Η γενετική κληρονομιά του Μογγόλου κατακτητή

Το όνομά του είναι συνώνυμο της κατάκτησης και της βάρβαρης, ασταμάτητης δύναμης: Ο Τζένγκις Χαν («ηγέτης των πάντων»- όνομα που απέκτ...

Το όνομά του είναι συνώνυμο της κατάκτησης και της βάρβαρης, ασταμάτητης δύναμης: Ο Τζένγκις Χαν («ηγέτης των πάντων»- όνομα που απέκτησε αργότερα, καθώς το πραγματικό του ήταν Τεμουζίν) ένωσε τις μογγολικές φυλές και ίδρυσε την αυτοκρατορία των Μογγόλων, μία από τις μεγαλύτερες που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες της ιστορίας, και η κληρονομιά του (εντός ή εκτός εισαγωγικών) επηρέασε τα δρώμενα στον πλανήτη για αιώνες μετά.

Ωστόσο, κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, είναι το ότι οι κατακτήσεις του Τζένγκις Χαν έχουν αφήσει υπαρκτό το σημάδι τους μέχρι σήμερα, και μάλιστα από γενετικής πλευράς, καθώς ένα αξιοσημείωτο ποσοστό των ανδρών που ζουν σήμερα στον πλανήτη μας φέρουν το γενετικό «αποτύπωμα» του – διάσημου για τη γονιμότητά του- Μογγόλου ηγέτη, ο οποίος πέθανε το 1227.

Το συγκεκριμένο ζήτημα έχει απασχολήσει αρκετούς ερευνητές τα τελευταία χρόνια, και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι έρευνα του 2003, σύμφωνα με την οποία το 8% των ανδρών σε 16 πληθυσμούς σε όλη την Ασία (από περιοχές που κάποτε ανήκαν στην αυτοκρατορία των Μογγόλων) και το 0,5% των ανδρών σε όλο τον κόσμο μοιράζονται σχεδόν ίδιες ακολουθίες χρωμοσώματος Υ – ένα χαρακτηριστικό του DNA που υποδεικνύει ότι η «γραμμή» τους ανάγεται στη Μογγολία της μακρινής εποχής του διάσημου κατακτητή.

Ο Τζένγκις Χαν λέγεται ότι είχε γίνει πατέρας εκατοντάδων παιδιών (κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη, λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι κατακτήσεις χάρη στις οποίες δημιουργήθηκε η αυτοκρατορία των Μογγόλων συνοδεύονταν από λεηλασίες και μαζικούς βιασμούς, προφανώς με την ενεργό συμμετοχή του ηγέτη). Ωστόσο, η γενεαλογία του χρωμοσώματος Υ υποδεικνύει μία μεμονωμένη πατρική γραμμή, σε ένα πολύ μεγαλύτερο οικογενειακό δέντρο – και για να υπάρξει ένα «αποτύπωμα» με μεγάλη διάρκεια χρειάζονται πολλές γενιές, οι οποίες εξαπλώνονται σε μια μεγάλη γεωγραφική έκταση. Συνοπτικά – κατά τον Μαρκ Τζόμπλινγκ, γενετιστή του University of Leicester, που ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο θέμα σε συνεργασία με την Πατρίσια Μπαλαρέσκ του Paul Sabatier University- η υπόθεση έχει ως εξής: «Πολλοί άνδρες κάνουν πολλούς γιους. Αλλά αυτό που δεν συμβαίνει κανονικά είναι οι γιοι αυτοί να έχουν μεγάλη πιθανότητα να κάνουν και αυτοί πολλούς γιους. Πρέπει να έχεις κάτι που το ενισχύει αυτό» - και αυτό είναι η εδραίωση κοινωνικών συστημάτων που επιτρέπουν σε ισχυρούς άνδρες να κάνουν παιδιά με πολλές γυναίκες, κάτι που σήμαινε ότι και οι γιοι των πολύτεκνων ηγεμόνων είχαν τη δυνατότητα να είναι με τη σειρά τους πολύτεκνοι.

Ο Τζένγκις Χαν δεν είναι ο μόνος ηγέτης που φαίνεται να έχει αφήσει τέτοιο ισχυρό γενετικό αποτύπωμα: Άλλοι είναι ο Τζιοκάνγκα (Κίνα- της δυναστείας Μινγκ, με τη γραμμή του να συνεχίζεται από τους απογόνους του στη δυναστεία Τσινγκ), αλλά και μεσαιωνική δυναστεία Uí Néill από την Ιρλανδία.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως εξηγεί ο Άλμπερτ Λιν, ερευνητής του National Geographic, σύμφωνα με έναν θρύλο, κατά τα νεανικά του χρόνια, ο μετέπειτα ηγεμόνας των Μογγόλων ήταν ερωτευμένος με ένα κορίτσι- ωστόσο ήταν μια δύσκολη περίοδος της ζωής του, καθώς ο πατέρας του είχε σκοτωθεί και το βιος της οικογένειας είχε χαθεί, με αποκορύφωμα την αιχμαλωσία του ίδιου. Παρόλα αυτά, το κορίτσι τον περίμενε, και κάποια στιγμή απέδρασε και πήγε να την βρει. Όταν συναντήθηκαν όμως, οι εχθροί του πλησίαζαν, και το κορίτσι του ζήτησε να τραπεί σε φυγή για να γλιτώσει.

Ο νεαρός Τεμουζίν διέφυγε, και προσευχήθηκε, ζητώντας τη δύναμη να πολεμήσει και να αντιταχθεί στους εχθρούς του- και το έκανε, νικώντας τους και κερδίζοντας πίσω το κορίτσι, σε αυτό που ήταν γραφτό να γίνει η πρώτη του μάχη σε μια σειρά συγκρούσεων που σφυρηλάτησαν την αυτοκρατορία των Μογγόλων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τεμουζίν παντρεύτηκε σε ηλικία 16 ετών την Μπόρτε, της φυλής Ονγκιράτ, η οποία θα ήταν και η μόνη του αυτοκράτειρα- ακόμα και αν ο ίδιος ακολούθησε την παράδοση, παίρνοντας πολλές συζύγους. Λίγο μετά τον γάμο τους, η Μπόρτε απήχθησε από τους Μερκίτ, αλλά ο Τεμουζίν τη διέσωσε με τη βοήθεια του φίλου (και μελλοντικού αντιπάλου του) Τζαμούχα, και του Τογρούλ Χαν. Μετά από εννέα μήνες η Μπόρτε γέννησε έναν γιο, τον Τζόχι, και μετά άλλους τρεις, τους Τσαγκατάι, Ογκαντάι και Τόλουϊ. Με τις άλλες συζύγους του έκανε πολλά άλλα παιδιά, αλλά αποκλείστηκαν από τη διαδοχή- και ενώ τα ονόματα των γιων του καταγράφηκαν, δεν έγινε το ίδιο με αυτά των κορών του (αν και είναι γνωστά τουλάχιστον έξι). 

Πηγή: Κ. Μαυραγάνης, The Huffington Post