Ένα πρώην παλάτι στην καρδιά της πρωτεύουσας είναι το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών, διευθυντής του οποίου είναι εδώ και κάμποσους ...
Ένα πρώην παλάτι στην καρδιά της πρωτεύουσας είναι το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών, διευθυντής του οποίου είναι εδώ και κάμποσους μήνες ο ιστορικός, διδάκτορας Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου, δρ Στέφανος Καβαλλιεράκης. Μιλήσαμε μαζί του για την πόλη, το μουσείο, τους επισκέπτες του, αλλά και τους στόχους του για το μέλλον.
Πόσο γνωστό είναι το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών στους Αθηναίους;
Το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών δεν έχει ακόμα την αναγνωρισιμότητα που θα θέλαμε να έχει, αλλά αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που αφορά την ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Έχουμε μια πολιτιστική παραγωγή που είναι εμπροσθοβαρής ως προς τον αρχαίο πολιτισμό. Λογικό, δεδομένου ότι η αρχαία Ελλάδα «κόβει εισιτήρια» και αποτελεί πεδίο έλξης για τους τουρίστες. Νομίζω ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων από το 1821 είναι μια ευκαιρία όχι μόνο για την υπενθύμιση της ελληνικής Επανάστασης, αλλά και για μια νέα θεώρηση της νεότερης ιστορίας. Του χρόνου, επίσης, το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών συμπληρώνει 40 χρόνια και ελπίζουμε ότι, και με την ευρύτερη αναβάθμιση του κέντρου, θα γίνει ακόμα πιο γνωστό σε κατοίκους και επισκέπτες.
Ποια είναι τα σημαντικότερα εκθέματα;
Το μουσείο στεγάζεται σε δύο κτίρια του 19ου αιώνα που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση – η αρχιτεκτονική δομή των οποίων βραβεύτηκε φέτος από το κοινό στο Open House. Το κτίριο της οδού Παπαρρηγοπούλου 5 είναι του 1859 και αποτελεί εξαίσιο δείγμα αθηναϊκού εκλεκτικισμού, ενώ δίπλα, το πρώτο παλάτι του Όθωνα και της Αμαλίας είναι του 1831 και ακολουθεί τον ρυθμό του αθηναϊκού κλασικισμού, δηλαδή τη γραμμή Τσίλερ. Στο ισόγειο μπορεί να παρακολουθήσει κάποιος, στα ελληνικά και στα αγγλικά, μια ψηφιακή περιήγηση στην Αθήνα του 19ου αιώνα, που διαρκεί πάνω από τρεις ώρες. Επίσης, στο παλάτι θα δει τις αίθουσες της Αμαλίας και του Όθωνα, την αίθουσα του θρόνου με τον εντυπωσιακό πολυέλαιο, τη βασιλική τραπεζαρία, καθώς και την αίθουσα της αντιβασιλείας, όπου φιλοξενείται ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου, το σύνταγμα του 1844. Στον διάδρομο εκτίθεται, επίσης, ο περίφημος πίνακας «Καρναβάλι» του Νικολάου Γύζη.
Τι μαθαίνουμε για την ιστορία εκείνης της εποχής;
Εδώ αισθάνεται κάποιος ότι μπαίνει σε ένα πρώτο παλάτι, από το οποίο όμως απουσιάζει η λάμψη, γιατί ακριβώς πρόκειται για ένα νέο κράτος σε μια πόλη που δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί μέχρι εκείνη τη στιγμή ότι θα γινόταν πρωτεύουσα. Η Αθήνα δεν διακρίθηκε μέσα στην Επανάσταση, ήταν μια έκπληξη, και βασικά αποτελούσε την ενσάρκωση του γερμανικού ιδεαλισμού του πατέρα του Όθωνα, Λουδοβίκου. Ήταν μια πόλη χωρίς υποδομές. Πράγματι, όταν ήρθε εδώ το βασιλικό ζευγάρι, δεν υπήρχαν κτίρια να το φιλοξενήσουν. Το συγκεκριμένο ήταν από τα ελάχιστα που μπορούσαν σε πρώτη φάση να ικανοποιήσουν τις βασιλικές ανάγκες και ανήκε στον Σταμάτη Δεκόζη-Βούρο, έναν επιτυχημένο έμπορο που έγινε τραπεζίτης και είχε αγοράσει όλη την πλατεία Κλαυθμώνος.
Το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών μπορεί να ενδιαφέρει τους νέους;
Αυτό είναι το μεγάλο μας στοίχημα. Θέλουμε να μπαίνουν εδώ οι νέοι, για να δουν πώς ζούσαν οι άνθρωποι. Να μην αντιμετωπίζουν το παρελθόν σαν κάτι εξωτικό ή εντελώς μακρινό. Θέλουμε να τους δείξουμε σε ποιες καρέκλες κάθονταν, σε ποια τραπέζια έτρωγαν, τι εξυπηρετούσαν οι σκάλες στη μηχανική του σπιτιού, ότι υπάρχει μια λογική κατασκευαστική, δομική, ταξική, κοινωνική. Εδώ μιλάμε για σπίτια, βέβαια, των υψηλών αστικών στρωμάτων του 19ου αιώνα. Από εδώ έχουν περάσει βασιλείς, έμποροι, τραπεζίτες, στρατιωτικοί.
