακή και αισθητική- αλλά και η διατήρηση των βασικών κτηριολογικών χαρακτηριστικών και του ιστορικού και μνημειακού χαρακτήρα του.

Συγκεκριμένα προγραμματίζεται η λειτουργική αναδιάρθρωσή του,  ώστε να ενταχθούν χρήσεις εξυπηρέτησης κοινού και να βελτιωθεί η προσβασιμότητα εργαζομένων, κοινού και ΑμεΑ. Στο κτίριο εγκαθίσταται ανελκυστήρας και τοποθετούνται μέσα πυρανίχνευσης και ενεργητικής πυροπροστασίας. Σύμφωνα με το εγκεκριμένο κτηριολογικό πρόγραμμα, διαμορφώνονται χώροι υποδοχής 30 τ.μ., εκθεσιακοί χώροι 309 τ.μ., επιγραφικό εργαστήριο 50 τ.μ., χώροι προσωπικού 40 τ.μ., αίθουσα πολυμέσων 50 τ.μ., κλιμακοστάσιο / ανελκυστήρας 50 τ.μ., χώροι υγιεινής 60 τ.μ., χώροι εγκαταστάσεων 70 τ.μ.

Η ανύψωση της καλυπτήριας πλάκας του πήλινου κρατήρα και του χάλκινου λέβητα όπου φυλάσσονταν οι πίνακες

Οι χάλκινοι πίνακες

Εδώ πρόκειται να εκτεθεί το μοναδικό σύνολο,  που συγκροτείται από 136 χάλκινους ενεπίγραφους πίνακες, οι οποίοι ήρθαν στο φως, πριν από 22 χρόνια, κατά τη διάρκεια ανασκαφικής έρευνας στο οικόπεδο Σμυρναίου στο Άργος.  Πρόκειται για εύρημα του 4ου π.Χ. αιώνα και αναφέρεται στα οικονομικά αρχεία του Άργους, τα οποία φυλάσσονταν στο θησαυροφυλάκιο του ιερού της Αθηνάς Παλλάδος, μαζί με τα ιερά χρήματα της  θεάς Ήρας.

Χάλκινος πίνακας με λογιστικό – οικονομικό κείμενο

Το εύρημα ήρθε στο φως κατά τις ανασκαφές του 2000-2001 μέσα στον σύγχρονο οικοδομικό ιστό, όπου εντοπίσθηκαν ορισμένες πέτρινες θήκες, πήλινα αγγεία και ένας μεγάλος χάλκινος λέβητας. Τα περισσότερα ήταν καλυμμένα με ογκώδεις λίθινες επίσης, πλάκες, βάρους άνω του ενός τόνου. Κάποια είχαν συληθεί ήδη από την αρχαιότητα, στα υπόλοιπα όμως κρυβόταν ο «θησαυρός»: Χάλκινοι πίνακες διαφόρων σχημάτων, που γρήγορα έγινε αντιληπτό, ότι περιελάμβαναν κείμενα, οικονομικού και λογιστικού χαρακτήρα. Ήταν δηλαδή, το επίσημο οικονομικό αρχείο της πόλης, που παρείχε  σημαντικές πληροφορίες για την οικονομική ζωή του Άργους, τους δημοκρατικούς θεσμούς, καθώς και πλήθος άλλων λειτουργιών, από τα τέλη του 5ου αι. έως τα μέσα του 4ου αι. π.Χ.

Η πτέρυγα στους π. Στρατώνες Καποδίστρια που θα στεγάσει το Επιγραφικό Μουσείο Άργους

Η ιστορία του κτιρίου

Αρχιτεκτονικά το κτιριακό συγκρότημα των Στρατώνων Καποδίστρια χαρακτηρίζεται από τη λιτότητα της μορφολογίας του, την καθαρή γεωμετρία των όγκων του και τη συμμετρική οργάνωση του χώρου. Οικοδομήθηκε την περίοδο της Β΄ Ενετοκρατίας, πριν από το 1701 και είχε διάφορες χρήσεις ως σήμερα, όπως στρατώνας, νοσοκομείο, αγορά, ταχυδρομείο.  Από το 1828 εξάλλου, μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας εστίασε στην αναγκαιότητα δημιουργίας ιππικού. Οι Στρατώνες ολοκληρώθηκαν το 1829. Στη νεώτερη εποχή, ο δήμος αγόρασε το κτηριακό συγκρότημα από το Ταμείο Εθνικής Άμυνας περί το 1971.

Κατά την περίοδο της λειτουργίας του ως Στρατώνες, το συγκρότημα είχε τέσσερις πτέρυγες. Η βόρεια πτέρυγα, στην οποία στεγαζόταν το διοικητήριο και οι κοιτώνες των αξιωματικών έχει όμως κατεδαφιστεί, και το συγκρότημα έχει σήμερα κάτοψη σχήματος Π με συνολικό εμβαδόν περί τα 1.300 τ.μ. Οι τρεις υφιστάμενες συνεχόμενες πτέρυγες (ανατολική, νότια και δυτική) είναι διώροφες, με μεγάλο μήκος και στενό πλάτος.

Το 1978, το συγκρότημα χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο και αποφασίστηκε να του αποδοθεί νέα χρήση. Το 2011, η δυτική πτέρυγα του κτηρίου μετατράπηκε σε Βυζαντινό Μουσείο ενώ το 2022, ο Δήμος Άργους–Μυκηνών αποφάσισε να παραχωρήσει τη χρήση της ανατολικής πτέρυγας για τη δημιουργία Επιγραφικού Μουσείου Άργους.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews