Ο αρχιτέκτονας Μίλτος Πολυβίου θαυμάζει τη σπάνια ξύλινη μακέτα του 1762 που απεικονίζει τη Μονή Ξηροποτάμου Τον είπαν Ιντιάνα Τζόουνς...
 |
| Ο αρχιτέκτονας Μίλτος Πολυβίου θαυμάζει τη σπάνια ξύλινη μακέτα του 1762 που απεικονίζει τη Μονή Ξηροποτάμου |
Τον είπαν Ιντιάνα Τζόουνς, έγραψαν για κείνον... «τύφλα νά 'χει ο Ουμπέρτο Εκο», βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την αποκάλυψη του ευρήματος και τη μελέτη του αλλά κυρίως για την «επιμονή και αφοσίωση».
Στον Μίλτο Πολυβίου, αρχιτέκτονα της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, είχε ανατεθεί η συγγραφή ενός κειμένου για την αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους που συμπεριλαμβανόταν σε σχετικό τόμο - έκδοση.
Αν και βαθύς γνώστης ήδη του αντικειμένου, ξανάνοιξε τα βιβλία του, ξαναβούτηξε σε κείμενα, βρέθηκε σ' ένα ιδιαίτερο βιβλίο του μοναχού Ευδόκιμου Ξηροποταμηνού στο οποίο αναφέρεται ότι ο παλαιότερος αυτού μοναχός Καισάριος, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Δαπόντες, στη διάρκεια της ζητείας του (περιοδεία των μοναχών ανά την αυτοκρατορία και συλλογή ελεημοσύνης για όφελος της μονής) έστειλε μεταξύ άλλων και το «ξύλινον σχέδιον του ναού».
Η περιγραφή ερέθισε τον αρχιτέκτονα που ξαναταξίδεψε στο Άγιον Όρος, ερεύνησε, μελέτησε, ρώτησε, έψαξε, ώσπου ένας νεαρός μοναχός κάτι του είπε πως στη στέγη του σκευοφυλακίου της μονής φυλάσσουν οι μοναχοί (από ιδρύσεώς της) ό,τι περισσεύει.
Το πρόπλασμα, η μοναδική βυζαντινή μακέτα, κατασκευασμένη ολόκληρη από συναρμολογούμενα ξύλινα στοιχεία και καλυμμένη από χαρτί πάνω στο οποίο είναι σχεδιασμένη με μελάνι η διάρθρωση των τοίχων και υπογεγραμμένη (διαστάσεων 60Χ44Χ44) καθαρίστηκε, απεντομώθηκε, συντηρήθηκε και εκτίθεται σήμερα στη Μονή Ξηροποτάμου.
Αντίγραφο της μακέτας, χαρακτηριστικού παραδείγματος συντήρησης των θησαυρών του Αγίου Ορους, εκτίθεται σήμερα ως στοιχείο εικονογράφησης μιας - της κορυφαίας ίσως - εκ των δέκα συνολικά εκτιθέμενων «ιστοριών αποκαλύψεων, επιμονής και αφοσίωσης» των επιστημόνων στη μοναστική πολιτεία.
Αισχύλος στην κρύπτη. «Αφαιρώντας τα παλιά μολυβδόφυλλα από τη στέγη του Αγίου Δημητρίου - βόρειου παρεκκλησίου του καθολικού της Μονής Βατοπεδίου, τα μάτια μου βάλθηκαν να συμβιβαστούν με το σκοτάδι», αφηγείται ο αρχιτέκτων - αναστηλωτής Φαίδων Χατζηαντωνίου. «Ένας μιαρός χαρτοπολτός αναδυόταν από τη βάση του τρούλου διεκδικώντας με μια βαθιάν ανάσα το μερίδιό του από το φως του ήλιου του έτους 1985. Τα σπαράγματα που αντίκρισα ήταν από την παρισινή έκδοση των έργων του Αισχύλου (1557), με στοιχεία διά χειρός Glaude Garamond. Παραδίπλα άλλο σπάραγμα αρχετύπου του Ομήρου (έκδοση του Δημητρίου Χαλκοκονδύλη, Μιλάνο 1488). Άρχισα να ανασκαλεύω τον χαρτοπολτό φύρδην μίγδην... Περγαμηνοί και χαρτώοι κώδικες, περγαμηνά φύλλα χειρογράφων σε μεγαλογράμματη γραφή (8ος-9ος αιώνας) όλα ταγγισμένα από την αρχαία υγρασία και τα ούρα των τρωκτικών. Ειδοποιήθηκε η 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Τα ευρήματα καθαρισμένα, συντηρημένα φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη της μονής στον Πύργο της Παναγίας».
Άζωτο για τα κειμήλια. Μία από τις σημαντικότερες αιτίες φθοράς των κειμηλίων από χαρτί, περγαμηνή, ξύλο ή ύφασμα του Αγίου Όρους (και όχι μόνον) είναι η προσβολή από έντομα. Έως πρόσφατα, το πρόβλημα αντιμετωπιζόταν με τη χρήση τοξικών αερίων, τα οποία είχαν όμως σοβαρές παρενέργειες όπως η πρόκληση κινδύνων για την υγεία των συντηρητών και η πρόκληση αλλοιώσεων στα βασικά συστατικά των κειμηλίων» σημειώνει στη δική ιστορία ο χημικός μηχανικός της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μανόλης Στεφανής, που μετείχε στην επιχείρηση απεντόμωσης των ιερατικών αμφίων της Μονής Ιβήρων. «Η απεντόμωση έγινε με την οικολογική και μη τοξική μέθοδο του αζώτου (με το άζωτο διώχνεται ο αέρας και κανένα έντομο δεν ζει σε περιβάλλον με ποσοστό οξυγόνου μικρότερο του 0,3%) στο εσωτερικό πλαστικών σάκων που προσαρμόζονται στο μέγεθος των κειμηλίων. Τα αντικείμενα παραμένουν μέσα στους σάκους για είκοσι μία ή περισσότερες ημέρες, χρονικό διάστημα το οποίο εξασφαλίζει την πλήρη εξάλειψη των παρασίτων».
Πηγή: Εφημερίδα "Τα Νέα"
Δεν υπάρχουν σχόλια