 |
| Εξωτερική άποψη του μουσείου στην οδό Παπαρρηγοπούλου. (Φωτογραφία: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ) |
Τι κινήσεις έχετε κάνει για να αυξήσετε την επισκεψιμότητα του μουσείου;
Έχουμε σχεδιάσει ενδιαφέροντα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα για παιδιά από την προσχολική ηλικία μέχρι και το λύκειο, ενώ προσπαθούμε να κάνουμε τον χώρο πιο προσιτό συμμετέχοντας σε τηλεοπτικές παραγωγές εποχής ή παραχωρώντας τον για τη διοργάνωση corporate events. Επίσης, φέτος καταφέραμε με πολύ κόπο να μπούμε στις προτάσεις της Booking.com, γεγονός που μας βοήθησε στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας από το εξωτερικό.
Από ποιες χώρες σάς επισκέπτονται περισσότερο μέχρι στιγμής;
Έχουμε κυρίως Δυτικοευρωπαίους, Γερμανούς και Γάλλους, αλλά και αρκετούς Κινέζους. Τώρα προσπαθούμε να προσθέσουμε στις ταμπέλες μας και τα κινέζικα, ενώ ξαναστήνουμε από την αρχή το σύστημα ακουστικής ξενάγησης, σε συνεργασία με τη βραβευμένη εφαρμογή ακουστικών θεματικών ξεναγήσεων Clio Muse.
Έχοντας επισκεφτεί αντίστοιχα μουσεία στο εξωτερικό, έχετε σκεφτεί κάποιες αλλαγές αναφορικά με τη μουσειακή αφήγηση;
Τα αντίστοιχα μουσεία πόλης στο εξωτερικό ενσωματώνουν πολύ το τεχνολογικό κομμάτι, στο οποίο σκοπεύουμε να δώσουμε περαιτέρω έμφαση, καθώς και τις βιωματικές εμπειρίες. Έχω επισκεφτεί μουσεία όπου μπαίνεις και βλέπεις ξαφνικά δύο ανθρώπους ντυμένους με στολές εποχής. Το ελληνικό κοινό, βέβαια, είναι λιγότερο εξοικειωμένο με τέτοιες πρακτικές. Εμείς εδώ έχουμε τις στολές του Όθωνα και της Αμαλίας, τις οποίες μπορούν να φορέσουν τα παιδιά και να φωτογραφηθούν με ένα μικρό αντίτιμο.
Μπορείτε να μας προτείνετε μια βόλτα ιστορικού ενδιαφέροντος στο κέντρο;
Όταν με το καλό ανοίξει και η Πινακοθήκη, θα μπορούσε να οργανωθεί μια βόλτα, κατά την οποία κάποιος θα ξεκινήσει από εκεί και κατηφορίζοντας θα περάσει από το Πολεμικό Μουσείο, το Βυζαντινό, το Κυκλαδικής Τέχνης, το Μπενάκη, την Παλαιά Βουλή και θα καταλήξει σε εμάς. Σε λιγότερα από τρία χιλιόμετρα δηλαδή θα δει έξι επτά χώρους και θα κάνει ένα μεγάλο ταξίδι στην ελληνική ιστορία. Αν υποθέσουμε ότι αξιοθέατα όπως η Ακρόπολη και το Σούνιο κρατούν τους τουρίστες στην πόλη για δύο μέρες, τότε θα μπορούσε και η νεότερη Ελλάδα να χαρίσει στην Αθήνα άλλη μία διανυκτέρευση.
Υπάρχει συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων; Τι περιμένετε από τη νέα δημοτική αρχή;
Συνεχίζοντας την παραπάνω σκέψη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι χρειαζόμαστε μικρές παρεμβάσεις. Κάποιες ταμπέλες, κάποιες «έξυπνες» πεζοδρομήσεις, ένα κοινό εισιτήριο. Πόσο ωραίο θα ήταν με ένα εισιτήριο να μπορούσες να δεις τρία μικρά μουσεία; Θα κινητοποιούνταν καλύτερα ο επισκέπτης. Σε όλα αυτά θα μπορούσε να εμπλακεί ο δήμος, πιστεύω, όπως έγινε με το Athens Trigono. Μακάρι να μπούμε στον σχεδιασμό.
Πόσο δύσκολο είναι να επιβιώσει οικονομικά ένα ιδιωτικό μουσείο;
Είναι τρομερά δύσκολο. Εκτός από την εκμετάλλευση κάποιων άλλων ακινήτων του Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία, νοικιάζουμε επίσης την αυλή της Αμαλίας στο καφέ-εστιατόριο Black Duck. Όταν ήρθε το βασιλικό ζεύγος στην Αθήνα, η πόλη δεν είχε καθόλου δέντρα. Η δε Αμαλία, έχοντας αγάπη για τα φυτά, έφτιαξε πρώτα αυτή την αυλή και έπειτα τον Βασιλικό (νυν Εθνικό) Κήπο.
athenscitymuseum.gr
Πηγή: Κ. Βασσάλου, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια