Το καλύτερα διατηρημένο και πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ερωτικής τέχνης σε ναό βρίσκεται στην μικρή πόλη του Khajuraho στο ινδικό κρά...
Αυτή η εξαιρετικά συντηρητική χώρα υπήρξε το λίκνο της πρώτης πραγματείας για το σεξ και τα ερωτικά έργα τέχνης που απεικονίζονται σε ναούς ίσως σήμερα φαντάζουν πιο προκλητικά απ' ότι όταν φιλοτεχνήθηκαν.
Τον Δεκέμβριο του 2013 η κοινότητα ΛΟΑΤ της Ινδίας υπέστη ένα μεγάλο χτύπημα όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας απεφάνθη ότι η ομοφυλοφιλία είναι ποινικό αδίκημα. Πιο πρόσφατα, τον Αύγουστο του 2015, η Ινδική κυβέρνηση επέβαλλε μια απαγόρευση, την οποία στην συνέχεια ήρε υπό προϋποθέσεις, σε πάνω από 800 sites τα οποία χαρακτήρισε πορνογραφικά με το πρόσχημα της προσπάθειας καταπολέμησης της παιδικής πορνογραφίας και της σεξουαλικής βίας.
Τον τελευταίο αιώνα η Ινδία έχει υπάρξει μια ιδιαίτερα συντηρητική χώρα, επηρεασμένη από τον πουριτανισμό διαφόρων πληθυσμιακών και θρησκευτικών ομάδων όπως οι Ισλαμικές Δυναστείες, οι Βρετανοί επικυρίαρχοι και η ιερατική κάστα των Βραχμάνων. Η Ινδία όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Πριν απο τον 13ο αιώνα τα σεξουαλικά ήθη ήταν σαφώς πιο ελευθεριάζοντα, και αποδιδόταν ίση σημασία στην κοσμική και την πνευματική διάσταση. Το σεξ διδασκόταν ως μάθημα και το Κάμα Σούτρα, η πρώτη σεξουαλική πραγματεία, συντάθηκε στην αρχαία Ινδια ανάμεσα στον 4ο π.Χ. αιώνα και τον 2ο αιώνα.
Οι όμορφες νέες και οι αρρενωποί άνδρες συστρέφονται σε απίθανες σεξουαλικές στάσεις δίπλα σε γλυπτά θεών που χαμογελούν μακάρια στους πιστούς. |
Αν κοιτάξει κανείς καλύτερα θα συναντήσει υπομνήσεις αυτής της πιο ελευθεριάζουσας περιόδου σε όλη την χώρα. Είναι κυριολεκτικά σκαλισμένες στην πέτρα με την μορφή ερωτικών συμπλεγμάτων και γλυπτών στα τείχη του Ναού του Ήλιου του 13ου αιώνα στο Konark, στο ανατολικό Ινδικό κράτος της Orissa. Το γυμνό είναι κυρίαρχο και στις ζωγραφιές και τα γλυπτά των ουράνιων παρθένων στα σκαλισμένα μέσα σε βράχους βουδιστικά μοναστικά σπήλαια του Μαχαράστρα, Ajanta (2ος αι. π.Χ) και Ellora (5ος με 10ος αι. π.Χ.)
Ωστόσο το καλύτερα διατηρημένο και πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ερωτικής τέχνης σε ναό βρίσκεται στην μικρή πόλη του Khajuraho στο ινδικό κράτος του Madhya Pradesh. Οι κομψά σμιλεμένοι Ινδουϊστικοί ναοί του ανακηρύχθηκαν Παγκόσμιο Πολιτιστικό Μνημείο από την Unesco το 1986. Ανεγέρθησαν από την Δυναστεία Chandela ανάμεσα στο 950 και το 1050 και σώζονται 22 από τους αρχικούς 85 ναούς.
Αν επισκεφθείτε αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο ένα χειμωνιάτικο απόγευμα, θα δείτε τον ψαμμίτη να λάμπει σαν χρυσός. Οι ντόπιες φέρνουν μαζί τους φρέσκα λουλούδια και θυμιάματα για τις προσευχές ενώ οι επισκέπτες περνοδιάβαιναν τους εξωτερικούς διαδρόμους χαζεύοντας τα αφειδή και περίπλοκα γλυπτά που κάλυπταν κάθε εκατοστό των τειχών. Απεικονίζονταν θεοί και θεές, πολεμιστές και μουσικοί, ζώα και πουλιά. Θα μπορούσε να είναι μια σκηνή σε οποιονδήποτε ναό στην Ινδία. Παρατηρώντας όμως τα γλυπτά αυτά από κοντά βλέπει κανεις ότι είναι έντονα ερωτικής φύσεως, με άνδρες, γυναίκες και ζώα. Απεικονίζουν ερωτικά τρίγωνα, όργια και κτηνοβασία. Οι όμορφες νέες και οι αρρενωποί άνδρες συστρέφονται σε απίθανες σεξουαλικές στάσεις δίπλα σε γλυπτά θεών που χαμογελούν μακάρια στους πιστούς. Παρότι κάποιες πέτρες έχουν χτυπηθεί και πολλά μέλη είναι σπασμένα, τα γλυπτά είναι σε εξαιρετική κατάσταση, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι είναι άνω των 1.000 ετών.
