Αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό «Βενιζέλου» του μετρό της Θεσσαλονίκης δηλώνουν οι σύλλογοι των ...
Αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό «Βενιζέλου» του μετρό της Θεσσαλονίκης δηλώνουν οι σύλλογοι των αρχαιολόγων και των έκτακτων αρχαιολόγων.
Φορείς και κινήσεις που ζητούν την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων υποστήριξαν ότι θα συνεχίσουν να επιδιώκουν με κάθε νόμιμο τρόπο την ανατροπή της απόφαση της «Αττικό Μετρό», προαναγγέλλοντας συνέχεια των προσφυγών στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια.
Δείτε ολόκληρη τη διαδικτυακή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν από κοινού στις 21 Οκτωβρίου οι φορείς που έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας υπέρ της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων στον Σταθμό Βενιζέλου / Μετρό Θεσσαλονίκης:
Οι επτά φορείς, που έχουν καταθέσει τις τρεις προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόσπασης των αρχαιοτήτων (Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων, Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων υπουργείου Πολιτισμού Αττικής Στερεάς και Νήσων, Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων) επανέλαβαν χθες τις θέσεις τους ενόψει της εκδίκασης της υπόθεσης στο ΣτΕ στις 6 Νοεμβρίου.
«Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που είναι κρίσιμες και αυτή είναι μια τέτοια στιγμή για τη Θεσσαλονίκη», ανέφερε η Λυδία Καρρά, πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ, θέλοντας να αναδείξει τη σοβαρότητα του ζητήματος. «Είναι λυπηρό η Ελλάδα να διαμαρτύρεται για την Αγία Σοφία, αλλά να μη διαμαρτύρεται για την καταστροφή του πιο σοβαρού βυζαντινού ευρήματος των τελευταίων ετών».
Φορείς των αρχαιολόγων, όπως ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) και ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων ανακοίνωσαν την απόφασή τους να μη εργαστούν για την απόσπαση των αρχαιοτήτων, αν αυτή τελικά «περάσει» από το ΣτΕ. «Δεν θα ακουμπήσουμε ούτε μια πέτρα», ανέφερε η πρόεδρος του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα. «Έχουμε μείνει με την απορία, για ποιο λόγο γίνεται αυτό. Να έχεις ένα τεχνικό έργο με έτοιμους 12 σταθμούς και για τον ένα που απομένει να σταματάς την πρότυπη τεχνική λύση που έχει εγκριθεί για να επιστρέψεις στην καταστροφή των αρχαιοτήτων. Αν η απόφαση του ΣτΕ δεν σταματήσει την απόσπαση, τότε θα απευθυνθούμε στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Νομίζω όμως ότι δεν θα φτάσουμε εκεί γιατί όλοι καταλαβαίνουν ότι το χρονοδιάγραμμα του έργου είναι ήδη οριακό». «Θα προσβάλλουμε στο ΣτΕ οποιαδήποτε απόφαση εκδίδεται, δεν θα σταματήσουμε», ανέφερε ο Φωκίων Δεληγιάννης, εκ μέρους της Κίνησης Πολιτών.
Γειά σας. Είμαι ο John Haldon, Πρόεδρος της Διεθνούς Ενώσεως Βυζαντινών Σπουδών που εκπροσωπεί 37-38 χώρες παγκοσμίως και ασχολείται με την μελέτη της ύστερης Ρωμαϊκής και Βυζαντινής περιόδου. Προφανώς μας ανησυχούν ιδιαίτερα οι εξελίξεις γύρω από τις οικοδομικές εργασίες του Μετρό Θεσσαλονίκης και ο σχεδιασμός αναφορικά με τις αρχαιότητες που βρέθηκαν εκεί.
