Οι τρισδιάστατες σαρώσεις αποκαλύπτουν λεπτομέρειες μιας «ασυνήθιστης» ρωμαϊκής ταφικής πρακτικής

Ένα βασικό συστατικό του ερευνητικού έργου "York Project" είναι η τρισδιάστατη σάρωση των αρνητικών κοιλοτήτων στα περιβλήματα από...

Ένα βασικό συστατικό του ερευνητικού έργου "York Project" είναι η τρισδιάστατη σάρωση των αρνητικών κοιλοτήτων στα περιβλήματα από γύψο. [Credit: University of York]

Οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του York χρησιμοποίησαν τρισδιάστατες σαρώσεις για να μελετήσουν τη ρωμαϊκή ταφική πρακτική της έκχυσης υγρού γύψου πάνω από τα σώματα ενηλίκων και παιδιών που αναπαύονται σε φέρετρα.

Είναι η πρώτη φορά που αυτή η τεχνολογία αιχμής εφαρμόζεται σε ρωμαϊκές ταφές αυτού του τύπου οπουδήποτε στον κόσμο.

Οι λεπτομέρειες μιας «ενδιαφέρουσας και ασυνήθιστης» ρωμαϊκής ταφής με χρήση τεχνολογίας αιχμής επέτρεψαν στους ερευνητές να εξετάσουν με «εκπληκτική» σαφήνεια τον τάφο μιας οικογένειας που πέθανε σχεδόν πριν από 2.000 χρόνια.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι «απαράμιλλες» τρισδιάστατες εικόνες έχουν ρίξει νέο φως σε αυτή την ενδιαφέρουσα και ασυνήθιστη πρακτική ταφής.

Για λόγους που οι αρχαιολόγοι δεν κατανοούν πλήρως, οι Ρωμαίοι μερικές φορές έριχναν υγρό γύψο - ένα ορυκτό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή διαφόρων τύπων τσιμέντου και γύψου - πάνω από τα ντυμένα σώματα ενηλίκων και παιδιών σε φέρετρα από μόλυβδο ή λίθο πριν τα θάψουν.

Καθώς ο γύψος σκλήρυνε γύρω από τα σώματα και στη συνέχεια διασπάστηκε, σχηματίστηκε μια αρνητική κοιλότητα που διατήρησε την αρχική θέση και το περίγραμμα των νεκρών. Στον γύψο σώζονται επίσης αποτυπώματα από σάβανα, ρούχα και υποδήματα, παρέχοντας πολύτιμες μαρτυρίες για φθαρτά υλικά που σπάνια σώζονται σε ρωμαϊκούς τάφους.

Αν και έχουν ανακαλυφθεί ταφές γύψου σε άλλα μέρη της Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής, η Βρετανία ξεχωρίζει επειδή τουλάχιστον 45 τέτοιες ταφές έχουν εντοπιστεί στην περιοχή του York από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Δεκαέξι από αυτά τα περιβλήματα από γύψο σώζονται και βρίσκονται στις συλλογές του Μουσείου του Yorkshire και χρησιμοποιήθηκαν ως μέρος του ερευνητικού έργου "York Project".

Το Μουσείο του Yorkshire διαθέτει 16 ρωμαϊκά ταφικά εκμαγεία από γύψο στη συλλογή του. [Credit: YORK MUSEUMS TRUST/CREATIVE COMMONS]

Συνήθως, μόνο ένα άτομο είχε θαφτεί σε ένα φέρετρο, αλλά για το York Project, οι ερευνητές επέλεξαν το γύψινο περίβλημα μιας οικογένειας δύο ενηλίκων και ενός βρέφους που πέθαναν μαζί.

Η καθηγήτρια Maureen Carroll, πρόεδρος της Ρωμαϊκής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του York, δήλωσε σχετικά με το γύψινο περίβλημα αυτής της οικογένειας: «Οι τρισδιάστατες εικόνες μας επιτρέπουν να γίνουμε μάρτυρες μιας οδυνηρής οικογενειακής τραγωδίας σχεδόν 2000 χρόνια μετά από το γεγονός, υπενθυμίζοντας όχι μόνο την ευθραυστότητα της ζωής στην αρχαιότητα, αλλά και την φροντίδα που επενδύθηκε στον ενταφιασμό αυτής της ομάδας ανθρώπων».

Η καθηγήτρια Carroll πρόσθεσε: «Τα περιγράμματα των τριών ατόμων στο γύψο φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τη σχέση των σωμάτων μεταξύ τους και να αναγνωρίσει πώς ήταν ντυμένα ή τυλιγμένα. Το προκύπτον τρισδιάστατο μοντέλο διευκρινίζει αυτές τις ασάφειες με εκπληκτικό τρόπο».

Οι σαρώσεις δείχνουν ότι όλα τα άτομα της ομάδας ήταν τυλιγμένα πλήρως από το κεφάλι μέχρι τα νύχια με σάβανα και υφάσματα διαφορετικής ποιότητας και ύφανσης, τόσο κατά την προετοιμασία για την ταφή όσο και πριν εξαφανιστούν κάτω από ένα στρώμα υγρού γύψου.

Μικρές λεπτομέρειες, όπως οι δεσμοί που χρησιμοποιήθηκαν για να δέσουν το ταφικό σάβανο πάνω από το κεφάλι ενός από τους ενήλικες και οι υφασμάτινες ταινίες που χρησιμοποιήθηκαν για το τύλιγμα του βρέφους είναι ευδιάκριτα.

Η Lucy Creighton, έφορος αρχαιολογίας στο Μουσείο του Yorkshire, δήλωσε: «Τα απίστευτα αποτελέσματα της τρισδιάστατης σάρωσης της οικογενειακής ομάδας ταφής μας φέρνουν πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν και μας δείχνουν μια στιγμή τραγωδίας που συνέβη στο York πριν από περισσότερα από 1.600 χρόνια».

Η ομάδα του ερευνητικού έργου ελπίζει να εξασφαλίσει μεγάλα ποσά ερευνητικής χρηματοδότησης προκειμένου να σαρώσει όλα τα περιβλήματα και τους σκελετούς από γύψο του York προκειμένου να προσδιορίσει την ηλικία, το φύλο, τη διατροφή και τη γεωγραφική τους προέλευση.

Οι ερευνητές ελπίζουν επίσης να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση και την πιθανή κοινωνική θέση των υφασμάτων που χρησιμοποιούνται στις ταφές, καθώς και τους πολιτιστικούς, τελετουργικούς ή πρακτικούς λόγους που θα μπορούσαν να καθόρισαν αυτή τη συγκεκριμένη μέθοδο χειρισμού των νεκρών όχι μόνο στο York, αλλά και σε άλλες περιοχές της Βρετανίας και εκτός αυτής.

Η ερευνητική ομάδα παρουσίασε τα ευρήματά της στο York Festival of Ideas.

Πηγή: ArkeoNews