«Το υπουργείο αναμένει την κατάθεση των έως σήμερα πορισμάτων με την απαραίτητη τεκμηρίωση» . Αυτό ήταν το πρώτο -και μοναδικό- σχόλ...
«Το υπουργείο αναμένει την κατάθεση των έως σήμερα πορισμάτων με την απαραίτητη τεκμηρίωση». Αυτό ήταν το πρώτο -και μοναδικό- σχόλιο του υπουργείου Πολιτισμού σχετικά με τις πρόσφατες ανακοινώσεις της αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρη στο ΑΠΘ.
Την ώρα που οι αρχαιολόγοι έρχονται σε αντιπαράθεση σχετικά με τη σύνδεση του μνημείου με τον Ηφαιστίωνα, το υπουργείο φαίνεται να παρακολουθεί με αμηχανία.
Σύμφωνα με πληροφορίες που είχε μεταδώσει η εφημερίδα τα Νέα, το υπουργείο δήλωνε άγνοια για τα συμπεράσματα της Κ.Περιστέρη και δεν έκρυβε τη δυσαρέσκεια για τη δημόσια ανακοίνωση των πορισμάτων χωρίς να έχει κατατεθεί επισήμως η ανασκαφική έκθεση.
Μέτρα προστασίας και ανάδειξης του μνημείου
Παράλληλα, σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο σημειώνει ότι έχει δρομολογήσει δια των αρμόδιων υπηρεσιών του σειρά ενεργειών για τη λήψη προσωρινών μέτρων εξασφάλισης του μνημείου στον Λόφο Καστά στην Αμφίπολη και ταυτόχρονα για την μακροπρόθεσμη προστασία και ανάδειξή του.
Οι πρώτες εργασίες εξειδικεύονται στη στερέωση των πρανών του λόφου-τύμβου και στη συντήρηση των γλυπτών, των ψηφιδωτών και του γραπτού διακόσμου. «Στο πλαίσιο αυτό, υπό τον γενικό συντονισμό της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων, έχουν γίνει συντονισμένες ενέργειες, κατόπιν πολλαπλών αυτοψιών και συνεργασιών, προκειμένου να καταγραφούν τα προβλήματα και να σχεδιαστούν οι προσφορότερες λύσεις» αναφέρει το υπουργείο.
Για τη διενέργεια των παραπάνω εργασιών έχει συνταχθεί σειρά μελετών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, σημειώνει η ανακοίνωση.
«Ειδικότερα, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων έχει προχωρήσει στην τοπογραφική τεκμηρίωση του μνημείου, στη σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών για την ενόργανη παρακολούθηση των μικρομετακινήσεων, ενώ εκπονείται η αρχιτεκτονική μελέτη. Παράλληλα, από το Τμήμα Λίθου ολοκληρώνεται εξέχουσας σημασίας πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζει το δομικό υλικό του μνημείου» τονίζει το υπουργείο.
Το υπουργείο σημειώνει ότι όσον αφορά στη συντήρηση των ευρημάτων, η αρμόδια Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων σε συνεργασία με το Τμήμα Συντήρησης της ΕΦΑ Σερρών έχει εκπονήσει μελέτες συντήρησης και προστασίας των υλικών κατασκευής, των επιχρισμάτων, των γραπτών επιφανειών και των δαπέδων και εκπονεί τη μελέτη συντήρησης των γλυπτών.
«Η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων ανέθεσε μελέτη εκτέλεσης χωματουργικών εργασιών για την εξασφάλιση των πρανών του τύμβου και διευθέτησης της απορροής των ομβρίων υδάτων, η οποία έτυχε πολύ θετικής κρίσης από τα μέλη του ΚΑΣ» σημειώνει το υπουργείο.
Η ανακοίνωση προσθέτει ότι έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση της συγκεκριμένης μελέτης με τη διενέργεια δοκιμαστικών τομών από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών. Τις εργασίες συνδράμει ο Δήμος Αμφίπολης μέσω Προγραμματικής Σύμβασης που προσφάτως συνήψε με το ΥΠΠΟΑ.
«Επιπλέον, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών έχει αναθέσει την εκπόνηση γεωστατικής και στατικής μελέτης διατάξεων υποστήριξης του ταφικού μνημείου, οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης. Για την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών έχει δρομολογηθεί η προμήθεια ολοκληρωμένου συστήματος καταγραφής περιβαλλοντικών συνθηκών και ενδεχόμενων σεισμικών δονήσεων» σημειώνεται
Η ανακοίνωση προσθέτει: «Το δύσκολο και πολυσύνθετο έργο στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου της Αμφίπολης προχωρά σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία και το ισχύον νομικό πλαίσιο. Όσες μελέτες ολοκληρώθηκαν έχουν εισαχθεί σε δύο συνεδριάσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και έχουν εξασφαλίσει την ομόφωνη γνωμοδότηση των μελών του».
«Το μνημείο δεν θα αντέξει χωρίς έργα»
Καθοδήγηση από την Αθήνα ζήτησε η ανασκαφέας του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη κατά την ομιλία της στο ΑΠΘ.
