Ο κ. Ν. Καλτσάς Υπηρέτησε στο τιμόνι του Εθνικού αρχαιολογικού μουσείου είκοσι ολόκληρα χρόνια, καθώς τοποθετήθηκε το 1992 στη συλλο...
 |
| Ο κ. Ν. Καλτσάς |
Διαθέτοντας την εμπειρία της ανακαίνισης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα, ενός από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου στον τομέα της αρχαίας τέχνης, κρίθηκε ως ο πλέον κατάλληλος για να συμβάλλει στην οργάνωση και του μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου Καΐρου που σήμερα βρίσκεται σε φάση κατασκευής και θεωρείται ότι θα είναι το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου. Την τιμητική αυτή πρόσκληση – πρόκληση δέχτηκε ο Νικόλαος Καλτσάς, αρχαιολόγος από την Διαλαμπή Ροδόπης επί σειρά ετών διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών, που για λίγες ώρες βρέθηκε στην γενέτειρά του όπου και τον συναντήσαμε. Μέχρι τα 18 του χρόνια ο κ. Καλτσάς έζησε στη Ροδόπη, έχοντας συμμαθητές αγαπημένους καθηγητές που τους μνημονεύει με αγάπη παρά το αυστηρό κλίμα που επικρατούσε στα σχολεία τότε και κουβαλώντας αναμνήσεις από την Κομοτηνή με το ποτάμι, την σκεπαστή γέφυρα τα μικρομάγαζα, που δυστυχώς όλα έχουν χαθεί.
Τελείωσε το σχολείο στο χωριό του το γυμνάσιο στον Ίασμο και το Λύκειο στην Κομοτηνή με συμμαθητές τον Γ. Αλατάκη, τους Αγγελίδη, Συκάσκη, έχοντας ένα χρόνο διαφορά με το Γιάννη Κατέβα και πέτυχε την εισαγωγή του στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο αρχαιολογικό τμήμα. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του με επιτυχία και στη συνέχεια έδωσε εξετάσεις στην αρχαιολογική υπηρεσία. Διορίζεται επιμελητής αρχαιοτήτων στην αρχαία Ολυμπία, οπότε αναγκαστικά κόβει τους δεσμούς από τη Βόρεια Ελλάδα, αφού λόγω απόστασης και λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, δε μπορούσε να την επισκέπτεται συχνά. Ακολουθεί η μετάθεσή του στην Αθήνα το 1984, όπου ζει και δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα που συνταξιοδοτήθηκε πριν λίγος μήνες.
Διευθυντής στο Εθνικό Μουσείο για περισσότερο από μια δεκαετία
Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών αναλαμβάνει τη διεύθυνση από το 2001 οπότε και δρομολόγησε ένα από τα πλέον σημαντικά έργα στη σύγχρονη ιστορία του. Πρόκειται για την ανακαίνισή του η οποία ξεκίνησε από το 2002, ενόψει των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 και ολοκληρώθηκε πλήρως το 2009. Η πρώτη φάση της ανακαίνισης διήρκεσε 1,5 χρόνο, κατά τον οποίο το μουσείο παρέμεινε εντελώς κλειστό. Επαναλειτούργησε τον Ιούλιο του 2004, έτοιμο πλέον για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Αυτή η ανακαίνιση περιελάμβανε την αισθητική και τεχνική αναβάθμιση του κτηρίου, την εγκατάσταση σύγχρονου κλιματισμού, καθώς και αναδιοργάνωση των συλλογών και επιδιόρθωση των ζημιών από το σεισμό του 1999. Η αίθουσα του Ακρωτηρίου Θήρας άνοιξε το 2005. Στις συλλογές του εκπροσωπούνται όλοι οι πολιτισμοί που άνθισαν στον ελληνικό χώρο από την προϊστορική εποχή ως το τέλος της Ρωμαιοκρατίας.
