Εικ. 1 Ο κυλινδρικός λίθινος βωμός ηλικίας 2.800 ετών ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε ιερό στην αρχαία πόλη Αταρώθ της Ιορδανίας. Φέρει δύο εγ...
Ένας λίθινος κυλινδρικός βωμός ηλικίας 2.800 ετών που βρέθηκε μέσα σε ένα μωαβιτικό ιερό στην αρχαία πόλη Αταρώθ της Ιορδανίας, μπορεί να ρίξει φως σε έναν αρχαίο βιβλικό πόλεμο.
Ο βωμός φέρει δύο επιγραφές. Οι λέξεις των επιγραφών είναι γραμμένες στη μωαβιτική γλώσσα και γραφή, ενώ για τους αριθμούς έχει χρησιμοποιηθεί η ιερατική γραφή (αιγυπτιακό σύστημα γραφής). Ο βωμός φαίνεται να χρονολογείται την εποχή που ο Μεσά, βασιλιάς της Μωάβ, επαναστάτησε επιτυχώς κατά του βασιλείου του Ισραήλ και κατέκτησε την Αταρώθ, μια πόλη η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο του συγκεκριμένου βασιλείου. Την εποχή εκείνη, ο Ισραήλ είχε χωριστεί ήδη σε δύο βασίλεια, το βόρειο που διατήρησε το όνομα Ισραήλ και το νότιο που ονομάστηκε βασίλειο του Ιούδα.
Η εβραϊκή Βίβλος κάνει αναφορά στην εξέγερση, σημειώνοντας ότι πριν να επαναστατήσει ο Μεσά, η Μωάβ όφειλε να καταβάλει στον Ισραήλ ένα ετήσιο φόρο χιλιάδων αμνών και μία τεράστια ποσότητα μαλλιού (Β΄ Βασ. 3,4). Η επανάσταση του Μωάβ περιγράφεται επίσης στη λεγόμενη στήλη του Μεσά που ανακαλύφθηκε το 1868 στη Διβάν της Ιορδανίας. Στην στήλη αυτή ο βασιλιάς Μεσά ισχυρίζεται πως κατέκτησε την Αταρώθ και σκότωσε πολλούς κατοίκους της πόλης.
Ο βωμός αποκαλύφθηκε το 2010 κατά την ανασκαφή του ιερού. Μία από τις δύο επιγραφές του βωμού φαίνεται να περιγράφει το χαλκό που λεηλατήθηκε μετά τη κατάληψη της Αταρώθ. «Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι οι ποσότητες χαλκού που λεηλατήθηκαν από την κατακτημένη πόλη Αταρώθ κάποια στιγμή αργότερα προσφέρθηκαν στο ιερό και καταγράφηκαν στο συγκεκριμένο θυσιαστήριο», αναφέρουν οι ανασκαφείς του ιερού.
Η δεύτερη επιγραφή του βωμού είναι αποσπασματική και δυσκολότερη στην κατανόηση. Ένα μέρος του φαίνεται να λέει ότι «4.000 ξένοι άνδρες ήταν διάσπαρτοι και εγκαταλείφθηκαν σε μεγάλο αριθμό», ενώ ένα άλλο μέρος της επιγραφής αναφέρει «την έρημη πόλη».
«Πολλά πράγματα παραμένουν ασαφή σχετικά με αυτήν την επιγραφή», συνεχίζουν οι ερευνητές, σημειώνοντας ότι η επιγραφή μπορεί να μιλάει για γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Μεσά εναντίον του Ισραήλ και της κατάληψης της Αταρώθ. Είναι επίσης βέβαιο πως αρωματικές ουσίες, όπως θυμίαμα, αρωματικά ξύλα και έλαια θα είχαν καεί στο βωμό ως προσφορές κατά τη διάρκεια της χρήσης του.
Ο ενεπίγραφος βωμός επιβεβαιώνει ότι οι Μωαβίτες κατάφεραν να καταλάβουν την Αταρώθ, δήλωσε ο Christofer Rollston, καθηγητής των βορειοδυτικών σημιτικών γλωσσών και λογοτεχνιών στο Πανεπιστήμιο George Washington της Ουάσινγκτον.
Ο βωμός δείχνει επίσης ότι, πριν από 2.800 χρόνια, οι Μωαβίτες είχαν εξειδικευμένους γραφείς που χρησιμοποιούσαν τη δική τους γραφή. Οι επιγραφές στο βωμό «είναι οι πρώτες ενδείξεις που έχουμε μέχρι στιγμής για μία ξεχωριστή μωαβιτική γραφή», δήλωσε ο Rollston στο Live Science, σημειώνοντας ότι η επιγραφή που ανακαλύφθηκε το 1868 χρησιμοποίησε την εβραϊκή γραφή, προκειμένου να γράψει στη γλώσσα της Μωάβ.
«Συχνά μιλάμε για την εκλέπτυνση και εξέλιξη της γραφής στον αρχαίο Ισραήλ και αυτό είναι πολύ σωστό, αλλά οι επιγραφές στο μωαβιτικό θυσιαστήριο δείχνουν ότι η αρχαία Μωάβ είχε και εκείνη κάποιους ταλαντούχους γραφείς», δήλωσε ο Rollston.
Σήμερα, η αρχαία Αταρώθ ονομάζεται Khirbat Ataruz. Οι ανασκαφές στην περιοχή διευθύνονται από τον Chang-Ho Ji, ο οποίος είναι Κοσμήτορας στο Πανεπιστήμιο La Sierra στο Riverside της Καλιφόρνια.
Επιμέλεια και μετάφραση: Βάλια Παπαναστασοπούλου
Αρχαιολόγος - Δρ. Θεολογίας, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια ΑΠΘ
Πηγή: LiveScience
Δεν υπάρχουν σχόλια