Αρχαιολογικές επισκέψεις στις Κυκλάδες: Αφιέρωμα στην Σέριφο - Μέρος 1ο

Αεροφωτογραφία της Σερίφου. Το αφιέρωμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων συνεχίζεται με την Σέριφο. Γενικά Η νήσος Σέριφος βρίσκεται στο δυ...

Αεροφωτογραφία της Σερίφου.

Το αφιέρωμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων συνεχίζεται με την Σέριφο.

Γενικά

Η νήσος Σέριφος βρίσκεται στο δυτικό άκρο των Κυκλάδων μεταξύ Κύθνου και Σίφνου. Έχει επιφάνεια περίπου 75,207 τ χλμ, και μήκος ακτών 83 χιλιόμετρα. Είναι γενικώς ορεινή με πολλές επιφανειακές πηγές υδάτων και πολλούς ευλίμενους πολλούς κλειστούς όρμους κυρίως στη νότια ακτή κατάλληλους για λιμενισμό πλοίων, και μικρές παραλίες με άμμο (Κουταλάς, Λιβάδι, Ψιλή Άμμος). Στην Σέριφο ανήκουν η νησίδα Σεριφοπούλα καθώς και οι μικρότερες Γλαρονήσι και Βους Διαθέτει πλούσιο μεταλλοφόρο υπέδαφος, κυρίως σε σιδηρομεταλλεύματα.

Στην σημερινή Χώρα (ή Σέριφος), η οποία είναι χτισμένη σε υψόμετρο 200 μ., είχε κτιστεί η αρχαία πόλη των ιστορικών χρόνων η οποία συνεχώς κατοικείται έως σήμερα.

Επίνειο της είναι το Λειβάδι.

Γενική άποψη της χώρας Σερίφου.

Μυθολογία

Η Σέριφος είναι ένα από τα λίγα νησιά των Κυκλάδων που συνδέεται με έναν ευρύτερα γνωστό μυθολογικό κύκλο, αυτόν του Περσέα και της Δανάης.

Σύμφωνα με αυτόν οι πρώτοι οικιστές της Σερίφου ήταν Αιολείς από τη Θεσσαλία, οι αδελφοί Πολυδέκτης, που έγινε βασιλιάς εκεί και Δίκτυς, γιοι του Μάγνητος, γιου του Αιόλου. Ο Δίκτυς ψάρεψε από τις ακτές της τη λάρνακα εντός της οποίας είχε φυλακίσει και εκδιώξει ο βασιλιάς του Άργους Ακρίσιος την κόρη του Δανάη που ενώθηκε με τον Δία και γέννησε το γιο της Περσέα, φοβούμενος την επαλήθευση του χρησμού του μαντείου των Δελφών ότι ο εγγονός του θα τον σκότωνε για να πάρει την εξουσία του Άργους, και τον ανέθρεψε. Από εκεί έφυγε ο Περσέας και επέστρεψε με το κεφάλι της Μέδουσας το οποίο έδειξε στον Πολυδέκτη με αποτέλεσμα αυτός ν απολιθωθεί ως τιμωρία θεϊκή για την προσβολή προς την μητέρα του Περσέα Δανάη. Τότε έγινε βασιλεύς ο Δίκτυς και την κεφαλή της Μέδουσας έδωσε ο Περσεύς στην θεά Αθηνά, η οποία την τοποθέτησε στο μέσον της αιγίδας της.

Απεικονίσεις του μύθου του Περσέα της Μέδουσας σε αγγεία και γλυπτά.

Τοιχογραφία από την Πομπηία Περσεύς και Ανδρομέδα, Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης

Τοιχογραφία από την Πομπηία. O Περσέας με την κεφαλή της Μέδουσας, Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης.

Σύμφωνα με τις αρχαίες μαρτυρίες πρώτοι κάτοικοι της Σερίφου ήταν Αιολείς από τη Θεσσαλία, ενώ αργότερα στο νησί έφτασαν Ίωνες άποικοι από την Αθήνα και είναι γνωστό ότι οι κάτοικοι της Σερίφου λάτρευαν τον Περσέα σε τέμενος.

Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων οι Σερίφιοι συμμετείχαν στο πλευρό των ελληνικών δυνάμεων και στέλνει στη ναυμαχία της Σαλαμίνας μία πεντηκόντορο. Συντάχθηκαν στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία από την ίδρυση της(478/7 π.Χ.), και κατέβαλαν φόρο στο κοινό Ταμείο αρχικά δύο τάλαντα και αργότερα ένα. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο (431-404 π.Χ) συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των συμμάχων των Αθηναίων.

Η Σέριφος αναφέρεται ότι συμμετείχε και στη Β΄ Αθηναϊκή Συμμαχία από το 377 π.Χ. Οι συγγραφείς του 5ου αι. ωστόσο παρουσιάζουν τους κατοίκους της Σερίφου σε οικονομική εξαθλίωση και την θεωρούν ως ευτελέστατη νήσο. Μερικές επιγραφές που σώζονται μας πληροφορούν για την κοινωνική και πολιτική ζωή των Σεριφίων και τις σχέσεις τους με τα γειτονικά νησιά και την Δήλο. Νομίσματα χάλκινα κόπηκαν και πάλι κατά την περίοδο αυτή με παραστάσεις από τον κύκλο του Περσέα και επιγραφές Σερ ή Σεριφίων.

Περσεύς και Μέδουσα, Loggia Φλωρεντία.

Μέδουσα του Caravaggio, Uffici

Στη συνέχεια ακολουθεί την τύχη και των υπολοίπων Κυκλάδων οι οποίες υπήχθησαν στο Μακεδονικό Βασίλειο και αργότερα στο βασίλειο των Πτολεμαίων της Αιγύπτου (306 π.Χ.) ως την ανακατάληψή της από τους Μακεδόνες (266 π.Χ.).

Αρχικά ανήκε στην επαρχία της Ασίας κατόπιν των νήσων και στην ύστερη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο εντάσσεται στην επαρχία της Ελλάδας- Αχαΐας. Την περίοδο αυτή αναφέρεται και σημαντικό ψήφισμα που μας πληροφορεί για ένα κακό που αφάνισε τους πιο καλούς και επιφανείς πολίτες της και για τον φόβο ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρελθόν.

Πηγή: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων