Δύο ρουνικές επιγραφές ανακαλύφθηκαν στο Όσλο

Αυτό το κομμάτι ξύλου είναι ένα από τα δύο ευρήματα ρούνων από το Μεσαιωνικό Πάρκο του Όσλο. Έχει χαραγμένο κείμενο στα Νορβηγικά και στα Λα...

Αυτό το κομμάτι ξύλου είναι ένα από τα δύο ευρήματα ρούνων από το Μεσαιωνικό Πάρκο του Όσλο. Έχει χαραγμένο κείμενο στα Νορβηγικά και στα Λατινικά. [Credit: Tone Bergland, NIKU]

Αρχαιολόγοι από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Έρευνας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (NIKU) ανακάλυψαν δύο αντικείμενα στο Όσλο που φέρουν σκανδιναβική ρουνική γραφή χαραγμένη πάνω τους.

Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν στο Μεσαιωνικό Πάρκο του Όσλο, ή «Middelalderparken», στο οποίο υπήρχε το νότιο τμήμα της μεσαιωνικής πόλης του Όσλο. Στο πάρκο έχουν βρεθεί τα ερείπια της εκκλησίας του St. Clement, της St. Mary's Church και του πρώην βασιλικού κτήματος Oslo Kongsgrd.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα οστό με επιγραφή στα Νορβηγικά και ένα κομμάτι ξύλο με χαραγμένη επιγραφή στις τρεις πλευρές του, με κείμενο στα Νορβηγικά και στα Λατινικά.

Η καθηγήτρια Kristel Zilmer του Πανεπιστημίου του Όσλο, ειδική στην ρουνική γραφή και στην εικονογραφία, ερεύνησε τα συγκεκριμένα ευρήματα και παρείχε τις πρώτες πιθανές ερμηνείες των κειμένων. «Πρόκειται για δύο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις που διευρύνουν τις γνώσεις μας για τη γραφή και τη γλώσσα των ρούνων στις μεσαιωνικές πόλεις», αναφέρει.

Το επίπεδο ξύλινο ραβδί έχει γραφή και στις τρεις πλευρές, αλλά επειδή είναι κατεστραμμένο και στις δύο άκρες του, πιθανότατα έχει χαθεί μέρος του κειμένου. Μικρές φθορές και γδαρσίματα στο ξύλο φέρνουν αρκετές αβεβαιότητες στην ερμηνεία.

Ο ξύλινος ρούνος φέρει χαραγμένο κείμενο στα Νορβηγικά και στα Λατινικά. Εδώ βλέπετε τη μία πλευρά με το κείμενο "manus Domine/i".
[Credit: Jani Causevic, NIKU]

Ωστόσο, μεγάλο μέρος του κειμένου είναι ευανάγνωστο και η Zilmer αναφέρει την φράση "manus Domine/i" στα λατινικά στη μία φαρδιά πλευρά του ξύλου και το γυναικείο όνομα "Bryngjerd, er det/som det…" στα Σκανδιναβικά στην άλλη πλατιά πλευρά του. Στη σύντομη πλευρά, υπάρχουν οκτώ μικρά σημάδια που μπορούν να έχουν νόημα τόσο στα Λατινικά όσο και στα Σκανδιναβικά, πιθανότατα να πρόκειται για τη φράση "Είναι αλήθεια".

«Στη μια ευρεία πλευρά, παρατηρούμε δύο λέξεις στα λατινικά: manus και Domine ή Domini. Manus σημαίνει "χέρι" και Dominus "κύριος, Θεός", και αυτό είναι μέρος μιας γνωστής λατινικής προσευχής In manus tuas, Domine, comendo spiritum meum («Στα χέρια σου, Κύριε, παραδίδω το πνεύμα μου») - γνωστό ως τα τελευταία λόγια του Ιησού στον σταυρό», λέει η Zilmer.

«Η κοντή πλευρά του ξύλου μπορεί να ερμηνευθεί ως συνέχεια αυτής της προσευχής, αλλά εξαρτάται από το ποιος είναι ο πρώτος ρούνος. Μπορεί να είναι þ και να αναφέρεται στο Þat er satt , Det er sant, μια έκφραση γνωστή από το σκανδιναβικό έπος και μερικές ρουνικές επιγραφές».

