Δίδυμα: Θέατρο στο Μαντείο του Απόλλωνα

Αεροφωτογραφία όπου σημειώνονται οι αρχικές διαστάσεις του θεάτρου των Διδύμων. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που διενεργεί η Nordrhe...

Αεροφωτογραφία όπου σημειώνονται
οι αρχικές διαστάσεις του θεάτρου των Διδύμων.

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που διενεργεί η Nordrhein-Westfälische Akademie der Wissenschaften und Künste και το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στην πόλη των Διδύμων της Δυτικής Τουρκίας, τον Αύγουστο του 2011, βρέθηκαν εντελώς αναπάντεχα τα λείψανα ενός αρχαίου θεάτρου. Το καλοκαίρι του 2010, είχε ήδη έρθει στο φως ένα μεγάλο τείχος με κλίμακα, που τότε είχε θεωρηθεί πως οδηγούσε σε κάποιον εξώστη. Φέτος, βρέθηκαν in situ κερκίδες, που χωρίς αμφιβολία ανήκουν σε θέατρο.



Το εύρημα παρουσιάζει ενδιαφέρον από πολλές απόψεις: Θέατρα υπήρχαν βεβαίως σε πολλές αρχαίες πόλεις. Όμως τα Δίδυμα δεν ήταν πόλη, αλλά ιερό που ανήκε στην κοντινή Μίλητο, η οποία διέθετε ένα μεγάλο θέατρο.

Εικόνα από την ανασκαφή 

Παρόλο που κατά κανόνα δεν συναντάμε θέατρα ανάμεσα στα κτίρια των λατρευτικών κέντρων, στην περίπτωση των Διδύμων οι αρχαιολόγοι πίστευαν από καιρό πως εκεί θα υπήρχε ένα θέατρο. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τις αρχαίες επιγραφές, στα Δίδυμα πραγματοποιούνταν συχνά αγώνες προς τιμήν του Απόλλωνα, στους οποίους περιλαμβάνονταν και ωδικοί και δραματικοί. Καθώς όμως κατά τις ανασκαφές είχε έρθει στο φως μόνο ένα στάδιο για τους αθλητικούς αγώνες, οι αρχαιολόγοι υπέθεσαν ότι οι μουσικοί αγώνες θα τελούνταν στο θέατρο της Μιλήτου. Μετά τις φετινές ανασκαφές, ωστόσο, είναι σαφές πλέον ότι οι ωδικοί και δραματικοί αγώνες προς τιμήν του Απόλλωνα γίνονταν στο ιερό του των Διδύμων.

Η αποκάλυψη του θεάτρου στα Δίδυμα επιλύει άλλο ένα, μακροχρόνιο αίνιγμα. Κατά τις πρώτες ανασκαφές που διενήργησε το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, βρέθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα τα λείψανα μιας πρόσοψης με χαρακτηριστικά που συναντάμε στις προσόψεις των νυμφαίων και των πυλών, όπως και σε θέατρα. Στο μαντείο του Απόλλωνα των Διδύμων, ωστόσο, δεν είχαν μέχρι τότε έρθει στο φως θεμέλια με τα οποία να μπορούν να συνδεθούν αυτά τα τμήματα. Τώρα που αποδείχθηκε η ύπαρξη θεάτρου στα Δίδυμα, μένει να ελεγχθεί αν η πρόσοψη αυτή ανήκε στη σκηνή του θεάτρου, η οποία θα ανασκαφεί πλήρως τον επόμενο χρόνο. Εάν επιβεβαιωθεί η σύνδεση του θεάτρου και της πρόσοψης, θα είχαμε και μια ασφαλή χρονολόγηση, μια και η πρόσοψη είναι αφιερωμένη στον Απόλλωνα αλλά και, μεταξύ άλλων, στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.). Σε αυτή την περίπτωση, επομένως, η συγκεκριμένη φάση του θεάτρου θα ανήκε στην περίοδο της ακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Μέχρι στιγμής, το μοναδικό μνημείο που έχει έρθει στο φως από το μαντείο του Απόλλωνα είναι στην ουσία ο μεγάλων διαστάσεων ναός του Απόλλωνος (με κάτοψη 60×120 μ.), ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλύτερους και καλύτερα σωζόμενους ναούς της αρχαιότητας. Επειδή στη θέση των αρχαίων Διδύμων, κτίστηκε τον 18ο αιώνα ένας νέος οικισμός, οι ανασκαφές είχαν εξαρχής περιορισμούς. Προκειμένου να αποκαλυφθεί ο ναός, κατεδαφίστηκαν μεν ορισμένα κτίρια του σύγχρονου οικισμού, αλλά τα σπίτια που βρίσκονταν σε άμεση γειτνίαση με την περιοχή των ανασκαφών εξακολούθησαν να υπάρχουν, έτσι που το κέντρο του τόπου λατρείας δεν μπόρεσε να ανασκαφεί πλήρως. Κατά συνέπεια, οι ανασκαφές από τη δεκαετία του 1970 και ύστερα, επικεντρώθηκαν στην περιοχή βόρεια του ναού, όπου για παράδειγμα ήρθαν στο φως ένα άνδηρο κατά μήκος της Ιεράς Οδού (η οποία συνέδεε τα Δίδυμα με τη Μίλητο), στοές με καταστήματα και ένα ρωμαϊκό λουτρό. Άλλα μεγάλα κτίρια, που οι αρχαιολόγοι γνώριζαν πως υπήρχαν βάσει των επιγραφών, δεν μπόρεσαν να εντοπιστούν.

Μόλις τα τελευταία χρόνια άλλαξαν τα δεδομένα των αρχαιολογικών ανασκαφών στο μαντείο των Διδύμων, καθώς στο μεταξύ πολλά σπίτια του 18ου και του 19ου αιώνα εγκαταλείφθηκαν και κατέρρευσαν. Γύρω από τον ναό του Απόλλωνα, ελευθερώθηκε έτσι χώρος για τις ανασκαφές, και μετά το τελευταίο αυτό σημαντικό εύρημα, είναι πια σαφές ότι πολλά έχουμε να περιμένουμε ακόμη από την αρχαιολογική σκαπάνη στα Δίδυμα – ειδικά όσον αφορά τα μεγάλα κτίρια.

Ο επικεφαλής των ανασκαφών στα Δίδυμα είναι ο καθηγητής Δρ Andreas Furtwängler (Πανεπιστήμιο του Halle).






Πηγή: arxaiologia.gr