Όπως είπε, υπάρχουν κομμάτια της ζωφόρου που δεν έχουν «αναγνωστεί», καθώς χρειάζονται πρώτα καθαρισμός και συντήρηση. Για να γίνει αυτό, πρέπει η Διεύθυνση Συντήρησης να καθοδηγήσει τη συντηρήτρια του Μουσείου Αμφίπολης, αλλά «ακόμα περιμένουμε» όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η σχετική μελέτη δεν έχει πάντως εισαχθεί προς συζήτηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Στις αρχές Σεπτεμβρίου εξετάστηκαν κάποιες προμελέτες (στην ουσία απλές δηλώσεις προθέσεων) για τη συντήρηση των επιχρισμάτων από τα μαρμάρινα τμήματα του θριγκού της τρίτης αίθουσας του ταφικού μνημείου, που φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης, καθώς και για τα τρία δάπεδα που αποκαλύφθηκαν. Δεν έχει συζητηθεί ούτε η δεύτερη μελέτη του Δημήτρη Εγγλέζου, η οποία είναι εξίσου βασική και έχει παραδοθεί. Και αυτή έχει σημαντικές παρατηρήσεις και προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει.
Δεν είναι η μόνη εκκρεμότητα που έχει το μνημείο. Παρότι στη συζήτηση που έγινε με τον χαρακτήρα του επείγοντος στο ΚΑΣ όλοι έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, καμία εργασία προστασίας του δεν ξεκίνησε.
«Δεν πρέπει να καθυστερήσουμε, δεν έχουμε περιθώριο. Οφείλουμε να προλάβουμε τον χειμώνα και να στηρίξουμε το μνημείο, αλλιώς δεν θα αντέξει», είχε τονίσει σε εκείνη τη συνεδρίαση η Ευγενία Γατοπούλου, γενική διευθύντρια αναστήλωσης του υπουργείου Πολιτισμού.
Σύμφωνα με τη μελέτη για τις χωματουργικές εργασίες και την αποστράγγιση των υδάτων, που συνέταξε ο πολιτικός μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος, πρέπει αμέσως να εξασφαλιστούν τα πρανή του τύμβου, αλλά και τα πρανή στο εξωτερικό μέρος του αρχαιολογικού χώρου από ολισθήσεις και καταρρεύσεις, να προστατευτεί ο περίβολος από ωθήσεις γαιών και να διευθετηθούν τα όμβρια ύδατα. Και ενώ βεβαιωνόταν από την πολιτική ηγεσία ότι έχουν εξασφαλιστεί 260 χιλιάδες ευρώ, από τις 800 που απαιτούνται για την εφαρμογή της μελέτης, έναν μήνα μετά δεν κινείται κάτι.
Από τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Έθνους», προς το παρόν διατίθενται μόλις 60 χιλιάδες ευρώ. Ποσό που δεν είναι δυνατόν να καλύψει παρά μόλις το 12-15% εφαρμογής της μελέτης. Ο κίνδυνος είναι τεράστιος, καθώς στην περιοχή σημειώνονται σκληρά καιρικά φαινόμενα με πολλές και ραγδαίες βροχές, και με μια νεροποντή μπορεί να καταρρεύσει οποιοδήποτε τμήμα. Κάτι που συνέβη τον περασμένο Μάιο. Ο κίνδυνος επιτείνεται εάν αφαιρεθούν τα υφάσματα που συγκρατούν υποτυπωδώς τις τεράστιες ποσότητες χωμάτων και πρέπει να παραμείνουν έστω και αν δεν αρκούν.
Όπως έχει πει στο «Έθνος» ειδικός μηχανικός, με τα πρωτοβρόχια οι φθορές στα πρανή του περιβόλου που έχουν ανασκαφεί θα είναι πολύ μεγάλες, διότι ό,τι στέγνωσε το καλοκαίρι θρύβεται και θα κοπεί σε μικρά κομμάτια. Σε αυτό συντελεί και ο παγετός που σημειώνεται συχνά. Από τις χαμηλές θερμοκρασίες κινδυνεύει και το εσωτερικό του τάφου, το οποίο ευτυχώς είναι μέχρι τώρα απολύτως στεγανό.
Μέχρι στιγμής δεν έχει καν οριστεί επιβλέπων για τις εργασίες στον λόφο Καστά, παρότι το ΚΑΣ γνωμοδότησε υπέρ του ορισμού ενός εξειδικευμένου επιστήμονα που θα συντονίζει τις εργασίες. Το μνημείο κινδυνεύει λοιπόν να περάσει δεύτερο χειμώνα χωρίς θωράκιση, αν και τα προβλήματα είναι γνωστά στο ΥΠΠΟΑ από τον περασμένο Μάρτιο.