Έχω ήδη γράψει σειρά επιστολών προς τις αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένου και του Πρωθυπουργού, συνεπώς δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επαναλάβω τις τεχνικές λεπτομέρειες τις οποίες ανέφερα στις επιστολές αυτές. Θα ήθελα απλώς να αναφερθώ σε δύο πολύ σημαντικά ζητήματα:
– Το πρώτο θέμα είναι ότι η σύγχρονη αρχαιολογία δεν επικεντρώνεται σε στατικά ερείπια, αλλά σε μια συνεχιζόμενη διαδικασία ανακάλυψης και «επαν-ερμηνείας». Για να επιτύχουμε τους στόχους της διαδικασίας αυτής, δηλαδή να αυξήσουμε την γνώση μας για το παρελθόν, είναι πραγματικά σημαντικό να διατηρήσουμε τους αρχαιολογικούς χώρους όσο πιο άθικτους μπορούμε και να διατηρήσουμε την ακεραιότητα των ευρημάτων, των δομών και όποιων άλλων στοιχείων αρχαιολογικής φύσεως βρεθούν στους χώρους αυτούς. Έτσι οι επόμενες γενιές θα έχουν την δυνατότητα να εξάγουν σημαντικές πληροφορίες από αυτούς, εν μέρει διότι θα έχουν στη διάθεσή τους τεχνολογίες τις οποίες εμείς δεν διαθέτουμε. Θα ήταν πραγματικά κρίμα οι επόμενες γενιές να πουν ότι «εμείς θα είχαμε την δυνατότητα να ανακαλύψουμε κάποια πράγματα, όμως οι γενιές των ετών 2020-2021 απέτυχαν να διατηρήσουν το αρχικό πλαίσιο και μας στέρησαν τις ευκαιρίες που θα μπορούσαμε στις μέρες μας να εκμεταλλευτούμε».
– Υπάρχει και ένα δεύτερο θέμα: και αυτό είναι μάλλον ευρύτερο θέμα. Δεν ξέρω εάν έχετε όλοι πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του βυζαντινού “κύκλου” του Facebook, Twitter κλπ. – αλλά υπάρχει μια αρνητική δημοσιότητα σε σχέση με την Ελληνική Δημοκρατία αυτή την περίοδο με αρνητικούς παραλληλισμούς μεταξύ της κατάστασης στο μετρό της Θεσσαλονίκης και της τουρκικής πολιτικής στο θέμα της Αγίας Σοφίας και άλλων χριστιανικών και βυζαντινών μνημείων στην Τουρκία.
Πρόκειται προφανώς για ανακριβείς και εντελώς άδικες συγκρίσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σαφές ότι το γενικό κοινό διεθνώς αντιμετωπίζει ως ανάλογες τις ενέργειες των δύο αυτών κρατικών διοικήσεων. Και αυτό κατά την άποψή μου είναι το κακό αποτέλεσμα / κακή συνέπεια μιας κακής πολιτικής απόφασης να μετακινηθούν τα ευρήματα, παρά τα επιστημονικά στοιχεία που πολλοί φορείς έχουν συγκεντρώσει ώστε να αποδείξουν ότι η απόσπαση θα ήταν θεμελιώδες λάθος.
Όχι μόνο για το μέλλον, από πλευράς πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως περιέγραψα νωρίτερα, αλλά και για το παρόν – πολύ απλά γιατί η πολιτιστική κληρονομιά ακόμα κοστίζει. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να διατηρήσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά και να έχουμε πρόσβαση σε αυτήν εάν δεν είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε κάποιο κόστος για τον σκοπό αυτό. Και αυτό δεν είναι μόνο το κόστος της συντήρησης αρχαιοτήτων σε μουσεία ή της μετακίνησής τους από ένα σημείο Α σε ένα σημείο Β, αλλά και το κόστος της διατήρησής τους κατά χώραν (in situ), ώστε να διευκολύνουμε και να καταστήσουμε δυνατές μελλοντικές ανακαλύψεις και περαιτέρω ανάπτυξη.
Αυτά ήταν τα δύο θέματα που ήθελα να τονίσω: το ζήτημα των δημοσίων σχέσεων, καθώς και εκείνο της επιστημονικότητας. Ελπίζω ότι οι ανησυχίες μας -μιλώντας εκ μέρους των μελών της Διεθνούς Ενώσεως Βυζαντινών Σπουδών που αριθμεί αρκετές χιλιάδες μέλη στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο- καταδεικνύουν την ανάγκη για μιας εκ θεμελίων επανεξέτασης της πολιτικής αυτής.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
Βοκοτόπουλος: Οι πρακτικές μας πηγαίνουν πίσω σε εποχές που νομίζαμε ότι έχουν παρέλθει
Η παρέμβαση-κόλαφος για το θέμα των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου στη σημερινή συνέντευξη τύπου των φορέων που κατέφυγαν στο ΣτΕ:
«Καταρχήν πρέπει να τονίσω ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 το υπουργείο είχε ένα σχέδιο διαδρομής του υπογείου στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης και η αείμνηστη σύζυγός μου (σ.σ. Ιουλία Κουλεϊμάνη-Βοκοτοπούλου), η οποία τότε ήταν έφορος αρχαιοτήτων, είχε επισημάνει ότι κάτω από τη δομή εκείνη υπήρχαν αρχαία. Παρόλα αυτά το υπουργείο, ως συχνά συμβαίνει, δεν έλαβε υπόψη του την επισήμανση αυτή και ηκολούθησαν αυτά τα οποία γίνονται σήμερα. Στον σταθμό του μετρό επί της οδού Βενιζέλου αποκαλύφθηκε η διασταύρωσις των δύο κυριοτέρων οδών της πρωτοχριστιανικής Θεσσαλονίκης σε μεγάλο ύψος και με πολύ καλή διατήρηση.
