Αμφιβολίες από ειδικούς για την προέλευση παπύρων με ποιήματα της Σαπφούς

Όταν δύο μέχρι τώρα άγνωστα ποιήματα του Σαπφούς ήρθαν στο φως το 2014, η ανακάλυψή τους προκάλεσε αίσθηση στους επιστημονικούς και λογοτεχν...

Όταν δύο μέχρι τώρα άγνωστα ποιήματα του Σαπφούς ήρθαν στο φως το 2014, η ανακάλυψή τους προκάλεσε αίσθηση στους επιστημονικούς και λογοτεχνικούς κύκλους.

Η ποιήτρια της οποίας πολύ λίγα ποιήματα έχουν σωθεί, κυρίως σε παπύρους στην Αίγυπτο όπου τα θραύσματα διατηρήθηκαν στην ξηρή άμμο εξαιτίας της απουσίας υγρασίας, μελετάται ακόμα από επιστήμονες και λογοτέχνες με μεγάλο ενδιαφέρον.

Οι συντάκτες του επιστημονικού τόμου που περιγράφει αναλυτικά την αποκάλυψη των συγκεκριμένων παπύρων αποσύρθηκε επειδή η πηγή προέλευσής τους δεν ήταν ασφαλής, σύμφωνα με τον εκδότη του βιβλίου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τη δημοσίευση των ποιημάτων, διατυπώθηκαν πολλές ανησυχίες από μελετητές σχετικά με το αν το χειρόγραφο θα έμενε ανοιχτό στους μελετητές και τους ειδικούς και γιατί τα έγγραφα σχετικά με την απόκτησή του δεν δημοσιοποιήθηκαν. Λέγεται ότι ανήκε σε συλλέκτη του Λονδίνου που προτιμούσε να παραμείνει ανώνυμος.

Στο άρθρο που είχε γραφτεί για την προέλευσή του, το 2016 και σήμερα έχει αποσυρθεί, αναγραφόταν ότι το χειρόγραφο του παπύρου στο οποίο γράφτηκαν τα ποιήματα της Σαπφούς υπήρχε προηγουμένως σε μια αμερικανική συλλογή και τελικά αγοράστηκε νόμιμα από τον συλλέκτη σε δημοπρασία του οίκου Christie στο Λονδίνο το 2011. Όταν το cartonnage (τύπος υλικού που είναι κατασκευασμένο  από στρώματα λινού ή πάπυρου καλυμμένου με γύψο) που είχε αγοράσει ο συλλέκτης διαλύθηκε σε μεμονωμένα φύλλα, αποκαλύφθηκαν τα ποιήματα.

Η Λέσβια ποιήτρια Σαπφώ σε τοιχογραφία της Πομπηίας (περ. 100 π.Χ.)

Το εν λόγω τεχνούργημα, είχε αφαιρεθεί από την Αίγυπτο πριν από το 1970, το έτος που υιοθετήθηκε ευρέως η σύμβαση της UNESCO για την πολιτιστική κληρονομιά.

Ένα φυλλάδιο του οίκου Christie που κυκλοφόρησε ιδιωτικά  το 2019, το οποίο περιείχε μερικές εικόνες της διαδικασίας ανάκτησης που περιγράφονται στο άρθρο, αλλά και φωτογραφίες, όταν αναλύθηκε από παπυρολόγους, οδήγησε σε ακόμη περισσότερα ερωτηματικά σχετικά με την προέλευσή του παπύρου.

Τα θραύσματα που κατέληξαν στην ιδιωτική συλλογή της αμερικανικής οικογένειας δισεκατομμυριούχων Γκριν, η οποία εξετάζεται σχετικά με τη νομιμότητα κάποιων αντικειμένων που υπάρχουν στη συλλογή της, είχαν αγοραστεί το 2012 από έναν Τούρκο έμπορο, τον Yakup Eksioglu, χωρίς κατάλληλη τεκμηρίωση. Αυτός ο έμπορος είναι ο κύριος προμηθευτής της αγοράς με θραύσματα από ποιήματα της Σαπφούς. Η οικογένεια Γκριν έχει επαναπατρίσει τα θραύσματα του χειρογράφου που ανήκε στη Σαπφώ στο αιγυπτιακό κράτος, μαζί με χιλιάδες άλλα αντικείμενα που βρέθηκε ότι αποκτήθηκαν από λαθρανασκαφές.

Σήμερα, τα θραύσματα του παπύρου όχι μόνο έχουν προβληματική «καταγωγή», αφού δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι το χειρόγραφο είναι αυθεντικό, αλλά είναι και απρόσιτα στους μελετητές με το αιγυπτιακό κράτος να μην ανοίγει τους παπύρους του στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Πηγή: LiFO