Ευρωπαϊκή καταγωγή είχαν οι Φοίνικες

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να αναλύσουν αρχαίο DNA από έναν Φοίνικα της Καρχηδόνας και κατέληξαν στο απρόσμενο σ...

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να αναλύσουν αρχαίο DNA από έναν Φοίνικα της Καρχηδόνας και κατέληξαν στο απρόσμενο συμπέρασμα ότι είχε ευρωπαϊκή καταγωγή, πιθανώς από την Ιβηρική (σημερινή Πορτογαλία και Ισπανία).

Η ανάλυση

Ήταν η πρώτη πλήρης ανάλυση του μιτοχονδριακού γονιδιώματος ενός 20χρονου Φοίνικα με το παρατσούκλι «Ο νέος της Μπίρσα» ή «Αρίχε». Η σαρκοφάγος του νέου, ηλικίας περίπου 2.500 ετών, είχε ανακαλυφθεί το 1994 σε μια ταφική κρύπτη, σε έναν ψηλό λόφο κοντά στην είσοδο του Εθνικού Μουσείου της Καρχηδόνας, όπου κάποτε υπήρχε μια φοινικική ακρόπολις.

Οι ερευνητές από τη Νέα Ζηλανδία, τη Γαλλία, την Τυνησία και τον Λίβανο, με επικεφαλής την καθηγήτρια Λάϊζα Ματίσου-Σμιθ του νεοζηλανδικού Πανεπιστημίου του Οτάγκο εκτίμησαν ότι η ομάδα του εν λόγω νέου είχε φθάσει στη Βόρεια Αφρική τουλάχιστον τον 6ο αιώνα π.Χ. 

Η Ματίσου-Σμιθ δήλωσε ότι το φοινικικό μιτοχονδριακό DNA ανήκει σε μια πολύ σπάνια και αρχαία ευρωπαϊκή γενετική ομάδα (U5b2c1). Μόνο ένα άτομο από τη σημερινή Πορτογαλία έχει βρεθεί να έχει το ίδιο γονιδίωμα, κάτι «πολύ απρόσμενο», όπως είπε η ίδια, το οποίο ανοίγει νέους δρόμους στην ιστορία των μετακινήσεων των αρχαίων πληθυσμών.

Η ιστορία

Η πόλη της Καρχηδόνας, κοντά στη σημερινή πρωτεύουσα Τύνιδα της Τυνησίας, δημιουργήθηκε περί το 813 π.Χ. ως μικρό φοινικικό εμπορικό λιμάνι από αποίκους που ήλθαν από την πόλη της Τύρου στον σημερινό Λίβανο. Αφού εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγάλα κέντρα της Μεσογείου, η Καρχηδόνα καταστράφηκε από τους Ρωμαίους κατά τον Τρίτο Καρχηδονιακό πόλεμο (149-146 π.Χ.).

Οι Φοίνικες, που θεωρούνται απόγονοι των Χαναναίων, άσκησαν -μέσω του εμπορίου και της κουλτούρας τους- σημαντική επίδραση στον μεσογειακό και ευρύτερα στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, καθώς, μεταξύ άλλων, εισήγαγαν το πρώτο σύστημα αλφαβήτου. Αντίθετα όμως με τους ανταγωνιστές τους Αιγύπτιους, Έλληνες και Ρωμαίους, λίγα πράγματα είναι γνωστά γι' αυτούς.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, όταν η Ευρώπη σταδιακά δέχθηκε κύματα γεωργών μεταναστών από την Μέση Ανατολή, μερικοί από τους ντόπιους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες της Ιβηρικής, που δέχθηκαν πιέσεις, κατέφυγαν στη Βόρεια Αφρική και στην περιοχή της Καρχηδόνας. Στην ομάδα αυτή πρέπει να ανήκε και ο «νέος της Μπίρσα».

Η Ματίσου-Σμιθ εξέφρασε την ελπίδα ότι θα ακολουθήσει μια μεγαλύτερη γενετική μελέτη των Φοινίκων, σε συνεργασία με αρχαιολόγους από την Μεσόγειο. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PloS ONE».

Πηγή: Το Βήμα