«Η ίδια ή παρόμοια φράση χρησιμοποιείται σε ορισμένες εκκλησιαστικές επιγραφές από τη Νορβηγία και το Γκότλαντ. Το πιο ενδιαφέρον παράδειγμα είναι από την εκκλησία Urnes stave όπου η ρουνική επιγραφή στα Νορβηγικά λέει: "Κρατήστε το χέρι του ιερού Κυρίου πάνω από το πνεύμα του Brynjolv. Είναι αλήθεια". Αυτό το μήνυμα θυμίζει αρκετά τις λέξεις στο ραβδί του ρούνου».

Σε αυτήν την πλευρά το ξύλινου ρούνου αναφέρεται η φράση "Bryngjerd, er det/som det...", που πιθανώς σημαίνει την παράδοση του Bryngjerd στον Θεό. [Credit: Jani Causevic, NIKU] 

«Από την άλλη μεγάλη πλευρά του ξύλου αναφέρεται η λέξη Bryngærðr, ακολουθούμενη από μια μερικώς κατεστραμμένη έκφραση με ρήματα. Μια πιθανότητα είναι ότι διαβάζεται ως er þat folgit (δηλαδή με το ρήμα fela), που σημαίνει "κρύβω ή κρύβομαι", αλλά και "να παραδοθείς ή να υποταχθείς". Η τελευταία περίπτωση μπορεί να συμφωνεί και με την προσευχή στην άλλη πλευρά. Είναι ο Bryngjerd που έχει παραδοθεί στα χέρια του Θεού», επισημαίνει η ερευνήτρια. «Αυτός ο συνδυασμός λατινικών και παλαιών νορβηγικών δείχνει ότι στον Μεσαίωνα τα λατινικά δεν χρησιμοποιούνταν απλώς στην επίσημη επικοινωνία μεταξύ των ανδρών της Εκκλησίας».

Το δεύτερο από τα δύο νέα ευρήματα ρούνων είναι ένα κομμάτι οστού με δεκατρείς καθαρούς ρούνους στη μία πλευρά και έναν ασθενώς χαραγμένο ρούνο στην άλλη. Το οστό φαίνεται να είναι από ένα μεγάλο ζώο όπως ένα άλογο ή μια αγελάδα.

«Η επιγραφή γράφει basmarþærbæin και είτε παραπέμπει σε ένα προσωπικό όνομα ή ψευδώνυμο (το basmarþær μπορεί να περιέχει τη γενική μορφή του ονόματος Mår/Mård, με την πρόθεση "bass"), είτε μπορεί απλώς να περιγράφει το αντικείμενο αφού με τέσσερις καταληκτικούς ρούνους bæin σημαίνει " κόκκαλο στα Σκανδιναβικά. Αλλά το όλο νόημα εξαρτάται από το πώς ερμηνεύουμε το πρώτο μέρος της επιγραφής», λέει η Zilmer.

Σε αυτό τον οστέινο ρούνο αναφέρεται η λέξη «basmarþærbæin», σύμφωνα με την Zilmer. Η επιγραφή έχει δύο πιθανές ερμηνείες.  [Credit: Jani Causevic, NIKU]

«Το νόημα της γραφής πάνω στο οστό δεν ήταν απαραίτητα να δείξει την ιδιοκτησία του, αλλά ίσως ο Mård έκατσε στον ελεύθερο χρόνο του και αφού καθάρισε το οστό, βρήκε την ευκαιρία για να το μετατρέψει σε έναν πίνακα γραφής;».

«Μια άλλη πιθανή ερμηνεία είναι η κάπως αστεία σύνθεση της λέξης bás-marðarbein=«bås (αχυρώνας) κόκκαλο κατσίκας», αλλά θα πρέπει να πραγματοποιηθεί οστεολογική εξέταση, ώστε να προσδιοριστεί αν το οστό προέρχεται από άλογο, αγελάδα ή πρόβατο, που σημαίνει ότι μπορούμε μόνο εικασίες να κάνουμε αν προοριζόταν για πλάκα!».

Αυτό είναι το πρώτο οστό ρούνου που βρέθηκε στο Όσλο εδώ και τρεις δεκαετίες. Συνολικά, μόνο 27 ρουνικά γράμματα έχουν βρεθεί στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας.

«Κάθε νέα ανακάλυψη ρούνων είναι σημαντική και μας διδάσκει περισσότερα για τους ανθρώπους του Μεσαίωνα: τι ενδιαφέρθηκαν και ήθελαν να μοιραστούν με τους γύρω τους. Αυτά τα δύο ευρήματα ρούνων είναι μια υπενθύμιση της ποικιλίας των γνώσεων και των ενδιαφερόντων των ανθρώπων του Μεσαίωνα», πρόσθεσε η Zilmer.

Πηγή: The Archaeology News Network