Εντυπωσιακές οικίες που ανάγονται στην Ελληνιστική και την Ρωμαϊκή εποχή, έφεραν στο φως οι σωστικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν τα...
Τα εν λόγω ευρήματα, που αποκαλύφθηκαν εντός του αρχαιολογικού χώρου της Δημητριάδας, αποτελούν ταυτόχρονα τεκμήρια για την οικιακή λατρεία που αναπτύχθηκε πριν από 2.000 χρόνια και εμπλουτίζουν με νέα στοιχεία και πληροφορίες την αρχαιολογική γνώση.
Εντυπωσιακές είναι, εξάλλου, και οι πολύχρωμες τοιχογραφίες, αλλά και τα επιδαπέδια ψηφιδωτά που εντοπίζονται κυρίως σε επαύλεις, γεγονός που μαρτυρά το υψηλό επίπεδο διαβίωσης στην αρχαία Δημητριάδα, στην περίοδο της ακμής της.
Στη συγκεκριμένη περιοχή, έχουν βρεθεί αρκετές οικίες κατά το παρελθόν, αλλά τα
ευρήματα των τελευταίων κυρίως χρόνων, αναδεικνύουν το προφίλ των επιφανών κατοίκων της αρχαίας πόλης, σε συνάρτηση με τις λατρευτικές συνήθειες της εποχής. «Σε ορισμένες οικίες έχουμε ανασκάψει ιδιωτικές θέρμες και λουτρώνες με μεγάλους πήλινους λουτήρες. Ιεροί χώροι με λουτρώνες, οι οποίοι εξυπηρετούσαν στο πλαίσιο της λατρείας τη διαδικασία του εξαγνισμού και καθαρμού, έχουν επίσης έλθει στο φως στην αρχαία Δημητριάδα», αναφέρει η αρμόδια αρχαιολόγος της ΙΓ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Πέγκυ Τριανταφυλλοπούλου.
Εντυπωσιακά είναι επίσης τα πολύχρωμα κονιάματα που κοσμούν τις επιφάνειες των τοίχων, σε μπλε, ερυθρό, κίτρινο, γαλάζιο, μαύρο χρώμα, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις φέρουν περίτεχνα γεωμετρικά ή ανθεμωτά σχήματα,. Όσο για τα περίφημα ψηφιδωτά δάπεδα που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη, αποτελούν συνθέσεις είτε με βότσαλο λευκό ή μαύρο, είτε με ποικιλόχρωμες ψηφίδες, σε γεωμετρικά σχήματα, όπως μαιάνδρους και σπείρες.
Οι προτομές και τα ειδώλια, που βρέθηκαν στις οικίες ενδέχεται να είχαν χρησιμοποιηθεί είτε στα πλαίσια της αναθηματικής λατρείας, ως σύμβολα για να εξασφαλιστούν οι διάφορες δυνάμεις που χαρίζουν αφθονία, ευγονία και ευημερία, ή απλά ο ρόλος τους μπορεί να ήταν διακοσμητικός», επισημαίνει η κ. Τριανταφυλλοπούλου. Η πλειοψηφία των ειδωλίων που έχουν βρεθεί είναι πήλινα, ενώ έχουν ανακαλυφθεί παράλληλα και μεταλλικά ειδώλια σε πλούσια Ρωμαϊκή οικία του 3ου αιώνα μ.Χ.
Σημαντικά ευρήματα
Tο οικοδόμημα, το οποίο αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής στο δυτικό τμήμα της αρχαίας πόλης, μεταξύ Θεάτρου και Ιπποδρόμου, φαίνεται να ανήκει στο γνωστό τύπο των οικιών της Δημητριάδας, όπου οι χώροι οργανώνονται γύρω από την υπαίθρια αυλή. Στους τοίχους βρέθηκαν κομμάτια κόκκινου, γκρι, μαύρου χρώματος με περίτεχνα γραπτά κοσμήματα, που κοσμούσαν τις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων. Τα δάπεδα της οικίας κατά κανόνα αποτελούνταν από πατημένο χώμα.
Δυτικά της αυλής βρίσκονταν τα δωμάτια διαμονής, οι χώροι εργασίας, και τα εργαστήρια. Στο κεντρικό δωμάτιο με προθάλαμο μπροστά από το μαρμάρινο κατώφλι υπήρχε σκαλοπάτι για την κάθοδο προς την αυλή. Και στους δύο χώρους βρέθηκαν αρκετά αγγεία, πινάκια, σκύφοι, (είδος κυπέλλων που χρησιμοποιούνταν για πόση), πολλά νομίσματα, τα περισσότερα του Κοινού των Μαγνήτων και αρκετά μεταλλικά αντικείμενα, χάλκινα και σιδερένια καρφιά, μαχαιρίδιο, κρίκοι, βελόνες και άλλα.
Στην αυλή, η οποία αποτελούσε και τον πυρήνα της οικίας, υπήρχε πηγάδι βάθους 17μ. Γύρω από το πήλινο πηγαδόστομο ο χώρος ήταν χτισμένος και επιστρωμένος με υδραυλικό κονίαμα, για να συγκεντρώνει τα νερά, που διοχετεύονταν σε κτιστό λίθινο αγωγό. Σε πλακόστρωτο χώρο της αυλής αποκαλύφθηκε το οικιακό ιερό. Πάνω σε χτιστό θρανίο βρέθηκαν αγγεία καθημερινής χρήσης για τις προσφορές και ένα λίθινο ομοίωμα βωμίσκου (μικρογραφία δηλαδή βωμού) με χαρακτή διακόσμηση και στις τέσσερις πλευρές του, για κάψιμο θυμιάματος.
