Κάποτε πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας, η έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών και ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά κέντρα της Ηπείρου με ...
Κάποτε πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας, η έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών και ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά κέντρα της Ηπείρου με περίπου έξι χιλιάδες κατοίκους, τα Γίτανα -ή Γιτάνη-, στον Δήμο Φιλιατών, είναι σήμερα μια ερειπωμένη πόλη.
Εντούτοις, η πυκνή βλάστηση, ο ποταμός Καλαμάς και τα πλούσια αρχαιολογικά κατάλοιπα, δημιουργούν ένα τοπίο μοναδικό, αν και μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό. Στην προστασία των μνημείων και του φυσικού περιβάλλοντος αποσκοπεί η οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου των Γιτάνων, που πρόσφατα έλαβε την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, η σημαντικότερη απειλή για τον χώρο προέρχεται από τα υφιστάμενα ενεργά λατομεία της περιοχής.
Οικοδομημένη στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα στη νοτιοδυτική πλαγιά του όρους της Βρυσέλλας και την κοιλάδα του αρχαίου ποταμού Θύαμη, η Γιτάνη ήταν δεύτερη χρονολογική πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας μετά την Ελέα. Μολονότι κατοικήθηκε για μόλις δύο αιώνες -μέχρι το 167 π.Χ., όταν καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά- η πόλη αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα οικονομικά και πολιτικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου. Από τον πυκνοδομημένο αρχαίο οικισμό σήμερα σώζονται η ακρόπολη, η αγορά, το θέατρο, πολυγωνικά τείχη συνολικής έκτασης 2,5 χιλιομέτρων, κατοικίες και άλλα κτίσματα, όπως επίσης και τμήμα του οδικού δικτύου.
Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, που προς το παρόν είναι επισκέψιμος μόνο κατόπιν συνεννόησης με την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων, ολοκληρώθηκε το 2009. Ωστόσο εκκρεμεί η αποκατάσταση επιμέρους μνημείων, όπως το αρχαίο θέατρο, για την τεκμηρίωση και προστασία του οποίου έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και της περιφέρειας Ηπείρου. Τον περασμένο Μάιο το θέατρο των Γιτάνων «υιοθετήθηκε» από το σωματείο «Διάζωμα».
Πηγή: Χ. Σανούδου, Εφημερίδα "Η Καθημερινή"
Δεν υπάρχουν σχόλια