Βυζαντινή τέχνη στο Λούβρο

Φωτορεαλιστική απεικόνιση της νέας «Βυζαντινής διαδρομής» που ετοιμάζει το Μουσείο του Λούβρου. [Credit: WHY-BGC] Θα καλύπτει έναν χώρο έκτα...

Φωτορεαλιστική απεικόνιση της νέας «Βυζαντινής διαδρομής» που ετοιμάζει το Μουσείο του Λούβρου. [Credit: WHY-BGC]

Θα καλύπτει έναν χώρο έκτασης περίπου 2.000 τ.μ., που θα ανακαινιστεί σύντομα από ανάδοχο ο οποίος προέκυψε από διεθνή διαγωνισμό. Θα επικοινωνεί χωροταξικά με το Τμήμα Ελληνικών, Ετρουσκικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, με το Τμήμα Ισλαμικής Τέχνης και με τις αίθουσες της δυτικής ζωγραφικής, προκειμένου να αναδείξει τον διαπολιτισμικό διάλογο που έλαβε χώρα στη λεκάνη της Μεσογείου ανά τους αιώνες, καθώς και την ευρύτερη σημασία της έννοιας της εικόνας. Το επίσης ενδιαφέρον όμως σχετικά με το νέο Τμήμα Βυζαντινών Τεχνών και Χριστιανισμού της Ανατολής που δημιουργείται στο Μουσείο του Λούβρου (το ένατο κατά σειρά τμήμα του ιδρύματος) είναι ότι θα παρουσιάζει περίπου 1.000 εκθέματα, προερχόμενα από μια εντυπωσιακή συλλογή 20.000 αντικειμένων και χρονολογημένα από τις απαρχές της χριστιανικής εικονογραφίας μέχρι το ξεκίνημα του 20ού αιώνα. Και όπως φάνηκε από αυτά που μας είπε χθες σε άτυπη δημοσιογραφική συνάντηση η πρόεδρος και διευθύντρια του Μουσείου του Λούβρου, η ιστορικός τέχνης Λοράνς ντε Καρ, το εγχείρημα αφορά με έναν τρόπο και την Ελλάδα.

«Η δημιουργία αυτού του νέου τμήματος σηματοδοτεί και ένα νέο πεδίο συνεργασίας με τις ελληνικές αρχές», είπε στους δημοσιογράφους η κ. Ντε Καρ και συνέχισε: «Συζητήσαμε σήμερα για αυτό στο υπουργείο Πολιτισμού και είμαστε ενθουσιασμένοι για τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Οι διεθνείς συνεργασίες θα είναι κομμάτι αυτής της νέας προσπάθειας και μπορεί να περιλαμβάνουν σεμινάρια, εκθέσεις, ανταλλαγές προσωπικού και τεχνογνωσίας. Σίγουρα θα υπάρξει διεθνής διάλογος γύρω από τη συντήρηση και την ανάδειξη των έργων αυτών, επομένως είναι κομμάτι της νέας ζωής που χτίζεται γύρω από αυτή την πρωτοβουλία».

Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η «χρονολογική περίμετρος» του τμήματος. «Υπάρχουν όμορφες συλλογές βυζαντινής τέχνης σε άλλα μουσεία του κόσμου, οι οποίες όμως εκτείνονται συνήθως μέχρι και τον Μεσαίωνα», έλεγε στους δημοσιογράφους ο Μαξιμιλιέν Ντιράν, διευθυντής του νέου τμήματος του Λούβρου. «Εμείς έχουμε διευρύνει την περίοδο, για να καλύψουμε το διάστημα από τον 3ο αιώνα μέχρι το 1923, μία συμβολική χρονολογία, καθώς τότε υπογράφηκε η Συνθήκη της Λωζάννης, με την οποία σηματοδοτούνται μετακινήσεις πληθυσμών και μία αναδιαμόρφωση του χάρτη της Ανατολής γενικότερα. Είναι επίσης και η απαρχή –λόγω των υποχρεωτικών αυτών μετακινήσεων– της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, επομένως συμβολίζεται και η στάση μας κατά του λαθρεμπορίου έργων τέχνης».

H κ. Λοράνς ντε Καρ. 

Το νέο τμήμα του Λούβρου θα υποδεχθεί το κοινό του το 2027, με τις εργασίες για την ανακαίνιση της πτέρυγας Denon που θα το φιλοξενήσει να ξεκινούν του χρόνου, από τα αρχιτεκτονικά γραφεία WHY και BGC. Ερωτώμενος για κάποια ξεχωριστά εκθέματα που θα παρουσιάζονται, ο Μαξιμιλιέν Ντιράν ανέφερε ότι είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς ανάμεσα π.χ. σε λειψανοθήκες του Ναού του Παναγίου Τάφου και σε μακέτες με απεικονίσεις των Αγίων Τόπων που έχουν δωρηθεί στον Λουδοβίκο ΙΔ΄ τον 14ο. Yπογράμμισε επίσης τη γεωγραφική περιοχή που θα «καλύπτει» το τμήμα –από τα Βαλκάνια μέχρι τη Μέση Ανατολή, από τον Καύκασο μέχρι τη Μεσοποταμία και από την Αιθιοπία μέχρι τη Ρωσία–, ενώ τόνισε ότι θα δίνεται έμφαση στον ρόλο της εικόνας και στη σημασία της για τους Ανατολίτες χριστιανούς, αλλά και στην επίδραση που άσκησε στο Ισλάμ.

«Μια επίκαιρη διάσταση», πρόσθεσε o διευθυντής, «είναι αυτή της γεωπολιτικής, μια και όταν η πρόεδρος πρότεινε τη δημιουργία του τμήματος, δεν είχε υπάρξει η εισβολή στην Ουκρανία, ούτε είχε επιδεινωθεί τόσο η κατάσταση στην Αρμενία και γενικότερα στη Μέση Ανατολή. Επομένως η στιγμή δίνει μια ιδιαίτερη σημασία στη δημιουργία του τμήματος. Μέσα από τον ρόλο της εικόνας στη βυζαντινή τέχνη αναδεικνύουμε την περιπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου».

Στην ομιλία της στη δεξίωση στη γαλλική πρεσβεία που ακολούθησε, η Λοράνς ντε Καρ υπενθύμισε ότι το δεύτερο «νεότερο» τμήμα του Λούβρου, εκείνο της Ισλαμικής Τέχνης, είχε εγκαινιαστεί λίγο μετά την 11η Σεπτεμβρίου. «Τότε γιορτάζαμε το φωτεινό πρόσωπο της θρησκείας», σημείωσε, προσθέτοντας ότι τώρα τιμάται το φως της ανατολικής χριστιανοσύνης υπό ένα πρίσμα όχι μόνο θρησκευτικό, αλλά και κοινωνικό. «Η ίδρυση του τμήματος Βυζαντινής Τέχνης και Χριστιανισμού της Ανατολής», είπε, «είναι ένα παλιό όνειρο του Μουσείου του Λούβρου, που έχω την τιμή να υλοποιώ».

Πηγή: Ν. Ζώης, Καθημερινή