Ένα ζευγάρι χρυσές περόνες, αριστουργήματα της αρχαϊκής χρυσοχοΐας, ξεχωρίζουν στην έκθεση Ο Χρυσός των Μακεδόνων του Αρχαιολογικού Μουσείου...
Ένα ζευγάρι χρυσές περόνες, αριστουργήματα της αρχαϊκής χρυσοχοΐας, ξεχωρίζουν στην έκθεση Ο Χρυσός των Μακεδόνων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και υπενθυμίζουν τον πλούτο και την καλαισθησία των ανθρώπων που έζησαν κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. στην περιοχή της σημερινής Σίνδου.
Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Θεσσαλονίκης στην περιοχή της σημερινής Σίνδου αποκαλύπτεται το 1980, κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής, από την αρχαιολόγο Αικατερίνη Δεσποίνη, τμήμα ενός νεκροταφείου με πλούσια κτερισμένους τάφους της ύστερης αρχαϊκής και της κλασικής εποχής.
Από το εντυπωσιακό σύνολο των 121 τάφων, στον λακκοειδή τάφο 28 ενταφιάστηκε γύρω στο 560 π.Χ. μια νέα γυναίκα. Ανάμεσα στα πολυάριθμα και πολυτελή δώρα που τη συνόδευαν στο τελευταίο της ταξίδι, ιδιαίτερη θέση κατέχουν δύο κομψοτεχνήματα της αρχαϊκής χρυσοχοΐας: οι χρυσές περόνες ΜΘ 8079 και ΜΘ 8080. Τα εκλεπτυσμένα αυτά αντικείμενα, τα οποία σήμερα μπορεί κανείς να θαυμάσει στην προθήκη 59 της έκθεσης Ο χρυσός των Μακεδόνων, πλαισιωμένα και από άλλα κοσμήματα της ίδιας ταφής, αποτυπώνουν με σαφήνεια τη σημασία της κοινωνικής θέσης της νεκρής και το υψηλό αισθητικό επίπεδο της εποχής.
Οι χρυσές περόνες αποτελούνται από μια μακριά συμπαγή βελόνα και από μια κεφαλή με δύο διαδοχικές σφαίρες και ένα άνθος στην κορυφή. Οι σφαίρες των κεφαλών είναι κοίλες και κατασκευασμένες από χρυσό έλασμα. Η μικρότερη σφαίρα κάθε περόνης κοσμείται με φυλλόσχημα μοτίβα σε δύο οριζόντιες ζώνες, ενώ η μεγαλύτερη με ρόδακες που αναπτύσσονται σε οκτώ πεδία, κάθετα διαχωρισμένα. Για τη διακόσμηση χρησιμοποιείται κοκκιδωτό σύρμα. Μεταξύ των σφαιρών και του δισκόμορφου κορυφώματος παρεμβάλλονται ακόσμητα κυλινδρικά ελάσματα. Το περίτεχνο άνθος στην κορυφή της κεφαλής σχηματίζει ρόδακα από το μέσον του οποίου αναπτύσσεται ένας δεύτερος, μικρότερος, κωνικού σχήματος, που καταλήγει σε σφαιρίδιο.
Οι περόνες αποτελούσαν ζεύγος, βρέθηκαν ανά μια στη θέση των ώμων της νέας γυναίκας και με την κεφαλή στο επάνω μέρος. Η διάταξή τους μαρτυρά το είδος του ενδύματος της νεκρής που ήταν ο δωρικός πέπλος. Είναι κατασκευασμένες πιθανόν από Ευβοείς τεχνίτες που εγκαταστάθηκαν στη Σίνδο και διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πρώτων χρυσοχοϊκών εργαστηρίων στη Μακεδονία. Παρόμοια παραδείγματα χρυσών περονών έχουν αποκαλυφθεί σε τάφους της Σίνδου, της Θέρμης (Σέδες), του Αρχοντικού Πέλλας, της Βεργίνας και της Αιανής.
Αυτού του τύπου οι περόνες σχετίζονται άμεσα με τη γυναικεία ενδυμασία της αρχαϊκής και πρώιμης κλασικής περιόδου, και συγκεκριμένα με τον δωρικό πέπλο, ο οποίος στερεωνόταν στους ώμους με τη βοήθειά τους. Οι πιο συνήθεις και απλοί τύποι κατασκευάζονται από χαλκό ή ασήμι, ωστόσο απαντούν και σύνθετες εκδοχές, στις οποίες το στέλεχος είναι από σίδηρο ή μπρούντζο, ενώ η κεφαλή φέρει επένδυση ή διακόσμηση από πολύτιμα υλικά όπως χρυσό, ελεφαντόδοντο, κεχριμπάρι. Οι περόνες αυτές χρονολογούνται από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού έως και τον 5ο αιώνα π.Χ. Μετά τον 5ο αιώνα π.Χ., η χρήση τους σταδιακά εγκαταλείπεται, καθώς ο δωρικός πέπλος αντικαθίσταται από τον ιωνικό χιτώνα, ο οποίος συγκρατείται πλέον με πόρπες.
Διαστάσεις: Ύψ. 21 έκ., διάμ. μεγαλύτερης σφαίρας 3,2 έκ.
Δεν υπάρχουν σχόλια