Το μουσείο στεγάζει μια βιβλιοθήκη αρχαιολογίας ηλικίας 118 ετών, με σπάνια αρχαία τέχνη, βιβλία και εκδόσεις επιστημονικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Η βιβλιοθήκη κατέχει 20.000 περίπου τίτλους, συμπεριλαμβανομένων και τίτλων από τον 17ο αιώνα. Τον Μάιο του 2008 ολοκληρώθηκε η ανακαίνισή της η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης. Συνολικά, ο κ. Καλτσάς υπηρέτησε στο Εθνικό αρχαιολογικό μουσείο είκοσι ολόκληρα χρόνια, καθώς τοποθετήθηκε το 1992 στη συλλογή γλυπτών του μουσείου.
Η ελληνική επικράτεια ένας απέραντος αρχαιολογικός χώρος
Ο «Χρόνος» είχε την ευκαιρία να συναντήσει τον Νικόλαο Καλτσά στην Κομοτηνή, την ιδιαίτερή του πατρίδα, την οποία πλέον ως συνταξιούχος έχει περισσότερο χρόνο για να την επισκέπτεται και να βλέπει τους δικούς του ανθρώπους. Την πόλη των νεανικών του χρόνων, όπως ο ίδιος λέει, διατηρώντας από αυτήν μόνον τις όμορφες αναμνήσεις, τις στιγμές και τους ανθρώπους τους. Η διαδρομή του στον τομέα της αρχαιολογίας είναι αξιοζήλευτη και είναι ο πλέον έμπειρος για να απαντήσει στην ερώτηση μας αν στην Ελλάδα αναδεικνύουμε σωστά τον αρχαιολογικό μας πλούτο.
«Έχουμε μία πολύ καλή παρουσία και αν καμία φορά ο κόσμος παρατηρεί και σχολιάζει ότι έχουν εγκαταλειφθεί οι αρχαιολογικοί χώροι, αυτό δεν είναι αληθές», λέει ο ίδιος προσθέτοντας, «πρέπει να λάβουμε υπόψη μας κάτι που συμβαίνει και στην Ιταλία.
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιταλία είναι δύο χώρες των οποίων ολόκληρη η επικράτεια είναι ένας απέραντος αρχαιολογικός χώρος. Δεν είναι δυνατόν να κάνει ανασκαφές παντού το κράτος, αυτό είναι αδύνατον. Όπου υπάρχουν ανάγκες έχουν γίνει ανασκαφές και υπάρχουν στη χώρα μας πολλοί αρχαιολογικοί χώροι. Τουλάχιστον οι πολυσύχναστοι αρχαιολογικοί χώροι είναι ευπαρουσίαστοι. Ιδιαίτερα την περίοδο από το 1995 – 2005 και μεταγενέστερα έχουν κατασκευαστεί πολλά νέα μουσεία και έχουν ανακαινιστεί πολλά μουσεία. Παράλληλα η παρουσία της Ελλάδας σε δρώμενα του εξωτερικού, όπως οι περιοδικές εκθέσεις, είναι έντονη. Υπάρχουν συνεργασίες γόνιμες και δημιουργικές ανάμεσα σε Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους».
Η συνταξιοδότηση και η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας
Ο Νικόλαος Καλτσάς παίρνει την απόφαση να συνταξιοδοτηθεί από τη θέση του διευθυντή του Εθνικού αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών την περασμένη χρονιά, απόφαση την οποία όπως τονίσει έλαβε γιατί «ήθελα να ασχοληθώ με την επιστήμη της αρχαιολογίας γιατί όταν κάποιος διοικεί ένα πολύ μεγάλο μουσείο δε του μένει χρόνο να ασχοληθεί με την αρχαιολογική έρευνα, αφιερώνει τον περισσότερο χρόνο στη διοίκηση». Έτσι ασχολήθηκε με την ανασκαφική έρευνα στα βουνά της Ναυπάκτου, στην αρχαία Αιτωλία, μία περιοχή με μακρά ιστορία. Κατοικήθηκε αρχικά από Κουρήτες και Λέλεγες και σύμφωνα με τη μυθολογία ο Αιτωλός ήταν ο γενάρχης της φυλής που τελικά κυριάρχησε στον τόπο. Γιοί του Αιτωλού ήταν ο Πλευρώνας και ο Καλυδώνας που έδωσαν τα ονόματά τους στις δύο σημαντικότερες πόλεις της Αιτωλίας κατά τα πρώτα χρόνια της αρχαιότητας. Στα βόρεια της Αιτωλίας και κοντά στην περιοχή της σημερινής Ευρυτανίας βρίσκονταν και το φύλο των Αγραίων που είχαν σαν κυριότερο κέντρο τους το Αγρίνιο.