Ιερός χώρος με λουτρώνα
Στην Ελληνιστική εποχή και συγκεκριμένα στον 2ο αιώνα π.Χ. χρονολογείται το κτίριο που εντοπίστηκε κατόπιν σωστικής ανασκαφικής έρευνας σε οικόπεδο εντός του πολεοδομικού ιστού της συνοικίας Αϊβαλιώτικα. Το κτίριο που βρέθηκε, καταλαμβάνει έκταση 192 τ.μ. περίπου και οι επιφάνειες των τοίχων είναι επιχρισμένες με κονιάματα λευκού, ερυθρού, μαύρου και μπλε χρώματος και περίτεχνες γραπτές διακοσμήσεις. Η κάτω ζώνη των τοίχων φέρει μονόχρωμο κόκκινο ή μπλε επίχρισμα και η πάνω ζώνη γραπτή «βοτσαλωτή» διακόσμηση και σε ορισμένα σημεία οι τοιχογραφίες μιμούνται την όψη του μαρμάρου (ορθομαρμάρωση).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο επιμήκης, διμερής χώρος με προθάλαμο, που βρέθηκε στο ανατολικό τμήμα του κτιρίου. Στο μέσον περίπου του δυτικού τοίχου, υπήρχε χτιστή κατασκευή, που ίσως χρησίμευε ως θρανίο, ενώ στο δάπεδο του συγκεκριμένου χώρου βρέθηκαν πεσμένα ειδώλια και προτομές, επίσης αγγεία καθημερινής χρήσης και μυροδοχεία, που σχετίζονταν προφανώς με τελετουργίες. Ανάμεσα σε πολυάριθμα θραύσματα ειδωλίων, βρέθηκαν δύο πήλινα κεφάλα Κυβέλης, της μικρασιατικής θεάς που συγκαταλέγονταν στο ελληνικό πάνθεον, της Αθηνάς ή της Αφροδίτης, καθώς και γυναικείες προτομές θεοτήτων.
Στα ΝΔ του ιερού χώρου, αποκαλύφθηκε μαρμάρινος λουτρώνας με μεγάλο μαρμάρινο λουτήρα, όπου εντοπίστηκε χτιστή εστία για την θέρμανση του νερού του λουτρού. Οι τοίχοι του λουτρού ήταν επιχρισμένοι και το δάπεδο καλύπτονταν με υδραυλικό κονίαμα. Ο προθάλαμος στα ανατολικά του λουτρώνα οδηγούσε στην εσωτερική αυλή, την οποία διέσχιζε αγωγός, με κατεύθυνση από ΒΔ προς ΝΑ, που κατέληγε σε κυκλική δεξαμενή με λιθόκτιστο χείλος. Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως συνηγορούν υπέρ της λατρείας της Κυβέλης ως κύριας λατρευόμενης θεότητας και προστάτιδας του οικογενειακού βίου. Στο δωμάτιο όπου βρέθηκε ο λουτήρας, γινόταν πιθανόν κατά τη νύχτα ο εξαγνισμός με νερό και η μύηση.
Ρωμαϊκή έπαυλη
Στο βόρειο τμήμα της αρχαίας πόλης, κοντά στο λιμάνι, όπου επικεντρώθηκε ο οικιστικός πυρήνας της ρωμαϊκής εποχής στην Δημητριάδα, σωστική ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε σε οικόπεδο ιδιώτη, έφερε στο φως μια μεγάλη ρωμαϊκή οικία, που δείχνει διαχρονική κατοίκηση από τα τέλη του 1ου αιώνα έως και τα μέσα του 3ου αιώνα μΧ. Σε όλους τους χώρους βρέθηκαν θραύσματα κονιαμάτων σε κόκκινο, γαλάζιο, πράσινο, μαύρο και κίτρινο χρώμα. Γραπτές τοιχογραφίες κοσμούσαν τους τοίχους και στο εσωτερικό του κτιρίου βρέθηκαν πολλά αγγεία καθημερινής χρήσης.
Στο ανατολικό τμήμα βρίσκονταν οι αποθήκες και τα μαγειρεία, ενώ τα ευρήματα που εντοπίστηκαν σε δωμάτιο που βρέθηκε στα ΝΑ τμήμα της οικίας, συγκεκριμένα μεγάλος αριθμός αμφορέων, «επιτρέπουν να το χαρακτηρίσουμε ως πιθεώνα, δηλαδή χώρο οικιακής λατρείας», αναφέρει η αρχαιολόγος της ΙΓ Εφορείας. Δυτικά του πιθεώνα βρέθηκε λίθινη κατασκευή, γύρω από την οποία εντοπίστηκαν ελάχιστα ίχνη καύσης, και πολλά επιτραπέζια αγγεία.
Στον ημιυπαίθριο, τέλος, χώρο της οικίας, βρέθηκαν τέσσερα χάλκινα αγαλματίδια Ολυμπίων θεοτήτων, χάλκινο θυμιατήρι, χάλκινος κάδος με τοξωτή λαβή, χάλκινα εξαρτήματα, πιθανών θηρών και επίπλων, χάλκινα και σιδερένια καρφιά, χάλκινοι κρίκοι, τμήματα γυάλινων αγγείων, τρία χάλκινα νομίσματα, δύο λυχνάρια και άλλα αντικείμενα.. Από την έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί έως σήμερα στη Δημητριάδα προκύπτει ότι γενικά στην οικιακή λατρεία προστάτες της κατοικίας και του οίκου θεωρούνται οι επίσημοι θεοί της πόλης και της φατρίας.
Πηγή: Γλυκερία Υδραίου, "Ταχυδρόμος"
Πηγή: Γλυκερία Υδραίου, "Ταχυδρόμος"
Δεν υπάρχουν σχόλια