Παρότι κάποιες πέτρες έχουν χτυπηθεί και πολλά μέλη είναι σπασμένα, τα γλυπτά είναι σε εξαιρετική κατάσταση, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι είναι άνω των 1.000 ετών. |
Πολλές διαφορετικές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί για να εξηγήσουν την ύπαρξη τόσο λεπτομερών ερωτικών μοτίβων. Μία απο τις πιο ενδιαφέρουσες αναφέρει ότι επειδή οι βασιλείς Chandela ακολουθούσαν τις Ταντρικές αρχές που υπαγορεύουν την ισορροπία ανάμεσα στις θηλυκές και ανδρικές δυνάμεις, προωθούσαν την πίστη τους και στους ναούς που είχαν ανεγείρει.
Άλλες θεωρίες σχετίζονται με τον ρόλο των ναών αυτών καθεαυτών την εποχή εκείνη: θεωρούνταν τόποι μάθησης εκτός από τόποι λατρείας, ιδίως μάθησης των καλών τεχνών, ακόμα και της τέχνης της συνεύρεσης. Επιπλέον κάποιοι θεωρούν πως η απεικόνιση σεξουαλικών δραστηριοτήτων στους ναούς θεωρούνταν καλός οιωνός γιατί αντιπροσωπεύουν την νέα αρχή και την νέα ζωή. Πέραν αυτού ο Ινδουϊσμός παραδοσιακά θεωρούσε την σεξουαλική πράξη ως αναπόσπαστο μέρος της ζωής, γεγονός που θα εξηγούσε γιατί τα γλυπτά αυτά βρίσκονται ανάμεσα σε άλλα που απεικονίζουν δραστηριότητες όπως η προσευχή και ο πόλεμος. Το γεγονός ότι εκτίθενται σε κοινή θέα και δεν είναι κρυμμένα σε κάποια σκοτεινή γωνιά σημαίνει ότι οι δημιουργοί τους επιθυμούσαν να είναι ορατά από όλους.
Το παράδοξο είναι ότι δεν υπάρχει λόγος αυτοί οι ιδιαίτερα στολισμένοι ναοί να ανοικοδομηθούν στο Khajurao, καθώς δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι υπήρχε βασίλειο στην τοποθεσία αυτή. Η διατήρηση των χαρακτηριστικών αυτών μοτίβων αποδίδεται πιθανά στην απομόνωση τους επί εκατοντάδες χρόνια από τα πυκνά δάση που κάλυπταν την περιοχή. Οι ναοί ανακαλύφθηκαν ξανά από τον Άγγλο Λοχαγό TS Burt το 1883. Για την ακρίβεια ο ίδιος ο Burt χρειάστηκε να πειστεί από τους Ινδούς υπασπιστές του για να κάνει το ταξίδι ως εκεί. Δεν πίστευε ότι ήταν δυνατόν να κρύβεται οτιδήποτε ενδιαφέρον στο απομακρυσμένο αυτό σημείο. Αυτοί οι μαγευτικοί ναοί κατόρθωσαν να επιβιώσουν και του μένους της Ινδικής αστυνομίας ηθικής που τα τελευταια χρόνια απαγόρευσε ή κατέστρεψε πολιτιστικά αντικείμενα και έργα τέχνης όπως τα βιβλία του Salman Rushdie και τους πίνακες του MF Hussain.
Ακόμα πιο ενδιαφέρον όμως κι από τα ίδια τα τολμηρά αυτά γλυπτά και την ιστορία που κρύβουν, είναι το γεγονός ότι ολόκληρες οικογένειες απορροφώνται ολοκληρωτικά από τα λεγόμενα του ξεναγού όσο αναλύει τα πιο πονηρά γλυπτά ψηλά στους τοίχους του μεγαλοπρεπούς ναού Kandariya Mahadeva. Κανένα φρύδι δεν σηκώνεται, καμιά αμήχανη ματιά δεν ανταλλάσσεται, τα νεαρά χείλη δεν συσπώνται για να κρύψουν γελάκια. Ίσως η τέχνη να γίνεται πλήρως αποδεκτή όταν συνδυάζεται με θρησκευτικό περιεχόμενο. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι το Khajurao κρύβει μέσα στα τείχη του ένα σημαντικό μάθημα για την ανεκτικότητα στην Ινδία.
Πηγή: LiFO
Δεν υπάρχουν σχόλια