Οι Αγραίοι ήταν υποτελείς των Αιτωλών όπως και τα υπόλοιπα συγγενικά τους φύλα, των Ευρυτάνων, των Απεραντίων και των Αποδοτών. Με τον καιρό οι Αιτωλοί αναδείχτηκαν σε σημαντική στρατιωτική και πολιτική δύναμη στην Αρχαία Ελλάδα και δημιούργησαν το Κοινό των Αιτωλών ή Αιτωλική Συμπολιτεία με κέντρο το Θέρμο.
Η απρόσμενη πρόσκληση από την Αίγυπτο
Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής του με την ανασκαφή στην αρχαία Αιτωλία δέχεται μία απρόσμενη πρόταση. «Μου πρότειναν να ασχοληθώ με το καινούργιο μουσείο που χτίζεται στο Κάιρο, το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο. Δε σας κρύβω ότι το σκέφτηκα πάρα πολύ παρόλο που η πρόταση είναι πολύ θελκτική, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και κυρίως πολύ τιμητική για μένα να οργανώσω και να ασχοληθώ με αυτό το μουσείο. Θα υπάρξουν δυσκολίες, καθώς όταν κάποιος δεν είναι 20 ή 30 χρονών δεν είναι εύκολο να κατοικήσει σε μία άλλη χώρα, όπως η Αίγυπτος. Όμως η πρόκληση ήταν τόσο μεγάλη που δε μπόρεσα να αντισταθώ και δε μπόρεσα να πω όχι. Αποδέχτηκε με τη προϋπόθεση ότι θα πάω δοκιμαστικά, θα δω πως είναι τα πράγματα, πως είναι η ζωή και θα αποφασίσω. Η προοπτική να μείνω στην Αίγυπτο με βάση την πρόσκληση είναι για τουλάχιστον 3 χρόνια», έκανε γνωστό μιλώντας στον «Χρόνο» ο κ. Καλτσάς ο οποίος ετοιμάζεται τις βαλίτσες του για Αίγυπτο αφού αναχωρεί εντός των επόμενων ημερών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015 θα γίνουν τα εγκαίνια του μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου, το οποίο θα στεγάσει περισσότερα από 100.000 έργα τέχνης και μνημεία από τη φαραωνική εποχή. Θεωρείται ότι θα είναι το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου. Οι εργασίες για το τρίτο και τελικό στάδιο έχουν ξεκινήσει και θα διαρκέσουν έως και τρεισήμισι χρόνια και θα κοστίσουν 300 εκατομμύρια δολάρια, όπως δήλωσε ο Αιγύπτιος υπουργός. Το μουσείο το οποίο κατασκευάζεται στα περίχωρα της αιγυπτιακής πρωτεύουσας στην Γκίζα, θα στοιχίσει συνολικά 828 εκατ. δολάρια και θα προσφέρει 20.000 νέες θέσεις εργασίας, σε μια εποχή που η οικονομία, ιδίως στον τομέα του τουρισμού, έχει δεχτεί ένα σημαντικό πλήγμα. Το σημερινό μουσείο εγκαινιάστηκε το 1902.
Πηγή: Δ. Συμεωνίδου, Ο Χρόνος
Δεν υπάρχουν σχόλια