Αν και είναι έτοιμη από τις αρχές Σεπτεμβρίου, η μελέτη του Κέντρου Λίθου για τη συντήρηση των λίθων του περιβόλου δεν έχει εισαχθεί προς εξέταση. Τέλος, η συντήρηση των λίθων στο εσωτερικό του μνημείου δεν έχει ανατεθεί στο Κέντρο Λίθου, που διαθέτει όλες τις γνώσεις, αλλά στη Διεύθυνση Συντήρησης.
Μενδώνη: Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα στην Αμφίπολη
Αποστάσεις από τις πρόσφατες ανακοινώσεις της αρχαιολόγου Κατερίνας Περιστέρη κράτησε η Λίνα Μενδώνη, τέως γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, που δήλωσε στο ΒΗΜΑ 99.5 πως «χρειάζεται μεγάλη έρευνα για να οριστικοποιηθούν τα συμπεράσματα της Αμφίπολης».
Η μέχρι πρότινος συντονίστρια των ανασκαφών στο λόφο Καστά, ανέφερε πως η ανασκαφή έγινε με επιστημονικά σωστό τρόπο και συμφώνησε με τη χρονολόγηση που προτείνει η αρχαιολόγος, στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
Ωστόσο, ανέφερε ότι η πρόταση πως το μνημείο κατασκευάστηκε για τον Ηφαιστίωνα, από τον αρχιτέκτονα Δεινοκράτη κατόπιν παραγγελίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα πρέπει να τεθεί στην κρίση της επιστημονικής κοινότητας.
«Τη συγκεκριμένη πρόταση τη θεωρώ υπόθεση εργασίας. Από κει και πέρα χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Υπογραφή αρχιτέκτονα δεν υπάρχει, ενώ και τα αρχικά που βρέθηκαν χρειάζονται μεγάλη έρευνα», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Η κ Μενδώνη τόνισε συγεγκριμένα:
«Η κυρία Περιστέρη παρουσίασε πολλά δεδομένα, τα οποία δεν τα είχε μέχρι σήμερα παρουσιάσει. Αυτό προφανώς είναι αποτέλεσμα της μελέτης, του χρόνου δηλαδή που ασχολήθηκε κι εκείνη και η ομάδα της και μελέτησε το υλικό, το οποίο είχε προέλθει από την ανασκαφή, όχι μόνο τις επιγραφές -εννοώ και την κεραμική.
» Έδειξε κεραμική, την οποία προχθές δεν την είχε ξαναδείξει. Διότι η κεραμική έπρεπε να συντηρηθεί, έπρεπε να συγκολληθεί, έπρεπε να μελετηθεί. Εάν πάμε στη συγκεκριμένη πρόταση που κάνει, εγώ θα θεωρούσα και τη θεωρώ ως μια υπόθεση εργασίας. Είναι μια πρόταση, έχει δώσει τα δεδομένα, έτσι όπως εκείνη και η ομάδα της αναγιγνώσκουν τα αρχαιολογικά δεδομένα. Από εκεί και πέρα, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.
» Πρέπει να ασχοληθούν ειδικά με τις επιγραφές, άνθρωποι επιγραφικοί κι έχουμε ένα πολύ καλό δυναμικό επιστημονικό που ασχολείται με την επιγραφική της Μακεδονίας. Υπογραφή αρχιτέκτονα δεν υπάρχει. Είναι μια υπόθεση, την οποία στηρίζουν σε πολύ συγκεκριμένα δεδομένα των γραπτών πηγών η κυρία Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής κι αποδίδουν το μνημείο στο Δεινοκράτη.
» Όμως, δεν υπάρχει η υπογραφή του Δεινοκράτη, όπως για π.χ υπάρχει στα αγγεία η υπογραφή του Εξηκία, 'Εξηκίας έγραψε'. Οπότε εκεί, δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει. Εδώ, είναι ένα επιστημονικό συμπέρασμα. Αυτά όλα πρέπει να τεθούν στη κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Υπάρχει η φράση που είναι πολύ γνωστή: 'και κεραμεύς κεραμεί κοτέει', που έλεγαν οι αρχαίοι. Δηλαδή, καλό λόγο ο ένας κεραμέας για τον άλλο δεν πολυέλεγε…»
Για το υπουργείο Πολιτισμού και το έργο που παραδόθηκε μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, η κ. Μενδώνη εξήγησε:
«Τον Ιανουάριο του 2015 παραδώσαμε έναν αριθμό, θα έλεγα, πολύ μεγάλο, περίπου 650 εργοτάξια, τα οποία χρηματοδοτούσε και τα οποία υποθέτω συνεχίζει να χρηματοδοτεί το ΕΣΠΑ.
» Τουλάχιστον τότε, τον Γενάρη, 650 ήταν τα έργα, τα οποία είχαν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ. Όσο ήμασταν εμείς, πρέπει να ολοκληρώθηκαν καμιά 150αριά. Από εκεί και πέρα, τα υπόλοιπα ήταν σε εξέλιξη και είχαν χρόνο ολοκλήρωσης ανελαστικό: 31/12/15. Διότι τότε λήγει η προγραμματική περίοδος αυτή.»
Δεν υπάρχουν σχόλια