Η προτεινομένη από μερικούς μεταφορά των αρχαιοτήτων αφού τεμαχιστούν θα επιφέρει οριστική απώλεια της αυθεντικότητός τους και θα υποβαθμίσει, κατά την επιεικέστερη διατύπωση, ένα πάρα πολύ σημαντικό, ένα μοναδικό θα έλεγα, για τη χώρα μας και για τα Βαλκάνια μνημειακό σύνολο. Θα ήθελα επί αυτού να σημειώσω ότι εν αντιθέσει με ό,τι έχει λεχθεί ότι δεν υπάρχει άλλη λύσις, υπάρχει μελέτη από όμιλο μελετών εξειδικευμένο στις υπόγειες κατασκευές που προβλέπει παράλληλη λειτουργία του σιδηροδρόμου και συγχρόνως διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά χώραν, όπως άλλωστε συμβαίνει τα τελευταία χρόνια διεθνώς –η νέα τάση είναι να διατηρούνται κατά χώραν οι αρχαιότητες– και στα Βαλκάνια.
Κινδυνεύουμε να βρεθούμε πολύ πίσω από τους γείτονές μας της Βορείου Μακεδονίας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας. Σημειωτέον επίσης ότι ο σταθμός Βενιζέλου θα μπορούσε κάλλιστα να καταργηθεί. Οι δύο κοντινοί σταθμοί, στον Βαρδάρη και στην Αγία Σοφία, είναι αρκετά κοντά και μπορεί κάλλιστα να μη γίνει ο σταθμός χωρίς να υποβαθμιστεί η λειτουργία του σιδηροδρόμου.
Επίσης θα πρέπει να επισημάνω ότι στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε προηγούμενη σύνθεση που είχε εγκρίνει τη μελέτη αυτή της παραλλήλου λειτουργίας του σιδηροδρόμου και αναδείξεως των αρχαιοτήτων, η μελέτη αυτή είχε τεθεί υπόψη της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο μετείχαν μηχανικοί οι οποίοι είχαν θετική ιδέα.
Επίσης ας σημειώσω ότι στο Συμβούλιο, για σκοπούς τους οποίους καταλαβαίνομε, άλλαξε η σύνθεσή του προτού πάρει την απόφαση την καταδικαστική για τα αρχαία, είχε ψηφίσει υπέρ τη διατηρήσεως των αρχαίων ο εκπρόσωπος του Πολυτεχνείου Πατρών, ο τεχνικός του Συμβουλίου. Παρόλα αυτά δεν έγινε δεκτή η άποψή του, και όχι μόνο αυτό αλλά όσα μέλη του Συμβουλίου είχαν αντίθετη γνώμη από τη γνώμη της ανωτάτης ηγεσίας –όχι της ανωτέρας, της ανωτάτης– σε αναμόρφωση του Συμβουλίου που έγινε αποκλείστηκαν από το Συμβούλιο.
Ας σημειωθεί ότι την κατά τη γνώμη μου ορθή λύση η οποία είναι συμβατή με την προστασία των αρχαίων και για την οποία υπάρχει μελέτη από ειδικό γραφείο εξειδικευμένο σε υπόγειες κατασκευές την είχαν δεχθεί ο τότε αρμόδιος προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης και αρκετα μέλη του Συμβουλίου.
Ο μεν προϊστάμενος τότε της Εφορείας ξηλώθηκε, τα δε μέλη του Συμβουλίου τα οποία είχαν αντίθετη γνώμη από την ανωτάτη ηγεσία όταν έγιναν αναμόρφωση του Συμβουλίου αποκλείστηκαν. Αυτές οι πρακτικές μας πηγαίνουν πίσω σε εποχές που νομίζαμε ότι έχουν παρέλθει, την εποχή του διαβοήτου πρωθυπουργού Βούλγαρη ή Τσουμπέ και σε εποχές όπως η επταετία, οπόταν ένας υπάλληλος διαφωνούσε με το υπουργείο υφίστατο συνέπειες είτε με την κατάρτιση φακέλου είτε με άλλες κυρώσεις».
Πηγή: Parallaxi 1, Parallaxi 2, Γ. Λιάλιος, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια